3. Гэмт хэргийн эх сурвалж процессын хууль.

4. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаа.

5. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны баталгаа.

6. Эрүүгийн процессын түүхэн төрөл, хэлбэр, төрөл.

7. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаа.

8. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны зарчим.

9. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд ил тод байх зарчим.

10. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны зарчим.

11. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны гэм буруугүй байдлын таамаглал.

12. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны хууль ёсны байдал.

13. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд өмгөөлөх эрх.

14. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд оролцогчдын эрхийн баталгаа Оросын Холбооны Улс.

15. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд хувь хүний ​​нэр төр, алдар хүндийг дээдлэх зарчмыг хэрэгжүүлэх.

16. Эрүүгийн процесс дахь сурталчилгаа.

17. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд талуудын өрсөлдөх чадварын зарчмыг хэрэгжүүлэх.

18. Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа, шийдвэрийг давж заалдах эрх.

19. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд хүний ​​халдашгүй дархан байх зарчмыг хэрэгжүүлэх.

20. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд хүн, иргэний эрх, эрх чөлөөг хамгаалах.

21. Байрны халдашгүй байдлын зарчмыг эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд хэрэгжүүлэх.

22. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны боломжит хугацаа.

23. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны явцад захидал харилцаа, утасны болон бусад яриа, шуудан, телеграф болон бусад мессежийн нууцлал.

24. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны нотлох баримтыг үнэлэх журмын зарчим.

25. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд оролцогч.

26.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцогчийн хувьд шүүх.

27. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд прокурор.

28. Орчин үеийн эрүүгийн процесс дахь мөрдөн байцаагч.

29. ОХУ-ын эрүүгийн процесс дахь мөрдөн байцаах байгууллагын дарга.

30. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны мөрдөн байцаах байгууллага.

31. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд төлөөлөх.

32. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд сэжигтэн, яллагдагч.

33. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд өмгөөлөгч.

34. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд хохирогч.

35. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны гэрч.

36. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны шинжээч, мэргэжилтэн.

37. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны сорилтын хүрээлэн.

38. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны шийдвэр.

39. Хууль эрх зүйн зардалэрүүгийн процесст.

40. ерөнхий шинж чанарэрүүгийн байцаан шийтгэх нотлох баримт.

41. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд нотлох баримт цуглуулах.

42. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны нотлох баримтыг үнэлэх.

43. Эрүүгийн хэргийн нотлох баримтын зүйл.

44. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны нотлох баримт.

45. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны нотлох баримтын эх сурвалж.

46. ​​Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны нотлох баримтын төрөл.

47. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны нотлох баримт болох мэдүүлэг.

48.Эрүүгийн байцаан шийтгэх нотлох баримт болох шинжээчийн дүгнэлт.

49.Эрүүгийн хэрэгт эд мөрийн баримт.

50. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны нотлох баримтын эх сурвалж болох протокол.

51.Эрүүгийн хэргийн нотлох баримтын эх сурвалж болох баримт.

52. шуурхай-эрэн сурвалжлах ажиллагааны үр дүнг нотлоход ашиглах.

53. Эрүүгийн байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээ.

54. Сэжигтнийг цагдан хорих.

55. таслан сэргийлэх арга хэмжээ.

56. Цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ.

57. Эрүүгийн хэрэг үүсгэх нь эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны үе шат.

58.Эрүүгийн хэрэг үүсгэх үндэслэл.

59.Гэмт хэргийн тухай мэдээг хэлэлцэх журам.

60.Эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс татгалзах үндэслэл.

61. Эрүүгийн хэргийн анхан шатны мөрдөн байцаалтын ажиллагаа.

62.Эрүүгийн хэргийн хэрэг бүртгэлт.

63. Ерөнхий нөхцөл урьдчилсан мөрдөн байцаалт.

64. Эрүүгийн хэргийн уялдаа холбоо, салангид байдал.

65. Систем мөрдөн байцаалтын ажиллагааэрүүгийн процесст.

66. Мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулах ерөнхий дүрэм.

67. Мөрдөн байцаалтын ажиллагааны систем дэх байцаалт.

68. Сөргөлдөөн.

69. Тодорхойлоход зориулсан танилцуулга.

70. Эрэн хайх, хураах.

71. Хяналт шалгалтыг мөрдөн байцаалтын ажиллагаа.

72. Эрүүгийн хэрэгт шинжээч томилох, гаргах.

73. Яллагдагчаар татан оролцуулах.

74. Эрүүгийн хэргийг түдгэлзүүлэх.

75. Урьдчилсан мөрдөн байцаалтын ажиллагаа яллах дүгнэлт үйлдэж дуусгавар болсон.

76. Яллах болон яллах дүгнэлт.

77. Эрүүгийн хэргийг хэрэгсэхгүй болгох.

78.Эрүүгийн хэрэг, эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааг дуусгавар болгох үндэслэл.

79. Прокурорын хяналтэрүүгийн процесст.

80. Шүүхийн хяналтэрүүгийн процесст.

81. Томилгоо шүүх хуралэрүүгийн процессын нэг хэсэг болгон.

82. Шүүх хуралдааны ерөнхий нөхцөл.

83. Шүүхийн маргааны хязгаарлалт.

84. Шийтгэх тогтоол.

85. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны шүүхийн хяналтын хэлбэр.

86. Давж заалдах шатны шүүхэд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа.

87. Давж заалдах шатны шүүхэд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа.

88. Шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгох, өөрчлөх үндэслэл.

89. Шийтгэх тогтоол биелүүлэх үе шат.

90.Эрүүгийн хэргийг шинээр болон шинээр илэрсэн нөхцөл байдлын дагуу сэргээх.

91. Тангарагтны шүүгчдийн оролцоотойгоор шүүх хуралдааны үйл ажиллагааны онцлог.

92. Шүүгчдийн бүрэлдэхүүнийг бүрдүүлэх.

93. тусгай захиалгаяллагдагчаар татсан яллагдагчийн зөвшөөрлөөр шүүхийн шийдвэр гаргах.

94. дүгнэлт гаргаснаар шүүхийн шийдвэр гаргах тусгай журам шүүхийн өмнөх гэрээхамтын ажиллагааны талаар.

95. Энх тайвны шүүхийн үйл ажиллагааны онцлог.

96. Хувийн яллах эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны онцлог.

97. Насанд хүрээгүй хүмүүст эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны онцлог.

98. Өргөдөл гаргах ажиллагаа албадлагын арга хэмжэээмнэлгийн мөн чанар.

99. Тодорхой ангиллын хүмүүст эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны онцлог.

100. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны иргэний хэрэг.

101. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд цагаатгах.

102. Хууль зүйн шинжлэх ухаанд эрүүгийн процессын хэлбэр.

103. Өрсөлдөөнт эрүүгийн процесс.

104.Эрүүгийн хэрэг үүсгэх үндэслэл.

105. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хэлбэрийг нэгтгэх, ялгах.

106. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны харилцаа.

107. Эрүүгийн байцаан шийтгэх чиг үүрэг.

108. Мөрдөн байцаагчийн хэрэг бүртгэлтийн байгууллагатай харилцах.

109. Процедурын бие даасан байдалмөрдөн байцаагч.

110. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд нотлох баримтыг хүлээн зөвшөөрөх байдал.

111. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны үнэн.

112.Хяналтын шатны шүүхэд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа.

113. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны ноцтой зөрчил.

114. Урьдчилсан мөрдөн байцаалтын шатны тогтолцоо.

115. Урьдчилсан мөрдөн байцаалтын хэлбэрийн харилцан хамаарал.

116.Эрүүгийн хэрэг үүсгэх шатанд олж авсан материалын нотлох баримт.

117. Урьдчилан сэргийлэх таслан сэргийлэх арга хэмжээ.

118. нотлох үйл явцад шинжлэх ухаан техникийн хэрэгслийг ашиглах.

119. Хувийн мөрдөгчдийн ажлын үр дүнг нотлоход ашиглах.

120. Эрүүгийн эрх зүйн салбарын олон улсын хамтын ажиллагаа.

121. ОХУ-ын мөрдөн байцаагч, мөрдөн байцаах байгууллагын холбогдох эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтантай харилцах журам. гадаад улсуудТэгээд олон улсын байгууллагуудхүсэлт гаргахдаа хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх.

122. Шилжүүлэн өгөх.

123. Гадаад улсын орчин үеийн эрүүгийн процессын онцлог.

124. Чөлөөт сэдэв (удирдагчтай тохиролцсоны дагуу).

Сонсогчид, зайн сургалтын болон ахисан түвшний сургалтын факультетийн оюутнуудын хувьд курсын ажлын сонгосон сэдэв нь мэргэжлийн үйл ажиллагаатай холбоотой байх нь зүйтэй. Энэ нь оюутнуудад эмпирик (бодит) материалыг цуглуулахад хялбар болгож, гүйцэтгэлийн үр ашгийг дээшлүүлэхэд чиглэсэн саналуудыг боловсруулах боломжтой болно.

ЭДЭЭД СУРГАЛТ, МЭРГЭЖЛИЙН ХӨГЖҮҮЛЭХ ФАНТИЙН ОЮУТНЫ СУРГАЛТЫН БҮТЭЭЛИЙН СЭДВИЙН СОНГОГДСЫГ БИЧЛЭГИЙН ДУГААРЫН СҮҮЛИЙН ХОЁР ОРОН ДЭЭР ХИЙСЭН БАЙНА.

01 - сэдэв №1; 02 - сэдвийн дугаар 2; 03 - сэдвийн дугаар 3; 04 - сэдвийн дугаар 4; 05 - сэдвийн дугаар 5; 06 - сэдвийн дугаар 6; 07 - сэдвийн дугаар 7; 08 - сэдвийн дугаар 8; 09 - сэдвийн дугаар 9; 00 – сэдвийн дугаар 10; 11 - сэдвийн дугаар 11; 12 - сэдвийн дугаар 12; 13 - сэдвийн дугаар 13; 14 - сэдвийн дугаар 14; 15 - сэдвийн дугаар 15; 16 - сэдвийн дугаар 16; 17 - сэдвийн дугаар 17; 18 - сэдвийн дугаар 18; 19 - сэдвийн дугаар 19; 20 - сэдвийн дугаар 20; 21 - сэдвийн дугаар 21; 22 - сэдвийн дугаар 22; 23 - сэдвийн дугаар 23; 24 - сэдвийн дугаар 24; 25 - сэдвийн дугаар 25; 26 - сэдвийн дугаар 26; 27 - сэдвийн дугаар 27;

28 - сэдвийн дугаар 28; 29 - сэдвийн дугаар 29; 30 - сэдвийн дугаар 30; 31 - сэдвийн дугаар 31; 32 - сэдвийн дугаар 32; 33 - сэдвийн дугаар 33; 34 - сэдвийн дугаар 34; 35 - сэдвийн дугаар 35; 36 - сэдвийн дугаар 36; 37 - сэдвийн дугаар 37; 38 - сэдвийн дугаар 38; 39 - сэдвийн дугаар 39; 40 - сэдвийн дугаар 40; 41 - сэдвийн дугаар 41; 42 - сэдвийн дугаар 42; 43 - сэдвийн дугаар 43; 44 - сэдвийн дугаар 44; 45 - сэдвийн дугаар 45; 46 - сэдвийн дугаар 46; 47 - сэдвийн дугаар 47; 48 - сэдвийн дугаар 48; 49 - сэдвийн дугаар 49; 50 - сэдвийн дугаар 50; 51 - сэдвийн дугаар 51; 52 - сэдвийн дугаар 52; 53 - сэдвийн дугаар 53; 54 - сэдвийн дугаар 54;

55 - сэдвийн дугаар 55; 56 - сэдвийн дугаар 56; 57 - сэдвийн дугаар 57; 58 - сэдвийн дугаар 58; 59 - сэдвийн дугаар 59; 60 - сэдвийн дугаар 60; 61 - сэдвийн дугаар 61; 62 - сэдвийн дугаар 62; 63 - сэдвийн дугаар 63; 64 - сэдвийн дугаар 64; 65 - сэдвийн дугаар 65; 66 - сэдвийн дугаар 66; 67 - сэдвийн дугаар 67; 68 - сэдвийн дугаар 68; 69 - сэдвийн дугаар 69; 70 - сэдвийн дугаар 70; 71 - сэдвийн дугаар 71; 72 - сэдвийн дугаар 72; 73 - сэдвийн дугаар 73; 74 - сэдвийн дугаар 74; 75 - сэдвийн дугаар 75; 76 - сэдвийн дугаар 76; 77 - сэдвийн дугаар 77; 76 - сэдвийн дугаар 78; 79 - сэдвийн дугаар 79; 80- сэдвийн дугаар 80; 81 - сэдвийн дугаар 81;

82 - сэдвийн дугаар 82; 83 - сэдвийн дугаар 83; 84 - сэдвийн дугаар 84; 85 - сэдвийн дугаар 84; 86 - сэдвийн дугаар 86; 87 - сэдвийн дугаар 87; 88 - сэдвийн дугаар 88; 89 - сэдвийн дугаар 89; 90 - сэдвийн дугаар 90; 91 - сэдвийн дугаар 91; 92 - сэдвийн дугаар 92; 93 - сэдвийн дугаар 93; 94 - сэдвийн дугаар 94; 95 - сэдвийн дугаар 95; 96 - сэдвийн дугаар 96; 97 - сэдвийн дугаар 97; 98 - сэдвийн дугаар 98; 99 - сэдвийн дугаар 99.

Сургалтын чиглэл, чиглэлтэй тохирох бусад сэдэв мэргэжлийн үйл ажиллагаа, удирдагчтай зөвшилцөн сонгож болно. Энэ тохиолдолд сэдэв нь тууштай байгаа нь ажлын гарчгийн хуудсан дээр тусгагдсан байх ёстой.

Курсын ажлын сэдвийн гарчиг нь асуудлыг томъёолох түлхүүр үгсийг агуулна.

Илчлэхийн тулд асуудлыг томъёолохшаардлагатай:

Гол асуултыг сонго

Асуудлын үндэс болсон гол зөрчилдөөнийг тодорхойлох,

Зөрчилдөөнийг үүсгэсэн боломжит шалтгаануудын талаар эсвэл зөрчилдөөнийг даван туулах арга замын талаар таамаглал (шинжлэх ухаан, онолын таамаглал) илэрхийл. Тухайлбал, “Эрүүгийн эрх зүйн салбар дахь олон улсын хамтын ажиллагаа” сэдвээр гадаад улсын нутаг дэвсгэрт нотлох баримт цуглуулахтай холбоотой асуудал тулгамдсан асуудлын нэг юм. ОХУ-д олон улсын болон эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн хэм хэмжээг хэрэгжүүлэхдээ хууль тогтоомжийн заалтыг хангалттай боловсруулаагүй, зарим талаараа орчин үеийн нийгмийн харилцаанд нийцэхгүй байгаатай холбоотой асуудлууд тулгарч байна. Таамаглал - эрүүгийн эрх зүйн салбарт олон улсын хамтын ажиллагааны үр нөлөөг хангахын тулд үндэсний эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль тогтоомжийг орчин үеийн шаардлагад нийцүүлэх шаардлагатай байна. олон нийттэй харилцах, ОХУ-ын олон улсын гэрээг сайжруулахыг шаарддаг.

Асуудлыг тодорхойлж, томьёолох үед ажлын сэдвийг тодруулах шаардлагатай байж магадгүй юм. Удирдагчтай тохиролцсоны үндсэн дээр сэдвийг өөрчилж болно. Жишээлбэл, өгөгдсөн жишээнд - "Гадаад улсын нутаг дэвсгэрт нотлох баримт цуглуулах эрүүгийн байцаан шийтгэх механизм", эсвэл "Эрүүгийн хэрэгт хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх эрх зүйн зохицуулалт".

Тэдний ажлын үр дүнг тодорхой харуулахын тулд зорилгоо тодорхойлох шаардлагатай.Жишээ нь, "Урьдчилсан мөрдөн байцаалтыг яллах дүгнэлтээр дуусгах" сэдвээр курсын ажлын зорилго нь дуусгах үе шатыг судлах явдал байж болно. яллах дүгнэлт үйлдэж, түүнийг боловсронгуй болгох чиглэлийг тогтоох.

Харилцан уялдаатай асуудлыг шийдэх замаар тавьсан зорилгодоо хүрч болно даалгавар.Даалгаврууд нь таны ажлын агуулгыг тодорхойлох болно, хоёроос зургаа хүртэл байж болно. Бид томъёолохыг зөвлөдөггүй олон тооныдаалгавар. Даалгавруудыг тооллогын хэлбэрээр (судлах ..., авч үзэх ..., тогтоох ..., тайлбарлах ..., уялдуулах ..., харьцуулах ..., дүн шинжилгээ хийх ..., дүн шинжилгээ хийх ..., тодруулах ..., тодорхойлох ... тодорхойлох, ... тодорхойлох, томьёолох ..., боловсруулах ..., санал болгох ... ).

Жишээлбэл, "Урьдчилсан мөрдөн байцаалтын ерөнхий нөхцөл" сэдвээр дараахь ажлуудыг томъёолж болно.

Урьдчилсан мөрдөн байцаалтын ерөнхий нөхцлийн тухай ойлголт, агуулгыг тодруулах;

Урьдчилсан мөрдөн байцаалтын хэлбэрийг харьцуулах;

ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулиар тогтоосон харъяаллын оновчтой байдлыг авч үзэх;

Урьдчилсан мөрдөн байцаалтын хугацааг эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны үндэслэл үндэслэлтэй байх зарчмын агуулгатай уялдуулах;

Эрүүгийн хэргийг нэгтгэх, эрүүгийн хэрэг, эрүүгийн хэргийн материалыг салгаж, тусад нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журмаар судлах;

Яаралтай мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулах процессын горимд дүн шинжилгээ хийх.

Тодорхойлох үед объект ба субъектСудалгааны явцад тэдгээр нь ерөнхий ба тусгай гэсэн хамааралтай гэдгийг санах хэрэгтэй. Объект гэдэг нь аливаа асуудлыг олж илрүүлэх, судлахаар сонгох үйл явц, үзэгдэл, харилцаа юм. Объект дээр судлах сэдэв болж үйлчилдэг хэсэг нь ялгагдана.

Жишээлбэл, "Урьдчилсан мөрдөн байцаалтын ажиллагаа яллах дүгнэлтээр дуусгавар болно" сэдвээр судалгааны объект нь урьдчилсан мөрдөн байцаалтын төгсгөлд яллах дүгнэлтээр үүссэн эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны харилцаа, эсвэл хууль сахиулах үйл ажиллагаанд илэрч буй хэв маяг байж болно. урьдчилсан мөрдөн байцаалтын байгууллага, прокурор урьдчилсан мөрдөн байцаалтын төгсгөлд яллах дүгнэлт үйлдэж. Судалгааны сэдэв нь:

Одоогийн байдаланхан шатны мөрдөн байцаалтыг яллах дүгнэлтээр дуусгах норматив-эрх зүйн зохицуулалт;

Урьдчилсан мөрдөн байцаалтын ажиллагааг яллах дүгнэлт үйлдэж дуусгахтай холбоотой эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны дүрмийг хэрэглэх практик;

Урьдчилсан мөрдөн байцаалтыг дуусгахтай холбоотой асуудлуудын талаар дотоодын шинжлэх ухаанд олон янзын санал бодлыг илэрхийлж байна.

Судалгааны арга зүйг тодорхойлох нь үндсэн ач холбогдолтой юм. Үүнийг эргэн сана арга зүйаргын тухай сургаал, аргын ерөнхий онол ба техникЭдгээр нь шинжлэх ухааны судалгаа, тодорхой арга техник, танин мэдэхүйн аргуудыг ашиглах харилцан уялдаатай үйлдлүүд юм.

Арга зүйн үндэссудалгаа нь ихэвчлэн объектив бодит байдлын танин мэдэхүйн диалектик арга, ерөнхий шинжлэх ухааны (системийн болон бүтцийн-функциональ аргууд, аналоги, загварчлал) -ийг бүрдүүлдэг; хувийн шинжлэх ухааны (түүх, харьцуулсан эрх зүй, статистик) аргууд.

Судалгааны арга зүй нь шинжлэх ухааны мэдлэгийн түвшний үзэл баримтлалд тулгуурлаж болно. Судалгааны эмпирик түвшин нь ажиглалт (субъектийг зорилтот судалгаа, ажиглалтын үр дүн нь тайлбар), туршилт (судлж буй үйл явцад идэвхтэй оролцох, түүний үр дүн нь тодорхой үр дүн, дүгнэлт) зэрэг аргуудын системд суурилдаг. , харьцуулалт (нэг үзэгдлийг нөгөөтэй нь харьцуулах, түүний үр дүн нь ижил төстэй байдал, ялгаа, өөрчлөлт, хөгжлийн чиг хандлагын талаархи дүгнэлт).

Онолын түвшин нь шинжилгээний тодорхой арга (задаргаа, судалж буй объектыг бие даан судлахын тулд түүний бүрэлдэхүүн хэсгүүдэд хуваах), синтез (судлаж буй объектын хэсгүүдийг холбох, нэгтгэх, тэдгээрийг бүхэлд нь судлах) дээр суурилдаг. , индукц (ерөнхий зүйлийг хувь хүнээс гаргах), дедукц (нийтлэгээс ганц руу), ерөнхий дүгнэлт (нийтлэг шинж чанарыг тодорхойлох, судлагдсан үзэгдлийн шинж тэмдгүүд) болон бусад хэд хэдэн аргууд.

Эрүүгийн процессын курсын ажил бэлтгэх нь одоогийн хууль тогтоомж, шүүхийн дээд байгууллагын шийдвэрийг өргөнөөр ашиглах явдал юм. Ажлын сэдвийн дагуу эрүүгийн хэрэг, статистик мэдээлэл, хууль сахиулах байгууллагын ажилтнуудын санал бодлыг судлах шаардлагатай. Дадлагажигчдын хувийн дадлагыг ашиглах нь ажлын нэр хүндийг нэмэгдүүлдэг бөгөөд энэ нь зайн сургалтын оюутнуудад онцгой ач холбогдолтой юм. эмпирик үндэсКурсын ажил нь дор хаяж 5-10 эрүүгийн хэргийн судалгааны үр дүн байх ёстой.

онолын үндэслэлЭдгээр судалгаанууд нь эрүүгийн байцаан шийтгэх, нотлох баримтын эрх зүйн чиглэлээр ажилладаг бөгөөд оюутнууд ихэвчлэн хууль ба төрийн онол, түүнчлэн үндсэн хууль, эрүүгийн, иргэний, гэр бүл, хөдөлмөрийн эрх зүйн чиглэлээр ажиллах шаардлагатай болдог.

Уран зохиолыг сонгох, судлах явцадта сургалтын ажлын хөтөлбөр болон нэмэлт санал болгосон уран зохиолын жагсаалтад заасан эх сурвалжийг ашиглах ёстой. Түүнчлэн ном зүйн эх сурвалжийг бие даан хайх нь нэн чухал юм. Үүнийг хийхийн тулд та номын сан, уншлагын танхим, хүрээлэнгийн мэдээллийн нөөцийн холбогдох каталогтой танилцах хэрэгтэй. Нээлттэй боловсролыг дэмжих систем "STELLUS"Мөрдөн байцаагчийн боловсрол, зөвлөгөө өгөх портал// http://10.229.4.151:81/. Боловсролын үйл явцыг дэмжих портал: мэдээлэл, боловсролын портал //http://10.229.4.190/.

Үүнтэй холбогдуулан дотоод хэргийн байгууллагуудын мэдээлэл, харилцаа холбооны нэгдсэн системийн чадавхийг ашиглах нь ОХУ-ын Дотоод хэргийн яамны боловсролын байгууллагуудын курсант, оюутнуудад шинжлэх ухаан, арга зүйн уран зохиолд нэвтрэх боломжийг олгодог. нутаг дэвсгэрийн байршлаас үл хамааран шүүх, мөрдөн байцаах практик, учир нь EITKS-д нэвтрэх нь ОХУ-ын Дотоод хэргийн яамны бараг бүх хэлтэс, түүний дотор ОХУ-ын Дотоод хэргийн яамны BIU болон мэргэжлийн сургалтын төвүүдэд байдаг.

Нээлттэй боловсролын тогтолцооны хэлбэрээр STELLUS"Байцагчийн боловсрол, зөвлөгөө өгөх портал" мэргэжлийн чиг баримжаатай мэдээллийн нөөц байдаг. болон дээр цахим материалыг байршуулсанбайцаагчийн мэргэжлийн үйл ажиллагаанд мэдээллийн дэмжлэг, түүнчлэн гэмт хэргийн мөрдөн байцаалтын зохион байгуулалтын талаархи материал, эрүүгийн хуулийн мэдээлэл (ОХУ-ын Дээд шүүхийн бүгд хурлын тогтоол, янз бүрийн шатны шүүхийн шийдвэрүүд), эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаа. мэдээлэл (ОХУ-ын янз бүрийн үүсгэн байгуулагчдын шүүхийн шийтгэх тогтоол, шийдвэр, шийтгэл, ОХУ-ын Үндсэн хуулийн шүүхийн шийдвэр), ОХУ-ын Дотоод хэргийн яамны Мэдээлэл, шинжилгээний үндсэн төвийн "AIPS ITI-CA" , энэ нь янз бүрийн гэмт хэргийн эрүүгийн хэргийг мөрдөн шалгах практик, статистик мэдээлэл, эрүүгийн байцаан шийтгэх, шүүх эмнэлгийн шинжлэх ухааны салбарын эрдэмтдийн бүтээлүүдтэй танилцах боломжийг олгодог. Портал хүлээн авах боломжийг бий болгосон онлайн болон форум дээр зөвлөгөө өгөх, туршлага солилцох.

Курсын ажил бэлтгэх ердийн сул тал бол зохиогчийн "хуучирсан" материалыг ашиглах, шинэ зүйлийг мэдэхгүй байх явдал юм. Курсын ажлын зохиогч нь зохицуулалтын эрх зүйн актуудыг ашиглах ёстой хамгийн сүүлийн хэвлэл, ОХУ-ын Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэрийг харгалзан сүүлийн гурван жилийн хугацаанд хэвлэгдсэн шинжлэх ухааны нийтлэл, сүүлийн таван жилийн боловсрол, шинжлэх ухааны нийтлэлд тэргүүлэх ач холбогдол өгдөг.

Эх сурвалжийг судалсны дараа зурах шаардлагатай ажлын төлөвлөгөөкурсын ажил, түүнийг удирдагчтай зохицуулах. Ажлын төлөвлөгөөг сэдвийн агуулгыг харуулсан асуултуудын жагсаалт болгон өргөжүүлэхийг зөвлөж байна. Төлөвлөгөө нь дүрмээр бол 2-6 догол мөрийг багтаасан байх ёстой бөгөөд гарчиг, дараалал нь судалгааны сэдвийн логикийг тусгасан байх ёстой. Үүний зэрэгцээ ерөнхий асуултаас илүү тодорхой асуулт руу шилжих шаардлагатай байна. Үүнтэй ижил дүрмийн дагуу та догол мөр бүрийн агуулгыг зохион байгуулах хэрэгтэй.

Жишээлбэл, "Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны хууль ёсны байдал" сэдвээр судалгааны ажлын төлөвлөгөө нь дараах догол мөрүүдээс бүрдэж болно.

§1. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны хууль ёсны тухай ойлголт, агуулга.

§2. Хууль ёсны байдал, шударга ёс, зохистой байдлын харьцаа.

§3. Хууль дээдлэх ёсыг хангах арга хэрэгсэл.

Шилжүүлэн өгөх сэдвээр ажлын төлөвлөгөө нь дараахь зүйлээс бүрдэж болно.

§1. Ялтан шилжүүлэх тухай ойлголт, эрх зүйн зохицуулалт.

§2. Гадаад улсын нутаг дэвсгэрт байгаа этгээдийг шилжүүлэн өгөх хүсэлтийг илгээх журам.

§3. Гадаад улсын хүсэлтээр ОХУ-ын нутаг дэвсгэрт байгаа хүнийг шилжүүлэн өгөх журам.

§4. Хүнийг шилжүүлэн өгөхөд хэрэглэгдэх эрүүгийн байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээ.

"Эрүүгийн байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээ" сэдвээр ажлын төлөвлөгөө нь дараахь зүйлээс бүрдэнэ.

§1. Хууль эрх зүйн эх сурвалжэрүүгийн байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээ.

§2. Эрүүгийн байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээний нийгмийн нөхцөл байдал, мөн чанар, утга.

§3. Эрүүгийн байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээний төрөл, тогтолцоо.

Бүтээлийг бичих явцад ажлын төлөвлөгөөг тохируулах боломжтой бөгөөд үүний зэрэгцээ оюутан төлөвлөгөө гаргасны үндсэн дээр уг ажлыг бичих үндсэн үе шатуудыг тодорхойлсон хуваарь гаргадаг. Курсын ажлын хуваарийг курсын ажлын төлөвлөгөөний хамт ажлыг хамгаалахаас 3 сарын өмнө удирдагчид батлуулна. Энэхүү хуваарийн дагуу оюутан удирдагчтай зөвлөлдөх, түүнд материал танилцуулах, хуваарьт заасан үе шатуудын агуулга, явцыг тохиролцох, удирдагчийн заасан дутагдлыг арилгах үүрэгтэй. Алсын зайн сургалтын болон ахисан түвшний сургалтын факультетийн оюутнууд болон тус хүрээлэнгийн оюутнуудын хувьд ажлын хуваарь өгдөггүй.

Курсын ажлын төлөвлөгөө-хуваарийн дизайны загвар.

ЗӨВШӨӨРӨХ

Шинжлэх ухааны захирал

(эрдмийн зэрэг, эрдмийн зэрэг,

___________________________________

тусгай цол, Бүтэн нэр)

___________________________________

ТӨЛӨВЛӨГӨӨ-ХУВААРЬ

курсын ажил

Заах боломжтой

(овог, нэр, овог нэр, мэргэжил, элссэн жил, сургалтын бүлгийн дугаар)

Дадлагажигчийн гарын үсэг ________________

"___"__________20__

II. Текстийн ажил, дизайн

Дадлагажигчдын курсын ажлыг бие даасан ажлын үеэр гүйцэтгэдэг (зайны сургалтын факультетийн оюутнууд, сесс хоорондын хугацаанд ахисан түвшний сургалтын оюутнууд).

Курсын ажлын агуулга нь зохиогч нь онолын мэдлэг, практик ур чадвар эзэмшсэн, зохицуулалтын эрх зүйн акт, шийдвэртэй ажиллах чадвартай байх ёстой. дээд байгууллагууд шүүх эрх мэдэл, уран зохиолын тусламжтайгаар статистик мэдээлэл, материалд дүн шинжилгээ хийх чадвартай, улмаар, шүүхийн практикдүгнэлт гаргах, хууль ёсны байр сууриа илэрхийлэх чадвартай. Курсын ажил нь шинжлэх ухааны шинжилгээний элементүүдийг агуулсан байх ёстой бөгөөд тодорхой сэдвээр бие даан хийгдэх ёстой.

Ажил нь ном зүйг бэлтгэх дүрмийн дагуу, ESKD болон холбогдох ГОСТ-ын шаардлагад нийцүүлэн форматлагдсан байх ёстой, тухайлбал: ажлыг ГОСТ 7.1.-2003 Номзүйн бүртгэлд заасан шаардлагын дагуу боловсруулсан болно. Ном зүйн тайлбар; ГОСТ 7.0.5-2008 Ном зүйн лавлагаа. Эмхэтгэх ерөнхий шаардлага ба дүрэм. Эмхэтгэх ерөнхий шаардлага ба дүрэм.

Дүрмээр бол ажлын хэмжээ нь програмуудыг тооцохгүйгээр A - 4 форматын стандарт хуудасны нэг талд хийгдсэн 20-35 хуудас бичгийн машин (компьютер) текст байх ёстой. Текстийг "Times New Roman" үсгийн фонтоор 1.5 зайтай, 14 хэмжээтэй фонтоор хэвлэв.

Хуудас бүр захын зайтай: зүүн зах - 30 мм, баруун - 20 мм, дээд - 20 мм, доод - 20 мм.

Догол мөрний догол мөр нь ижил бөгөөд 1.25 см-тэй тэнцүү байх ёстой, догол мөрний зэрэглэл нь хуудасны өргөнтэй байх ёстой.

Хуудсууд нь дараалсан дугаарлагдсан байх ёстой бөгөөд гарчгийн хуудсыг эхний хуудас, агуулгын хүснэгтийг хоёрдугаарт, оршил хэсгийг гуравдугаарт гэх мэтээр тооцно. Дугаарлалт нь оршил хэсгээс эхэлдэг. Хуудасны дугаарыг хуудасны дээд хэсэгт байрлуулна.

Текстэд хэсгүүдийн (бүлэг) гарчгийг том (том) үсгээр, дэд хэсгүүдийн (догол мөр) нэрийг жижиг үсгээр бичнэ. Гарчиг ба дараагийн текстийн хоорондох зай нь 3 интервалтай тэнцүү бөгөөд текстийн сүүлчийн мөр ба доор байрлах нэг бүлгийн дотор байрлах гарчгийн хоорондох зай нь 4 интервалтай байна. Бүлэг бүр шинэ хуудаснаас эхэлдэг.

Гарчгийн доогуур зураасгүй, үгийг зураасаар зурдаггүй, төгсгөлд нь цэг тавьдаггүй.

Бүлэг, догол мөрийг араб тоогоор дугаарласан.

Энэ ажилд зөвхөн нийтээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн товчилсон үг, товчлолыг ашигласан болно.

Бүх дүрслэлийг (гэрэл зураг, диаграмм, график) текстэнд зураг гэж нэрлэдэг. Тэдгээрийг бүлэг болгонд араб тоогоор дугаарласан. Зургийн дугаар нь цэгээр тусгаарлагдсан бүлгийн дугаар болон зургийн серийн дугаараас бүрдэх ёстой (жишээлбэл, "Зураг 1.2" гэсэн гарчиг)

Зураг бүрийг түүний агуулгыг тодорхойлсон тайлбарын хамт хавсаргасан байх ёстой. Үүнд зургийн нэр, шаардлагатай тайлбарыг багтаасан бөгөөд зургийн доор дугаарын хамт нэг мөрөнд байрлуулна.

Зургийг ажлын текстэнд хоёуланг нь байрлуулж болно (түүний текстийг энэ зургаар тайлбарласан хуудасны дараа шууд), ажлын үндсэн хэсэгт тохирох холбоосын хамт хавсралтад гаргаж болно (жишээлбэл, " Хавсралт 3"-ыг үзнэ үү).

Тоон өгөгдөл болон лексик жагсаалтыг хүснэгт хэлбэрээр байрлуулсан болно. Ийм хүснэгт бүр хуулбарыг агуулсан гарчигтай байх ёстой. тэмдэг. Хүснэгтүүд нь зураг шиг бүлэг дотор дугаарлагдсан байдаг. Хүснэгтийг ажлын текстэнд эсвэл ерөнхий хуудаснаа оруулсан тусдаа хуудсан дээр байрлуулна. Хүснэгтийн тэмдэглэл, зүүлт тайлбарыг хүснэгтийн доор шууд хэвлэв. Хэвлэсэн бичвэрт аливаа бичээсийг зөвхөн хар өнгийн оо (бэх, бэх) ашиглан хийдэг.

Ажлын бүтэц нь дараахь зүйлийг агуулна.

1. Гарчиг хуудас.

3. Танилцуулга.

4. Үндсэн хэсгийн бүлгүүд (догол мөр).

5. Дүгнэлт.

6. Ашигласан уран зохиолын жагсаалт (ном зүйн жагсаалт).

7. Хэрэглээ.

Гарчиг хуудаснь ажлын эхний (дугааргүй) хуудас бөгөөд тодорхой дүрмийн дагуу бөглөнө (хавсралт 1-ийг үзнэ үү). Гарчиг хуудасны дэлгэрэнгүй мэдээлэл: бүтэн нэр боловсролын байгууллага, ажлын төрөл, хичээлийн нэр, ажлын сэдэв, овог нэр, хичээлийн овог, багш, оюутны бүлэг, эрдмийн зэрэг, эрдмийн зэрэг овог, даргын нэрийн эхний үсэг, ажилласан хот, жил, зайны оюутнуудад суралцах - гэрийн хаяг, утас, цахим шуудангийн хаяг . Гарчиг хуудасны загвар гаргахдаа үгийн зураас, засвар оруулахыг хориглоно.

ОршилСонгосон сэдвийн хамаарал, ач холбогдлын үндэслэл, тухайлбал нийгмийн ач холбогдол, цаг үеэ олсон, мэргэжлийн, хэрэглээний үнэ цэнэ, шинжлэх ухааны хөгжлийн үүднээс үнэлэх үндэслэлийг агуулсан байх ёстой. Энэ сэдвийг хараахан задруулаагүй (хэсэгчилсэн) гэж дүгнэх боломжийг олгодог зохиолын товч тойм, эсвэл гэмт хэргийн хууль ёсны байдалд нөлөөлж буй мөрдөн байцаалтын, шүүхийн асуудалтай нөхцөл байдал байгааг харуулж буй практикийг тоймлох. үйл явц нь сонгосон сэдвийн хамаарлыг баталгаажуулах болно. Хамааралтай байдлын хамрах хүрээ нь 1.5 хуудасны дотор дэлгэрэнгүй байх ёсгүй, харин судалж буй сэдвийн ач холбогдлыг харуулсан тод баримт, жишээ, статистик мэдээллийг агуулсан байх ёстой.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйг судлахын хамаарал, ач холбогдлыг тодорхойлсон тод жишээ бол Оросын нэрт процессуал судлаач профессор И.Я. Фойницкий: "Эрүүгийн шүүх хурал бол улс төрийн өндөр ач холбогдолтой. Материаллаг эрүүгийн эрх зүйн талаархи хууль тогтоомжийн тодорхойлолт бүрэн байхгүй байсан эрин үеүүд байсан нь анхаарал татаж байгаа боловч процессын тодорхойлолтууд хүмүүсийн ухамсартай амьдралын эхний хуудаснаас гарч ирдэг. Эрх баригчид ч, хүн амд ч яаралтай хэрэгтэй байна” гэв.

Оршил хэсэгт тавьсан даалгаврын зорилго, агуулгыг зааж, судалгааны объект, сэдвийг томъёолж, судалгаанд сонгосон аргуудыг зааж өгсөн болно. Танилцуулга нь зохиогчийн практик үйл ажиллагааны ямар өгөгдөлд дүн шинжилгээ хийж, нэгтгэн дүгнэж, ажлын бүтцийн ерөнхий тодорхойлолтыг тусгасан болно.Танилцуулгын хэмжээ 2-2.5 хуудасны дотор хангалттай байна.

Ажлын үндсэн хэсэгсэдвийг нээх зорилготой бүтээл юм. Түүний бүтцийн хэсгүүд нь бүлэг, гарчиг бүхий догол мөр, тасралтгүй дугаарлалт байж болно. Гарчиг нь түүний дараах текстийн агуулгатай яг таарч байх ёстой. Бүх бүтцийн нэгжүүдийг араб тоогоор дугаарласан. Хамгийн том хэсгийн тоо нь нэг цифрээс бүрдэнэ (2-р бүлэг), хоёр дахь хуваагдлын үе шат нь хоёр цифрээс бүрдэнэ (§2.1, §2.2.). Бүлэг (догол мөр)-ийн эзлэхүүн дунд байх, бүтцийн хэсэг нь дүгнэлтээр дуусч, ажлын бүтцийн хэсгүүдийн хооронд логик холболт байх нь зүйтэй юм.

Ажлын үндсэн хэсэгт төлөвлөгөөний дагуу сэдвийн агуулгыг тусгасан болно. Нийтлэгдсэн уран зохиол болон бусад эх сурвалжийн дүн шинжилгээнд үндэслэн төлөвлөгөөнд тусгагдсан асуудлуудыг илрүүлж, хэлэлцүүлгийн цэгүүдийг авч үзэж, зохиогчийн үзэл бодлыг томъёолсон болно. Асуулт (хэсэг) бүр нь судалж буй асуудлын ач холбогдлын талаархи товч дүгнэлтээр төгсдөг. Асуултуудыг эзлэхүүнээр тэнцвэржүүлэх зарчмыг баримтлах хэрэгтэй.

Курсын ажлын онолын ерөнхий заалтууд нь холбоотой байх ёстой орчин үеийн амьдрал Оросын нийгэм, дотоод хэргийн байгууллагын үйл ажиллагаа, бусад хууль сахиулах, хууль тогтоох болон гүйцэтгэх байгууллагууд(агуулгын ашиглалтын шинж чанарыг харгалзан үзэх эрдэм шинжилгээний сахилга батбодит амьдрал дээр).

Курсын ажил нь шинжлэх ухааны бүтээл тул илтгэлийн хэв маяг нь мөн шинжлэх ухаанч, албан ёсны-логик байх ёстой. Та одоо байгаа шинжлэх ухааны байр суурь дээр үндэслэн санал бодлоо илэрхийлж, дараах дүрмийг чанд баримтлах хэрэгтэй. Танилцуулгын өнгө аяс нь хүндэтгэлтэй, зөв ​​байх ёстой, зохиогчийн эрхийг болзолгүй хүндэтгэсэн байх ёстой, эх сурвалж бүрийг ашиглахдаа холбогдох холбоос дагалддаг.

Эрдмийн ажлын текст нь нэг хэв маяг, шинжлэх ухааны хэлээр хийгдсэн байх ёстой бөгөөд дүрмийн, цэг таслал, найруулгын алдаа, үсгийн алдаагүй байх ёстой.Ашигласан эх сурвалжийн жагсаалтыг гаргахдаа дизайны хувьд нэг хэв маягийг баримтална.

Бүтээлийн текстэд уран зохиолоос авсан ишлэл, заалтыг ашиглахдаа зохиогч тогтоосон дүрмийн дагуу тэдгээрт ишлэл хийх үүрэгтэй. Эх сурвалжаас лавлагаагүйгээр текстийг зээлэхийг хориглоно.

Бүтээлийн текст дэх эх сурвалжийн холбоосыг хуудас бүрээр нь өгсөн болно. Хуудас бүр дээрх холбоосуудын дугаарлалт нь "1"-ээр эхэлж, араб тоогоор хийгдсэн болно. Холбоосын текстийг 1 интервалаар "Times New Roman" үсгийн фонт, фонтын хэмжээ 12, догол мөрний зэрэглэл - хуудасны өргөнийг ашиглан гүйцэтгэнэ.

Жишээлбэл:

1 Арсенова Н.В. Хүн гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрөх: монографи. – Барнаул: Барнаул хуулийн хүрээлэнОХУ-ын Дотоод хэргийн яам, 2011. - P. 56.

2 Черепанова Л.В., Воронов Д.А. Мөрдөн байцаагчийн гэмт хэрэг үйлдсэн гэж сэжиглэж байгаа тухай мэдэгдэл: сургалтын хэрэглэгдэхүүн. - Барнаул: ОХУ-ын Дотоод хэргийн яамны Барнаул хуулийн хүрээлэн, 2011. - P. 5

Ишлэл хийсэн хуудас эсвэл хуудсыг заавал зааж өгөх ёстой. Хэрэв текстэд иш татсан зохиогчийн үгсийг үгчлэн өгөөгүй бол эдгээр үгсийг хашилтанд оруулаагүй бөгөөд зүүлт тайлбарыг товчилсон хэлбэрээр "харах" гэсэн үг дагалдуулна. "См.:...".

Жишээлбэл:

1 Харна уу: Гавло В.К., Титова К.А. Орон сууц, нийтийн аж ахуйн салбарт албан тушаалын байдлаа ашиглан бусдын эд хөрөнгө шамшигдуулсан хэргийн урьдчилсан болон шүүхийн мөрдөн байцаалтын онол, практикийн асуудал: монографи. – М.: Юрлитинформ, 2011. – С. 89.

19 Мөн түүнчлэн. – S. 68-69.

Тайлбарын ажилд эх сурвалжийг дахин тайлбарлах нь утгын гажуудал, хуурамч байдлыг агуулсан байх ёсгүй, илтгэгчийн хувийн шинж чанар, түүний сэтгэл хөдлөлийн байдлаас хамгийн их салсан байх ёстой. Үүнийг хийхийн тулд та гуравдагч этгээдийн хувийн бус, тодорхой бус хувийн бүтцийг ашиглах хэрэгтэй (жишээлбэл: "үзэл бодол байдаг", "энэ нь тогтоогдсон", "ихэвчлэн хуваарилдаг" гэх мэт). Үүний зэрэгцээ, хэрэв зохиогч өөрийн үзэл бодлыг илэрхийлэх шаардлагатай бол эрдэм шинжилгээний ёс зүйн дагуу "би" гэсэн төлөөний оронд "бид" гэж ашигладаг (жишээлбэл: "бид итгэдэг", "бидний бодлоор" ”).

түлхүүр үгс шинжлэх ухааны текстойлголтууд юм. Үзэл баримтлалын утга нь тогтоосон эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль тогтоомжид нийцэж байгаа эсэхийг баталгаажуулах шаардлагатай. Тухайлбал, эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль, криминалистистикийн "яаралтай мөрдөн байцаалтын ажиллагаа" гэсэн ойлголт өөр утгатай. Эхний догол мөрөнд уг ажлын үзэл баримтлалын аппаратыг авч үзэхийг зөвлөж байна, ингэснээр ойлголтын утга нь тодорхой бөгөөд нарийн байх болно.

Яриа нь дур зоргоороо үг хэллэг, түүний дотор мэргэжлийн ур чадваргүйгээр бичиг үсэгтэй байх ёстой. Текст дэх үгсийг бүрэн эхээр нь бичсэн байх ёстой. Зөвхөн нийтээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн товчлолыг зөвшөөрнө (харна уу, өөрөөр хэлбэл гэх мэт).

Хэсгийн (бүлэг) нэрийг том үсгээр, голд нь, хашилтгүй, зураас, доогуур зураас, төгсгөлд нь цэгээр хэвлэнэ. Дэд хэсгийн нэрийг (догол мөр) үндсэн хэсгээс хоёр зайд жижиг үсгээр (эхнийхээс бусад) хэвлэж, дараа нь 1.5 интервалын дараа дэд хэсгийн текстийг байрлуулна.

Текстийн бүх хуудсууд (дүгнэлт, ашигласан эх сурвалжийн жагсаалт, програмуудыг оруулаад) дараалсан дугаарлагдсан боловч хоёр дахь хэсгээс (агуулгаас) эхлэн хавсаргасан болно. Тоо нь төвд цэггүй араб тоогоор байрлана.

Дүгнэлтдагуу хийсэн ажлын үр дүнгийн уялдаа холбоотой, логик уялдаатай танилцуулга юм нийтлэг зорилгоболон танилцуулгад тусгагдсан тодорхой зорилтууд. Дүгнэж хэлэхэд та өөрийн гаргасан гол дүгнэлт, хамгийн чухал саналаа хэлэх хэрэгтэй. Ерөнхий дүгнэлт, дүгнэлтийн зэрэгцээ тухайн сэдвийн талаархи цаашдын ажил, түүний судалгааны шинэ тал болох зохиогчийн саналыг, ялангуяа салбар хоорондын, нарийн төвөгтэй шинж чанартай бол томъёолж болно. Курсын ажлыг голчлон сурах бичгийн материал болон сургалтын хэрэглэгдэхүүн, хамгаалахыг зөвшөөрөхгүй.

Дүгнэлтийг байрлуулсны дараа ашигласан уран зохиолын жагсаалт.Жагсаалтад орсон эх сурвалж бүр нь ажлын текстэд тусгагдсан байх ёстой, хуудасны холбоосыг агуулсан байх ёстой. Бодит ашиглагдаагүй бүтээлийг ном зүйд оруулах ёсгүй.

Ашигласан эх сурвалжуудын жагсаалт нь хэд хэдэн хэсэгтэй: 1) норматив эрх зүйн актууд(хууль ёсны хүчнийх нь дагуу байрлуулсан); 2) шинжлэх ухаан, боловсролын ном зохиол (цагаан толгойн үсгийн дарааллаар эмхэтгэсэн, монографи, гарын авлага, нийтлэл, тайлбар гэх мэт); 3) мөрдөн байцаах, шүүхийн практикийн материал (Хавсралт 4-ийг үзнэ үү).

Эх сурвалжийн жагсаалтыг номзүйн дүрмийн дагуу боловсруулдаг. Дараах элементүүдийг зааж өгсөн болно: зохиогчдын овог нэр, овог нэр, бүтээлийн нэр (товчлол, хашилтгүй), хадмал гарчиг, хэвлэгдсэн газар, хэвлэн нийтлэгч, хэвлэгдсэн он, боть, хэсэг, дугаар, хэвлэлийн серийн дугаар, дугаар. хуудасны.

Жагсаалтад орсон эх сурвалжийн нэрсийн тоо нь хийсэн ажлын хэмжээнээс хамаарна. судалгааны ажил, гэхдээ 25-аас багагүй байх ёстой.

Өргөдөл доторнэмэлт, туслах материалыг байрлуулсан бөгөөд энэ нь гүйцэтгэж буй хүний ​​ажлын үр дүн юм курсын ажил(ана

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн ойлголт, утга

Тодорхойлолт 1

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүй нь эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны даалгаврыг биелүүлэхийн тулд эрүүгийн хэргийг мөрдөн байцаах, хэлэлцэх, шийдвэрлэх ажлыг тусгасан нийгмийн нөхцөлт эрх зүйн хэм хэмжээ юм. Эдгээр хэм хэмжээг төрөөс тогтоож, нийтэлсэн хуулиудад тусгасан байдаг.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль нь мөн чанараараа дараахь үүргийг гүйцэтгэдэг.

• эрүүгийн процессын үүрэг, үндэслэлийг илэрхийлдэг;
• эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны бүх субъектэд тэдгээрийн хэрэгжилтийн эрх, баталгааг тодорхойлох;
• эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны үе шатуудын тогтолцоо, түүнчлэн тэдгээрийн аль нэг, процессын үйл ажиллагаа бүрийг боловсруулах журмыг тогтоодог;
• хэргийн талаар шийдвэр гаргах үндэслэл, журмыг тогтооно.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн нийгмийн ач холбогдол, ач холбогдлыг дараахь байдлаар удирддаг.

• хэрэг бүртгэх, мөрдөн байцаах, прокурорын байгууллага, шүүхийн үйл ажиллагааг зохицуулах аргыг ашиглан хувь хүн, нийгэм, төрийг бүхэлд нь хууль бус халдлагаас хамгаалсан эрүүгийн эрх зүйн хэм хэмжээг ашиглахыг баталгаажуулдаг. эрүүгийн хэргийг шийдвэрлэх;
• албадлагын арга хэмжээг хэрэгжүүлэх үндэслэл, нөхцөл, төрлийг тогтоох;
• хувийн эрхийн баталгаатай (жишээлбэл, яллагдагчийг хамгаалах, халдашгүй байдал, захидал харилцааны нууцлал, бодит шударга ёсны эрх гэх мэт үндсэн хуулиар олгогдсон);
• дарааллыг тодорхойлдог шүүхийн хамгаалалтхүмүүсийн амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгө, хувь хүний ​​эрх чөлөө, нэр төр, нэр төрд халдахаас;
• аливаа хохирол (ёс суртахууны, бие махбодийн болон материаллаг) хүмүүсийн эрхийг хамгаалах;
• гэм буруугүй хүнийг яллах, шийтгэхээс хамгаалах журам, ажлын нөхцлийг бүрдүүлэх, шударга бусаар яллах тохиолдолд гаргасан шийдвэрийг хүчингүй болгож, энэ хүнийг цагаатгах боломжийг олгодог;
• хууль эрх зүйн зохицуулалтын хэрэгжилтийг хангах нөхөн болон шийтгэлийн шийтгэлтэй.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалт гэдэг нь эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүй, түүний механизмыг бүрдүүлдэг байцаан шийтгэх хэрэгслийн бүх тогтолцоогоор дамжуулан эрүүгийн эрх зүйн чиглэлээр улс орны нийгмийн асуудалд эрх зүйн үйл ажиллагаа гэж ойлгогддог. Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын тусламжтайгаар эрх бүхий байгууллага, тэдгээрийн албан тушаалтны ажлын төрийн удирдлагыг дараахь чиглэлээр явуулдаг.

• эрүүгийн хэрэг үүсгэх,
• татах эрүүгийн хариуцлагагэмт хэрэг үйлдсэн хүмүүс;
• эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны эрх зүйн зохицуулалтыг эрх зүйн зохицуулалтын механизмын тодорхой арга, онцлогийг ашиглан гүйцэтгэдэг.

Тиймээс эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын эрх зүйн гол хэрэгсэл нь түүний бүрэлдэхүүн хэсгүүд юм.

1. процессын хууль;
2. процессын эрх зүйн харилцааг зуучлах эрх зүйн прецедент;
3. процессын эрх зүйн харилцаа бөгөөд үүнийг хууль эрх зүйн процесс гэж бас нэрлэдэг.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын үе шатууд

Тайлбар 1

Эрх зүйн зохицуулалтын механизмын элемент бүр нь түүнд хамгийн тохиромжтой үе шатыг илэрхийлдэг. Түүнээс гадна, тодорхой үе шатуудын хүрээнд эдгээр элементүүдийг хэрэгжүүлэх боломжтой. Үүний үр дүнд эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын 5 үе шат нь түүний элементүүдтэй нягт холбоотой байдаг.

Тиймээс эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын үе шатуудад дараахь зүйлс орно.

1. хууль зүйн чиглэлээр тодорхой ашиг сонирхлыг хангахад чиглэгдсэн, тэдгээрийн шүүхийн зохицуулалтыг шаарддаг загвар болох нэг зан үйлийн дүрмийг боловсруулах үе шат (нэрлэсэн үе шат нь хууль дээдлэх замаар эрх зүйн зохицуулалтын механизмд тусгагдсан болно);

Хуримтлагдсан заавраас илүү нарийвчилсан зааварт шилжих тусгай шалгуурыг тодорхойлох үе шат (хуулийн прецедент нь энэ үе шатанд элемент болдог).

Гэсэн хэдий ч энэ нь ихэвчлэн жинхэнэ бүрэлдэхүүнийг бүрдүүлдэг хууль эрх зүйн өмнөх бүхэл бүтэн тогтолцоог шаарддаг бөгөөд тэдгээрийн аль нэг нь гол нь байх ёстой. Хууль сахиулах акт нь хууль эрх зүйн үндсэн жишиг болж өгдөг (жишээлбэл, өндөр насны тэтгэвэр авахын тулд зохих нас нь ирэхэд хэрэгжих акт шаардлагатай, туршлага, зөвшөөрөл байгаа, өөрөөр хэлбэл өмнөх гурван тохиолдол байдаг. баримт);

субьектүүдийг эрх бүхий ба үүрэгт гэж хуваахтай яг эрх зүйн харилцаа тогтоох үе шат (энэ үе шат нь эрх зүйн харилцааны элементтэй холбоотой);

субъектив эрх, хуулийн шууд үүргийг хэрэгжүүлэх үе шат. Үүний зэрэгцээ эрх зүйн зохицуулалт нь өөрийн зорилгодоо хүрдэг - энэ нь субъектын сонирхлыг хангах боломжийг олгодог. Субьектив эрх, шууд үүргийг хэрэгжүүлэх үйлдлийг 3 хэлбэрээр илэрхийлж болно.

• дагаж мөрдөх,
• хэрэгжилт,
• ашиглах;

2. хууль сахиулах ажлын үе шат (энэ тохиолдолд хууль сахиулах ажиллагаа үүсэх нь хууль зөрчсөн эсвэл шууд гэмт хэрэг үйлдэх аюул заналхийлсэн тохиолдолд сөрөг шинж чанартай амьдралын нөхцөл байдалтай аль хэдийн холбоотой байдаг).

Эрүүгийн хуулийн онцлог, агуулгыг хуулийн энэ салбарын өмнө тулгарч буй зорилтууд тодорхойлдог. нийгмийн үнэ цэнэЭрүүгийн хууль нь юуны түрүүнд хүн, түүний эрх, эрх чөлөө, өмч хөрөнгө, нийтийн хэв журам, олон нийтийн аюулгүй байдал, байгаль орчин, олон нийтийн болон нийгмийн харилцааг хамгаалахаас бүрдэнэ. нийтийн ашиг сонирхолгэмт хэргийн халдлагаас бүх хууль, журам. Урлагийн 1-р хэсэгт заасан даалгавруудыг танилцуулах дараалал. Эрүүгийн хуулийн 2-р зүйл нь нийтийн аюулыг үнэлэх шинэ хандлагын мөн чанарыг, улмаар эрүүгийн хуулиар хамгаалагдсан үндсэн үнэт зүйлд халдсан хууль бус байдлыг тусгасан болно.
Эрүүгийн хууль тогтоомжийг бий болгоход хүмүүнлэгийн зарчмын тусгал нь нийгмийн хамгаалагдсан үнэт зүйлсийн тогтолцоонд тухайн хүний ​​эрх, эрх чөлөөг нэгдүгээрт дэвшүүлэх явдал юм. Эрүүгийн хуулийн хамгаалалтын чиг үүргийг хэрэгжүүлэх тэргүүлэх чиглэлийн ийм тодорхойлолт нь хүн, иргэн, түүний эрх, эрх чөлөө, хамгийн дээд үнэлэмж, түүнийг хамгаалахыг тунхагласан ОХУ-ын Үндсэн хуулийн шаардлагад бүрэн нийцэж байна. төрийн даалгавар(ОХУ-ын Үндсэн хуулийн 2, 45-р зүйл).
Эрүүгийн эрх зүйд өгөгдсөн чиг үүргийн цогц нь дараахь үндсэн бүтцээс бүрдэнэ: а) эрүүгийн хуулиар хамгаалагдсан эрх, ашиг сонирхлыг эрүүгийн халдлагаас хамгаалах; б) энх тайван, аюулгүй байдлыг хангах; в) гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх; г) одоогийн эрүүгийн хууль тогтоомжид дүн шинжилгээ хийж, цаашид боловсронгуй болгох зөвлөмж боловсруулах.
Эрүүгийн хууль нь хууль сахиулах салбарын хувьд ОХУ-ын Үндсэн хууль болон хуулийн бусад салбаруудад тусгагдсан заалтуудыг үндэслэн хамгаалах шаардлагатай нийгмийн үнэт зүйлийг тодорхойлж, нэгтгэж, тэдгээрийг зөрчсөн тохиолдолд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэдэг. Эдгээр үнэт зүйлсэд: хүний ​​амь нас, эрүүл мэнд, түүний эрх, эрх чөлөө, эд хөрөнгө, нийтийн дэг журамТэгээд олон нийтийн аюулгүй байдал, таатай орчинТэгээд байгаль орчны аюулгүй байдал, үндсэн хуулийн дэг журам.
Шинэ Эрүүгийн хууль тогтоомжийн олон улсын эрх зүйн ач холбогдол нь хүн төрөлхтний энх тайван, аюулгүй байдлыг хангах үүргийг Оросын орчин үеийн эрүүгийн хуулийн хамгаалалтын чиг үүргийг хэрэгжүүлэх тэргүүлэх чиглэлүүдийн нэг гэж хүлээн зөвшөөрснөөр онцлон тэмдэглэв. Энх тайван, хүн төрөлхтний аюулгүй байдалд халдсан гэмт хэргийн эсрэг олон улсын тэмцэлд ОХУ-ын оролцоог эрүүгийн хуулиар хангах, байгалийн орчин-д оруулах үүрэг гүйцэтгэдэг тусгай хэсэгЭрүүгийн хуулийн хэсэг "Хүн төрөлхтний энх тайван, аюулгүй байдлын эсрэг гэмт хэрэг".

Шинэ эрүүгийн хууль тогтоомжийн нэг чухал онцлог нь гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх асуудлыг шийдвэрлэх ажлын жагсаалтад оруулсан явдал юм. Эрүүгийн хуулийн энэхүү урьдчилан сэргийлэх ерөнхий чиг үүргийг хэрэгжүүлэх арга нь тодорхой гэмт хэрэгт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх, эрүүгийн ялыг зайлшгүй хэрэглэх аюул заналхийлэл юм. Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэхийн мөн чанар нь шийтгэлийн дор гэмт хэрэг үйлдэхээс зайлсхийх явдал юм. Тусгай судалгаанаас харахад судалгаанд хамрагдсан иргэдийн 15-18 орчим хувь нь эрүүгийн хариуцлага хүлээх хүсэлгүй байдгаараа гэмт хэрэг үйлдэхээс сэргийлдэг байна. Гэсэн хэдий ч, эрүүгийн хуульИргэдийг гэмт хэргийг таслан зогсооход оролцох, эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлоо бие даан хамгаалахад уриалсан хэд хэдэн урамшууллын хэм хэмжээг тусгасан болно. Үүний тулд эрүүгийн хуулийг оруулж ирсэн мэдэгдэхүйц өөрчлөлтүүд, гэмт хэргийн халдлагыг таслан зогсоох, гэмт этгээдэд хохирол учруулсан тохиолдолд эрүүгийн хариуцлагаас зайлсхийхэд чиглэсэн үйл ажиллагааны цар хүрээг өргөжүүлэх.
Эрүүгийн хуулийн зорилтуудаас ялгаатай нь эрүүгийн эрх зүйн нэг чухал үүрэг бол одоо байгаа эрүүгийн эрх зүйн хэм хэмжээг боловсронгуй болгох зөвлөмж боловсруулахын тулд дүн шинжилгээ хийх явдал юм. Энэ нь Орост болж буй өөрчлөлттэй холбоотой юм одоогийн үе шатхөгжил. Одоогийн мөрдөж буй хууль тогтоомжид хэд хэдэн өөрчлөлт, нэмэлтүүд аль хэдийн хийгдсэн. Эдгээр өөрчлөлтүүдийн дийлэнх нь хугацаа нь хоцорсон бөгөөд эргэлзээ төрүүлэх зүйлгүй, заримыг нь шинжээчид хоёрдмол байдлаар үнэлдэг бөгөөд эдгээр эрүүгийн хуулийн хэм хэмжээг практикт хэрэглэх цаг хугацаа, туршлага л хэр үр дүнтэй болохыг тодорхойлох боломжтой. Эрүүгийн эрх зүйн тогтолцоо, түүний бие даасан салбарууд хичнээн төгс төгөлдөр болсон ч эрүүгийн эрх зүйн орон зайн хүрээнээс гадуур байгаа гэмт хэргийн шалтгааныг арилгах боломжгүй байдаг. Дээрээс нь хуулийн цоорхойг засч залруулах шаардлагатай байгаа. Эрүүгийн эрх зүй нь түүхэн, олон улсын туршлагад үндэслэн олон нийтийн харилцааны эрүүгийн эрх зүйн зохицуулалтын механизмыг боловсронгуй болгох зөвлөмжийг боловсруулдаг.
Гэмт хэрэгтэй тэмцэх нь эрүүгийн хуулиар явагддаг. Эдгээр хэм хэмжээг хэрэгжүүлэх механизм нь эрүүгийн эрх зүйн зохицуулалтын механизм юм. Тодорхой тохиолдол бүрт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх асуудлыг шийдвэрлэх нь шийтгэл хүлээх ёстой эрүүгийн үйлдлийг хэлнэ.

Эрүүгийн эрх зүй нь дараахь зүйлийг тодорхойлохын тулд эрүүгийн үйлдлийг судалж, хуульчилдаг. хууль эрх зүйн үндэслэлэрүүгийн хариуцлага; б) олон нийтийн харилцааны субъектуудад түүний хортой шинж чанар; в) түүний зөрчиж буй шударга ёсыг сэргээхэд зайлшгүй шаардлагатай хорон мууг үйлдэгч (гэмт хэрэгтэн)-д үзүүлэх шийтгэлийн арга хэмжээ.
Эрүүгийн эрх зүйн зохицуулалтын механизмд эрүүгийн эрх зүйн хэм хэмжээг хэрэглэхэд хамаарах үйл явц багтана. Энэ нь тухайн хүн гэмт хэрэг үйлдсэн үеэс эхэлж, энэ хүнд ял оногдуулах, эсхүл эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх зэргээр дуусдаг. Эрүүгийн эрх зүйн зохицуулалтын механизмыг хэрэгжүүлэхэд эрүүгийн эрх зүйн хэм хэмжээг хэрэглэх эрх бүхий төрийн янз бүрийн байгууллага, албан тушаалтнууд оролцдог. Энэ үйл явц нь эрүүгийн байцаан шийтгэх хэм хэмжээгээр тодорхой зохицуулагддаг.
Эрүүгийн эрх зүйн зохицуулалтын механизм нь гэмт хэргийн шинж чанарыг тодорхойлох, түүнийг тогтоох үйл явцыг багтаадаг хууль эрх зүйн шинж тэмдэгмөн тэдгээрийг бэхлэх эрүүгийн хууль. Энэ бол эрүүгийн эрх зүйн зохицуулалтын урьдчилан сэргийлэх (урьдчилан сэргийлэх) үүрэг юм.
Тиймээс хүн гэмт хэрэг үйлдэхдээ бумеранг зарчмаар ажилладаг ёс суртахуун, сэтгэл зүй, хууль эрх зүй, материаллаг байдлын хувьд маш нарийн төвөгтэй механизмыг ажиллуулдаг: түүний бүтээсэн бузар муу нь хариу шийтгэлээр эргэж ирдэг (эргэх ёстой). эрүүгийн хуулийн шийтгэл. Олон нийтийн аюул өндөр байх тусам гэмт хэрэг үйлдсэнгэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийн нийтийн аюулын зэрэг нь түүнд оногдуулсан шийтгэл нь илүү хүнд байх болно. Энэ нөхцөл байдал нь эрүүгийн эрх зүйн зохицуулалтын механизмын нэмэлт шинж чанар юм.

1. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль, түүний эх сурвалж, эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаа.

2. Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хэм хэмжээ, түүний тайлбар, хэрэглээ. Эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцааны онцлог.

1. Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүй нь Оросын хуулийн салбаруудын нэг юм. Энэ нь нийтийн эрх зүйн салбаруудад хамаарах бөгөөд эрүүгийн хэрэг үүсгэх, мөрдөн байцаах, хянан шийдвэрлэх үйл ажиллагаанд төр, нийгэм, хувь хүн хоорондын харилцааг зохицуулдаг. Агуулгын хувьд энэ салбар нь хоорондоо уялдаа холбоотой эрх зүйн хэм хэмжээний багц (хэм хэмжээний тогтолцоо), тэдгээрийн хоорондын уялдаа холбоо нь нийгмийн болон хууль эрх зүйн мөн чанарэрүүгийн процесс. Эдгээр дүрмүүд нь эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг тодорхойлдог. Энэ нь одоогийн эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль тогтоомжийн дагуу явагддаг, заалтууд дээр үндэслэсэн болно ерөнхий(зарчмууд, процессын байдал, нотлох баримт, албадлага, өргөдөл, гомдол, хугацаа, зардал, гэм буруугүй хүнийг цагаатгах) (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн нэгдүгээр хэсэг) шүүхийн өмнөх байцаан шийтгэх ажиллагаанд хуваагдана (хоёрдугаар хэсэг). ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль) болон шүүх ажиллагаа (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн гуравдугаар хэсэг). Шүүхийн өмнөх ажиллагаа нь эрүүгийн хэрэг үүсгэх (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн VII хэсэг) болон урьдчилсан мөрдөн байцаалт (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн VIII хэсэг) үйл ажиллагаанаас бүрдэнэ. Шүүхийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа - анхан шатны шүүхээс хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад (яллагдагчийг яллагдагчаар татсан ялыг зөвшөөрч, тангарагтны шүүгчдийн оролцоотойгоор хянан шийдвэрлэх онцлог) (IX-XII хэсэг). ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх тухай хууль), хоёр дахь шатны шүүхэд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн XIII хэсэг), ялыг гүйцэтгэх (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн XIV хэсэг), гарсан шүүхийн шийдвэрийг хянах хууль эрх зүйн үр нөлөө(ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн XV хэсэг), дагуу хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа тодорхой ангилалтодорхой ангиллын хүмүүст холбогдох эрүүгийн хэрэг, байцаан шийтгэх ажиллагаа (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн дөрөвдүгээр хэсэг). Үүнээс гадна эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хэм хэмжээ нь олон улсын хамтын ажиллагааны журмыг тодорхойлдог (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн тавдугаар хэсэг), Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн зургаа дахь хэсэг нь процессын баримт бичгийн хэлбэрийг агуулдаг.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны дарааллыг шүүх, прокурор, анхан шатны мөрдөн байцаах байгууллага, мөрдөн байцаах байгууллага, түүнчлэн түүнд оролцож байгаа болон түүнд оролцсон бусад этгээд заавал дагаж мөрдөх ёстой (Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 1-4 дүгээр зүйл). Оросын Холбооны Улс).

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийг хэд хэдэн хууль тогтоох эх сурвалжид гаднаас нь илэрхийлсэн (тогтсон) байдаг. Эдгээрт олон улсын эрх зүйн актууд (нийтээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн зарчим, хэм хэмжээ) багтдаг болохыг нийтээр хүлээн зөвшөөрдөг олон улсын хуульТэгээд олон улсын гэрээ), ОХУ-ын Үндсэн хууль, холбооны үндсэн хуулийн хуулиуд, ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль, бусад холбооны хууль тогтоомж, дүрэм журам. дүрэм журам(А.И. Александров, Т.В. Трубникова, Ю.К. Якимович болон бусад).

Хууль тогтоомжийн зэрэгцээ зарим зохиогчид (А.Д. Прошляков болон бусад) Европын Хүний эрхийн шүүхийн шийдвэр, Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр, тогтоол, ОХУ-ын Дээд шүүхийн бүгд найрамдах зөвлөлийн шийдвэр зэрэг хуулийн норматив бус эх сурвалжийг чухалчилдаг. Холбоо, заавар Ерөнхий прокурор RF. Бусад нь хэдийгээр хавсаргадаггүй ч (Л, Б. Алексеева болон бусад), гэхдээ эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын ач холбогдлыг онцлон тэмдэглэв.

Эрх зүйн онолын мэдлэгийг ашиглан эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн эх сурвалж гэж үзэх ёстой дүгнэлтийг нотлохын тулд дээрх аргуудад дүн шинжилгээ хийх шаардлагатай.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хууль тогтоох гол эх сурвалж нь 2002 оны 7-р сарын 1-ээс хойш хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж буй ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль юм. Энэ нь хуульчлах замаар системчлэгдсэн, эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг нарийвчлан зохицуулсан ихэнх хэм хэмжээг агуулсан байдаг тул гол гэж үздэг.

ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль нь холбооны хуулиудын нэг тул хууль эрх зүйн хувьд бусад холбооны хуулиудтай тэнцүү байна. Үүний зэрэгцээ, урьдчилсан мөрдөн байцаах байгууллага, прокурорын газар, шүүхийн үйл ажиллагааны явцад үүссэн харилцааг зохицуулах чиглэлээр ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль нь бусад холбооны хуулиас давуу эрхтэй байдаг, гэхдээ зөвхөн дотор нь. холбогдох процессын хэм хэмжээний үндсэн хуулийн болон эрх зүйн утга учир (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 7 дугаар зүйлийн 1, 2 дахь хэсэг). Өөрөөр хэлбэл, ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль болон бусад холбооны хуультай зөрчилдсөн тохиолдолд үндсэн хуульд заасан үндэслэл бүхий өөр хуулийг хэрэглэж болно (ОХУ-ын Үндсэн хуулийн цэцийн 2004 оны 6-р сарын 29-ний өдрийн тогтоол). No13-P;ОХУ-ын Үндсэн хуулийн цэцийн 2005 оны 11-р сарын 8-ны өдрийн 439 тоот тогтоол -ТУХАЙ). Үндсэн хуулийн цэцийн эдгээр шийдвэрт дүн шинжилгээ хийж, хууль зүйн үндэслэлийг тодорхойлж, үнэлэлт дүгнэлт өгнө үү.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн хууль тогтоох эх сурвалжийн ач холбогдол, хүч чадлын хувьд хамгийн өндөр нь олон улсын эрх зүйн актууд, ОХУ-ын Үндсэн хууль юм.

Олон улсын эрх зүйн актууд (олон улсын эрх зүйн нийтээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн зарчим, хэм хэмжээ, олон улсын гэрээ) нь ОХУ-ын эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль тогтоомжийн салшгүй хэсэг гэж тооцогддог бөгөөд тэдгээр нь нэн тэргүүний шинж чанартай байдаг (Эрүүгийн хуулийн 1-р зүйлийн 3-р хэсэг). ОХУ-ын журам, ОХУ-ын Үндсэн хуулийн 15 дугаар зүйл), гэхдээ тэдгээр нь төрөөс гарын үсэг зурж, соёрхон баталсан тохиолдолд л хамаарна. Практикийн хувьд хамгийн чухал акт бол Хүний эрх, үндсэн эрх чөлөөг хамгаалах тухай Европын конвенц (ОХУ 1998 онд соёрхон баталсан). Энэ нь зөвхөн шийдвэр нь заавал биелүүлэх ёстой Европын Хүний эрхийн шүүхийн тайлбарт шууд хамаарна (ОХУ-ын Дээд шүүхийн 2003 оны 10-р сарын 10-ны өдрийн хурлын тогтоол).

ОХУ-ын Үндсэн хууль нь бусад бүх зохицуулалтын эрх зүйн актуудтай харьцуулахад дээд эрх мэдэлтэй байдаг (15-р зүйл). Энэ нь шууд нөлөө үзүүлдэг бөгөөд гэмт хэрэгтний хувьд шууд зохицуулалтын ач холбогдолтой хэм хэмжээ-зарчим, санаа, баталгаа (жишээлбэл, зөвхөн шүүхээр шүүн таслах ажиллагаа - 118-р зүйл) агуулдаг. процедурын үйл ажиллагаа. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль (бусад хууль тогтоомжийн нэгэн адил) нь ОХУ-ын Үндсэн хуульд үндэслэсэн (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 1-р зүйлийн 1-р хэсэг), үүнийг зааж өгсөн бөгөөд түүнтэй зөрчилдөх ёсгүй. Үүнийг ОХУ-ын Үндсэн хуулийн шүүх, ОХУ-ын Дээд шүүх баталгаажуулдаг. Эхнийх нь тоглодог Үндсэн хуулийн хяналтЭрүүгийн байцаан шийтгэх хууль тогтоомж нь тухайн улсын Үндсэн хуульд нийцэж байгаа нь одоогийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны хэм хэмжээнд ихэвчлэн шинэ утга санааг өгдөг. Хоёр дахь нь тодорхой асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд тэдгээрийн агуулгыг тайлбарлах, тодруулах замаар эдгээр хэм хэмжээг хэрэглэх практикийн нэгдмэл байдлыг хангадаг. хуулийн асуудлуудэрүүгийн хэрэг дээр. ОХУ-ын Дээд шүүхийн бүрэн эрхэд бид таны анхаарлыг хандуулж байна. Тэдний хийсэн дүн шинжилгээ нь түүний шийдвэрүүд эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн эх сурвалж мөн гэж батлах үндэслэл болж байна уу?

Эрүүгийн байцаан шийтгэх салбарт хэд хэдэн холбооны үндсэн хууль, холбооны хууль (FKZ ба FZ) багтдаг. Тэдний дунд FKZ "On Үндсэн хуулийн шүүхОХУ-ын 1994 оны 7-р сарын 21-ний өдрийн Холбооны хууль, 1996 оны 12-р сарын 31-ний өдрийн "ОХУ-ын шүүхийн тогтолцооны тухай" Холбооны хууль, 1992 оны 6-р сарын 26-ны өдрийн "ОХУ-ын шүүгчийн статусын тухай" Холбооны хууль, 1995 оны 7-р сарын 15-ны өдрийн "Гэмт хэрэг үйлдсэн сэжигтэн, яллагдагчийг баривчлах тухай" Холбооны хууль, 1998 оны 12-р сарын 17-ны өдрийн "ОХУ-ын энх тайвны шударга ёсны тухай" Холбооны хууль болон бусад хууль тогтоомж.

Зарим зохиогчид эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн эх сурвалжийн тоонд дэд хэм хэмжээний актуудыг хамааруулах хандлагатай байдаг бөгөөд тэдний үзэж байгаагаар процессын асуудлыг зохицуулахад чиглэсэн хэм хэмжээ байдаг гэж дээр дурдсан. Ийм үйлдлийн жишээ бол ОХУ-ын Дотоод хэргийн яамны 2003 оны 6-р сарын 21-ний өдрийн тушаалаар батлагдсан жолоодлогыг хэрэгжүүлэх журмын тухай заавар, эд мөрийн баримт болох эд зүйлсийг хадгалах, борлуулах журам юм. ОХУ-ын Засгийн газрын 2002 оны 8-р сарын 20-ны өдрийн тогтоолоор батлагдсан эрүүгийн хэрэг дуусах хүртэл эсвэл эрүүгийн хэргийн явцад хадгалахад хэцүү байдаг. Эрүүгийн процессын мөн чанарыг ойлгоход үндэслэн ийм хэм хэмжээг эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн эх сурвалжид хамааруулж болох уу?

Олон тооны зохиогчид ОХУ-ын Ерөнхий прокурорын зааврыг эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн эх сурвалж гэж үздэг. Үүнийг нотлохдоо нэг талаас тэдгээр нь хэлтсийн хэм хэмжээний шинж чанартай бөгөөд бусад хууль тогтоомжийн нэгэн адил дүрэм журамзарим процедурын асуудлыг шийдвэрлэхэд тусална. Нөгөөтэйгүүр, тэдгээр нь ОХУ-д хэрэглэх нэгдмэл байдлыг хангах хэрэгцээтэй холбоотой эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн тайлбарыг агуулдаг (жишээлбэл, ОХУ-ын Ерөнхий прокурорын 1997 оны 3-р сарын 13-ны өдрийн 10-р тушаал). 15 "Гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийг олж тогтоогоогүй байх хугацаа дууссаны дараа түдгэлзүүлсэн эрүүгийн хэргийг хэрэгсэхгүй болгох журмын тухай). Дээрх үндэслэлүүд хэр үнэмшилтэй вэ гэвэл Ерөнхий прокурорын өгсөн даалгаврыг эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн эх сурвалжтай холбон тайлбарлахыг зөвшөөрч байна уу?

2. Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм нь хэд хэдэн элементүүдээс бүрдэнэ: эрх зүйн хэм хэмжээ, процессын акт (шийдвэр), процессын харилцаа, процессын үйл ажиллагаа (Л.Б. Алексеева болон бусад). Эдгээр элементүүд нь хоорондоо уялдаа холбоотой бөгөөд системийг бүрдүүлдэг хууль эрх зүйн нөлөөэрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны явцад тодорхой субьект хоорондын харилцааг оновчтой болгоход чиглэгдсэн. Хууль ёсны нөлөөллийн хэрэгжилт нь процедурын албадлагыг (хуулийн хязгаарлалт), хууль ёсны зан үйлийг хөхиүлэн дэмжих замаар хэрэгжүүлэх эсвэл бодитоор хэрэгжүүлэх замаар баталгааждаг.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хэм хэмжээ гэдэг нь субьектүүд субьектив эрхээ ашиглаж, өөрт оногдсон хуулиар хүлээсэн үүргээ биелүүлж, олгогдсон бүрэн эрхээ хэрэгжүүлдэг зан үйлийн дүрэм юм.

Нөлөөллийн хүрээний дагуу эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн хэм хэмжээ нь ерөнхий болон тусгай байж болно. Ерөнхий дүрмүүдбүхэлд нь хууль эрх зүйн бүх ажиллагаанд хамаарна. Эдгээр нь хэм хэмжээ-зарчим, нотлох эрх зүйн хэм хэмжээ, байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээ хэрэглэхийг зохицуулсан хэм хэмжээ гэх мэт. Үүнд, жишээлбэл, хувь хүний ​​нэр төр, алдар хүндийг хүндэтгэх тухай заалтууд орно (Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 9 дүгээр зүйл. ОХУ), хүн, иргэний эрх, эрх чөлөөг хамгаалах (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 11-р зүйл) гэх мэт тусгай дүрмүүд нь илүү тодорхой, зөвхөн тодорхой хүрээний харилцаанд хамаарна. Жишээлбэл, Урлагийн заалтууд. 46 Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль нь сэжигтний статус, Урлагийн заалтыг тодорхойлдог. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 66-р зүйл - прокурорын эрхийг хасах журам.

Хууль эрх зүйн нөлөөллийн шинж чанар, агуулгын хувьд процессын хэм хэмжээ нь хориглох, зөвшөөрөх, заавал биелүүлэх шинж чанартай байж болно. Тиймээс, жишээлбэл, норм-хориглохыг Урлагт тусгасан болно. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 63-р зүйл: Шүүгч эрүүгийн хэргийг хянан шийдвэрлэхэд дахин оролцохыг хүлээн зөвшөөрөхгүй. Норм-зөвшөөрөл - Урлагт. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 197-р зүйл: мөрдөн байцаагч байцаан шийтгэх ажиллагаанд оролцох эрхтэй. шүүх эмнэлгийн шинжилгээ. Заавал биелүүлэх норм - Урлагт. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 172-т: хүнийг яллагдагчаар татах шийдвэр гаргасан өдрөөс хойш 3 хоногийн дотор яллах ёстой.

Хуулийн хориг, хуулиар хүлээсэн үүргээ зөрчих нь тодорхой эрх зүйн хязгаарлалтаар илэрхийлэгдэх сөрөг үр дагаварт хүргэдэг. Жишээлбэл, хохирогчийг үл тоомсорлож, байцаагч, мөрдөн байцаагч, шүүхэд дуудсаны дагуу түүнд ирэх үүрэг (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 42 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсгийн 1-р хэсэг) үүрэг гүйцэтгэдэг. Үүний үр дүнд түүний эрх чөлөөг жолоодох байдлаар хязгаарласан (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 42 дугаар зүйлийн 6-р хэсэг).

Хууль дээдлэх ёсыг үйл ажиллагааны төлөвлөгөө болгохын тулд процессын шийдвэр гаргах шаардлагатай. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны явцад шийдвэр нь урьдчилсан мөрдөн байцаалт, прокурор, шүүхийн албан тушаалтны хууль ёсны үйл ажиллагааны зорилгод хүрэхэд чиглэсэн эрх бүхий хүсэл зоригийн үйлдэл гэж ойлгох ёстой (Л.Б. Алексеева, П.А. Лупинская гэх мэт). хууль ёсны, хүчинтэй, шударга байдлын шаардлагыг хангасан байх (Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 7 дугаар зүйлийн 4-р хэсэг). Процедурын шийдвэр гаргах нь процессын харилцаа үүсэх, өөрчлөгдөх, дуусгавар болохыг баталгаажуулдаг.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцаа гэдэг нь байцаан шийтгэх эрх, үүрэг бүхий субьектүүдийн хоорондын эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хэм хэмжээгээр зохицуулагддаг тодорхой харилцаа юм (В.П. Божев). Тиймээс эдгээр нь харилцаа холбоо юм зохицуулалтын хүрээ, илэрхийлэх эрх зүйн хэлбэр ба субъектуудын тусгай тойрог. Эдгээр харилцааны онцлог нь тэдгээр нь эрх мэдлийн шинж чанартай байдагт оршино. Тэдгээрт орох, хөгжих нь эрх мэдлийг хэрэгжүүлэхэд үргэлж ордог бөгөөд үүнгүйгээр эрүүгийн эрх зүйн объектив харилцааг бий болгох боломжгүй юм.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцаа нь процессын үйлдлээр хэрэгждэг. Хэд хэдэн тохиолдолд эдгээр үйлдлүүдийг иргэд (М.С. Строгович болон бусад) хоорондын хоёр талын харилцааны хүрээнд бие даан хийж болно. Гэсэн хэдий ч үйл ажиллагааны бие даасан байдал нь харилцааны бие даасан байдал гэсэн үг биш юм (Л.Б. Алексеева). Өөр иргэнд хандсан үйлдлээр дамжуулан иргэний үйл ажиллагааны субъектив эрх нь тодорхой албан тушаалтны хэрэгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулах хууль ёсны үүрэгтэй үргэлж нийцдэг. энэ зөвамьдралд (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 11-р зүйл). Иймээс эдгээр тохиолдолд харилцааны зайлшгүй субъект нь төрийн байгууллага юм.

Тиймээс эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм нь процессын шийдвэр гаргах, процессын үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх замаар хуулиар тодорхойлсон процессын эрх, үүрэг эзэмшигчдийн хоорондын харилцаанд эрх зүйн болон зохицуулалтын нөлөө үзүүлэх тогтолцоо юм.

Энэхүү лекцийн материалыг судлахдаа Оросын эрүүгийн процессын мөн чанарын талаархи шийдвэрийнхээ зөв эсэхийг шалгаарай.

Хяналтын асуултууд:

"Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүй", "Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа" гэсэн ойлголтуудын хооронд ямар хамааралтай вэ?

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн эх сурвалжийг ямар шалгуураар (үндэслэл) ангилж болох вэ?

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль ямар эх сурвалжтай болохыг тодорхойлох практик үнэ цэнэтэгээд яагаад?

· Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааг (эрүүгийн байцаан шийтгэх үйл ажиллагаа) эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн зохицуулалтын субьект гэж үзэх боломжтой юу?

· Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны эрх зүйн зохицуулалтын нийтийн эрх зүй, диспозитив-эрх зүйн аргуудыг хэрхэн харьцуулах вэ? Аль арга нь тэргүүлэх вэ, яагаад?

· Эрх зүйн зохицуулалтын механизмын элементүүдэд эрх зүйн зохицуулалтын аргууд хэрхэн тусгагдсан бэ?

Лекц 3

1. Эрүүгийн болон эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны үе шатууд.

2. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны ангилал. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааг хялбаршуулсан, төвөгтэй болгодог. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны эрх зүйн зохицуулалтын тусгай субьект бүхий үндсэн, нэмэлт байцаан шийтгэх ажиллагаа.

1. Хууль зүйн ном зохиолд эрүүгийн процессыг эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны харилцан уялдаатай, тууштай хэрэгждэг элементүүдийн тогтолцоог бүрдүүлдэг үе шатуудад хуваах нь заншилтай байдаг (М.С. Строгович, А.И. Александров, Ю.К. Якимович). Тэд тус бүр нь эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны харьцангуй бие даасан, тогтвортой бүтцийн элементүүд гэж үзэх боломжийг олгодог тодорхой шинж чанартай байдаг. Энэ чадавхийн хувьд шат шатны систем нь эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны бүтэц буюу ерөнхий дараалалпроцедурын үйл ажиллагаа.

Ихэвчлэн үе шатны шинж тэмдгүүдэд тодорхой зорилго байгаа эсэх, эрх, үүрэг, онцлог шинж чанаруудын субъектуудын тусгай бүрэлдэхүүн багтдаг. эрх зүйн харилцаатэдгээрийн хооронд, түүнчлэн эцсийн процессын шийдвэрээр (A.I. Aleksandrov, Yu.K. Yakimovich) ихэвчлэн албан ёсны байдаг тогтмол эхлэл ба төгсгөл.

Эдгээр шалгуурыг үндэслэн эрүүгийн процессын дараах үе шатуудыг ялгах нь заншилтай байдаг.

- эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаа;

- урьдчилсан мөрдөн байцаалт;

- шүүх хуралдаанд бэлтгэх, хэргийг шүүх хуралдаанд томилох;

- шүүх ажиллагаа;

– хоёр шатны шүүхэд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа (давж заалдах болон кассын хэрэг);

- ялыг гүйцэтгэх;

- Хяналтын үйлдвэрлэл.

Эрүүгийн хэрэг үүсгэх ажлын хүрээнд эрүүгийн хэрэг үүсгэх үндэслэлийг тогтоох асуудлыг шийдэж байна. Бүрэн эрхт статустай энэ шатны субъектууд нь зөвхөн эрүүгийн процессыг явуулж буй байгууллагын албан тушаалтнууд юм. Энд сэжигтэн, яллагдагч, хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч, иргэний хариуцагч, гэрч гэх мэт зүйл байхгүй, байж ч болохгүй. Үүний зэрэгцээ, үе шатны субъектуудын тойрогт бусад үе шатанд байхгүй (жишээлбэл, өргөдөл гаргагч) багтдаг. Түүгээр ч зогсохгүй эдгээр хүмүүс ямар ч статусгүй (жишээлбэл, гэмт хэргийн талаар хүлээн авсан мэдээллийг шалгахын тулд ярилцлагад орсон хүн), эсвэл тэдний статус мэдэгдэхүйц хязгаарлагдмал байдаг. Үүнтэй холбогдуулан төрийн байгууллагуудын бүрэн эрх хязгаарлагдмал, үйлдсэн гэмт хэргийн талаархи мэдээллийг шалгах арга нь ихэвчлэн процессын бус шинж чанартай байдаг зохих шалгалт, ихэнх нь нотлох баримт гэж үзэх боломжгүй юм. Эдгээр бүх шинж чанарууд нь эрүүгийн хэрэг үүсгэх асуудлыг шийдвэрлэх үйл ажиллагаа нь процессын шинж чанартай биш тул эрүүгийн процессын үе шат гэж үзэх боломжгүй (Л.М. Володина болон бусад). Энэ асуудлаар өөрийн дүгнэлтээ гаргана уу.

Урьдчилсан мөрдөн байцаалтын шатанд тухайн этгээд гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай, гэм буруугүй эсэхээс бусад бүх хувилбарыг арилгах, гэм буруутай этгээдийг яллагдагчаар татах, түүнийг бүрэн хамгаалалтад авах, үйл ажиллагаанд нь хандах хандлагыг тодорхой болгох асуудлыг шийдвэрлэдэг. эрүүгийн хэрэг /эрүүгийн яллах/ хэрэгсэхгүй болгох, эсхүл шүүхэд шилжүүлэх асуудлыг шийдвэрлэх.

Энэ үе шатны субьектуудын хүрээг хуулиар тодорхой зааж өгсөн, тэдгээрийн процессын статусыг тодорхой зааж өгсөн болно. Түүгээр ч зогсохгүй эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцааны ихэнх субъектууд яг энэ үе шатанд гарч ирдэг (статустай) бөгөөд эрүүгийн процессын бусад үе шатанд үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлдэг. Бид прокурор, хохирогч, яллагдагч, иргэний нэхэмжлэгч, иргэний хариуцагч, өмгөөлөгч, төлөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгчид, түүнчлэн гэрч, гэрч, орчуулагч, мэргэжилтэн, шинжээч. Хэд хэдэн субъектууд зөвхөн энэ үе шатанд байдаг. Үүнд сэжигтэн, мөрдөн байцаагч, мөрдөн байцаах байгууллагын дарга, хэрэг бүртгэлтийн байгууллагын дарга, хэрэг бүртгэгч, байцаагч хамаарна.

Урьдчилсан мөрдөн байцаалтын ажиллагаа нь нууц, бичгээр хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны нөхцөлд явагддаг. Үүнээс үүссэн процессын харилцаа нь эрүүгийн байцаан шийтгэх байгууллагын гарт эрх мэдлийн өндөр төвлөрөл, яллах тал (давуу талтай) болон өмгөөллийн хооронд бодит тэгш байдал байхгүй байдгаараа онцлог юм. Прокурорын байгууллагын хяналтын үйл ажиллагаа, шүүхийн хяналтаар л процессын тэгш бус байдлыг тодорхой хэмжээгээр арилгаж байна.

Эрүүгийн хэргийн мөрдөн байцаалтын үр дүнд яллах дүгнэлтийг түүнийг яллагдагчаар татах шийдвэр, яллах дүгнэлтэд тусгасан болно ( яллах дүгнэлт) - энэ үе шатыг нэгтгэн дүгнэж, яллагдагчийг өөрт нь буруутгасан үйлдлийг үйлдсэн гэм буруутай болохыг нотлох баримтаар баталгаажуулсан найдвартай дүгнэлтийн үндсэн дээр шүүхийн шатанд шилжих эрх зүйн боломжийг бүрдүүлсэн байцаан шийтгэх ажиллагааны баримт бичиг. Яллах дүгнэлт нь урьдчилсан шинж чанартай, шүүхийн үйл ажиллагааны хязгаарыг тодорхойлсон боловч шүүхийн шийдвэрийг урьдчилан тогтоодоггүй.

Шүүх хуралдаанд бэлтгэх, хэргийг шүүх хуралдаанд томилох үе шат нь шүүх хуралдааныг амжилттай явуулахад шаардлагатай нөхцлийг бүрдүүлэх, талуудын процессын боломжийг тэгшитгэх асуудлыг шийддэг.

Энэ шатны гол субъектууд нь процессын гол оролцогчид болон шүүх юм. Оролцогчид процессын тэгш боломжуудтай бөгөөд шүүхийн эрх зүйн төвлөрөлд захирагдана. Тэдний хоорондын харилцаа нь үе тэнгийнхний хоорондын харилцаагаар тодорхойлогддог бөгөөд ихэвчлэн шүүхийн зохион байгуулалт, захиргааны үйл ажиллагаагаар зуучлагддаг бөгөөд энэ нь дүрмээр бол тус тусдаа явагддаг.

Төгсгөлийн гол баримт бичиг нь шүүх хуралдааныг товлох тухай тогтоол бөгөөд уг хэргийг үндэслэлээр авч үзэх эрх зүйн урьдчилсан нөхцөлийг бүрдүүлдэг. Харин үндэслэл байгаа бол шүүхээс эрүүгийн хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, яллах боломжгүй саад бэрхшээлийг арилгах үүднээс прокурорт буцааж болно.

Шүүхийн маргаан нь үйл явцын гол үе шат юм. Шүүхийн үүрэг бол эрүүгийн хэргийг мөн чанараар нь шийдвэрлэх явдал юм.

Энэ үе шатанд эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцааны бараг бүх субъект оролцдог (эсвэл байж болно). Оролцогчид нотлох баримтыг судлах, бие биенийхээ болон шүүхийн өмнө эрх ашгаа хамгаалахад идэвхтэй, бие даасан, эрх тэгш байдаг. Тэдний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны харилцаа нь үе тэнгийн хоорондын харилцаагаар тодорхойлогддог бөгөөд эрүүгийн хэргийн явц, үр дүнг хариуцдаг шүүхээр баталгааждаг.

Шударга ёс нь энэ шатны үндсэн агуулга бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцогчидтой холбоотой зохион байгуулалт, захиргааны, хяналт, мөрдөн байцаалтын эрх бүхий эрх мэдлийг ашиглах замаар олон нийтэд нээлттэй, аман болон шууд нээлттэй байх нөхцөлд хэрэгждэг.

Энэ шатны эцсийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны акт нь яллах дүгнэлт буюу цагаатгах. Энэ нь төрийн нэрээр тунхаглагдсан бөгөөд яллагдагч (шүүгдэгч) өөрт нь буруутгасан үйлдлийг хийсэн гэм буруутай эсвэл буруугүй гэж эцсийн (гэхдээ болзолгүйгээр) хүлээн зөвшөөрөх гэсэн үг юм. Шийтгэх тогтоол нь хууль зүйн хамгийн өндөр хүчинтэй, хүн бүрт заавал байх ёстой бөгөөд зөвхөн хуульд заасан шүүхийн журмаар давж заалдаж болно.

Хоёр дахь шатны шүүхэд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа (давж заалдах болон кассын хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа) - хяналтын шатны шүүх. Үүний үүрэг бол анхан шатны шүүхээс хууль ёсны хүчин төгөлдөр болоогүй шийдвэрийг шалгах явдал юм. Гол субъектууд нь эрх тэгш талууд бөгөөд тэдгээрийн хүсэл зоригоор (гомдол гаргах, гомдол гаргах) дээд шатны (давж заалдах болон давж заалдах шатны) шүүхийн хууль ёсны үүрэг үүсэх нь анхан шатны шүүхийн өмнөх шийдвэрээс хамаарна.

Давж заалдах шатны шүүхшүүх хуралдааны ерөнхий нөхцөлтэй маш ойрхон нөхцөлд ажилладаг. Давж заалдах шатны шүүх нь субьектийн хүрээ, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны харилцааны шинж чанар, агуулгын хувьд доод шатны шүүхээс эрс ялгаатай байдаг нь нотлох баримтыг шууд шалгах боломж хязгаарлагдмал байдагтай холбоотой юм.

Давж заалдах болон кассын хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа нь доод шатны шүүхийн үйл ажиллагааны үр дүнгийн хууль ёсны, үндэслэлтэй, шударга байдалтай (шүүхийн алдааг засч залруулах, эрүүгийн хэргийг шүүхэд шилжүүлэх замаар) дээд шатны шүүхүүд зөвшөөрч, эс зөвшөөрч шийдвэр гаргаснаар дуусна. засч залруулахын тулд хийсэн шүүхийн үйл ажиллагааны тухай ).

Ял гүйцэтгэх явцад хийсэн үйл ажиллагаатай ямар ч эргэлзээгүй хамаарал байхгүй. Зарим судлаачид энэ үйл ажиллагаа нь эрүүгийн процессын үе шатанд явагддаг гэж үздэг бол зарим нь энэ үед эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны зорилгод хүрч, ялыг гүйцэтгэх үйл явцаас гадуур явагддаг гэж үздэг. Товч тодорхойлолтЭнэ үйл ажиллагаа нь энэ асуудлыг шийдэх боломжийг танд олгоно.

Шийтгэх ажиллагааны хүрээнд шүүхийн шийдвэр хүчин төгөлдөр болох, түүнийг биелүүлэхийг давж заалдах, гэм буруугүй этгээдийг цагаатгах, түүнчлэн хорих ялыг сунгах, өөрчлөх, дуусгавар болгох шаардлагатай эсэхийг тодорхойлох үүрэг даалгавар өгсөн. арга хэмжээ шийдэгдсэн.

Энэ үйл ажиллагаа нь нарийн төвөгтэй субьект бүрэлдэхүүн, процедурын харилцааны цогц бүтэцтэй байдаггүй. Эдгээр харилцааны тодорхой субъектууд нь ялтан, ял гүйцэтгэх байгууллага, байгууллага, тэдгээрийн төлөөлөгчид, ялтны төрөл төрөгсөд юм.

Эхний даалгаврын шийдлийг ямар ч актаар албан ёсоор баталгаажуулаагүй болно. Бусад асуудлыг шүүхийн шийдвэрээр шийдвэрлэдэг.

Хяналтын хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа нь хууль ёсны хүчин төгөлдөр болсон доод шатны шүүхийн шийдвэрийг дээд шатны шүүх хянах үүрэгтэйгээр тодорхойлогддог. Агуулга, хэлбэрийн хувьд хоёр шатны шүүхэд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаатай төстэй. Үндсэндээ, эдгээр үе шатууд нь зөвхөн давж заалдах гомдол гарч ирснээрээ ялгаатай байдаг кассацийн ажиллагааталуудын хүсэл зоригийн үр дүн (харилцаа давж заалдах баримтаас үүдэлтэй), хяналтын байцаан шийтгэх ажиллагаа үүсэх нь шүүхийн хүсэл зоригийн үр дүн юм (харилцаа холбоотой боловч давж заалдах баримтаар үүсгэгдээгүй) .

Дээр дурдсан үе шатуудыг хамтад нь авч үзвэл үндсэн буюу энгийн эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааг бүрдүүлдэг (Ю.К. Якимович).

2. Субъектуудын хүрээлэл, тэдгээрийн харилцааны бүтцийн зэрэг, үйл ажиллагааны нарийвчилсан байдал, үе шат, шат дамжлагын тоо, түүнчлэн үйлдсэн гэмт хэргийн хүнд байдлаас хамааран (энгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны хувьд) заншилтай байдаг. хялбаршуулсан болон төвөгтэй байцаан шийтгэх ажиллагааг ялгах (Ю.К. Якимович). Үүний зэрэгцээ уран зохиолд багасгасан, хурдасгасан үйлдвэрлэлийг бас ялгаж үздэг (С.С. Цыганенко).

Хялбаршуулсан байцаан шийтгэх ажиллагааны тод жишээ бол эрүүгийн хэрэг үүсгэх нь хохирогчийн (хувийн яллагчийн) хүсэл зоригийн дагуу хэрэгсэхгүй болгосон, урьдчилсан мөрдөн байцаалтын шат нь бүрмөсөн байхгүй эсвэл туслах хүртэл буурсан хувийн яллах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа юм. хэрэг бүртгэлтийн байгууллагуудаар хувийн яллагч. Нарийн төвөгтэй хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны нэгэн адил тод жишээ бол тангарагтны шүүх хурал бөгөөд өөрийн гэсэн арга замаар сэдвийн найрлага, байцаан шийтгэх харилцааны бүтэц, журам, үе шатуудын тоо нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны ердийн явцад хэргийг авч үзэхээс хамаагүй хэцүү байдаг.

Шийдвэрлэх асуудлын цар хүрээ, шинж чанараас хамааран нэмэлт болон тусгай ажиллагааг (үндсэн үйлдвэрлэлтэй холбоотой) үндсэнд нь ялгадаг (Ю.К. Якимович).

Үндсэн байцаан шийтгэх ажиллагааны сэдэв нь нотлох нөхцөл байдлыг тогтоох зорилготой (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 73-р зүйл) нормативаар тогтоогдсон бөгөөд шийтгэх тогтоол гаргахдаа шийдвэрлэх асуудлуудаар илэрхийлэгддэг (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 299-р зүйл). ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль). Эдгээр асуудлыг нэмэлт байцаан шийтгэх ажиллагаанд тавьдаггүй бөгөөд тусгай байцаан шийтгэх ажиллагааны явцад тэдгээрийг огт шийддэггүй (хэдийгээр тэдгээр нь хэсэгчлэн давхцаж байгаа ч).

Нэмэлт байцаан шийтгэх ажиллагааны жишээ бол ялыг гүйцэтгэхтэй холбоотой хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа юм ( шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаа- ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 47-р бүлэг). Энд авч үзэх зүйл бол үндсэн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны асуудлыг шийдвэрлэсний дараа болон түүнтэй холбоотой гарч болох асуудлууд юм. Энэ нь хэрэгт ялыг солихыг хэлнэ хорлонтой зайлсхийхял эдлэхээс тэнсэн суллах гэх мэт. (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 397-р зүйл).

Эмнэлгийн албадлагын арга хэмжээ (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 51-р бүлэг) хэрэглэх ажиллагааг тусгай ажиллагаа гэж нэрлэж болно. Гэмт хэрэгт буруутгагдаагүй хүнд эдгээр арга хэмжээг авч байгаагаараа онцлог юм. Энэ хүн гэмт хэргийн субъект биш. Иймд энэ хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад шийдвэрлэсэн асуудал нь үндсэн болон нэмэлт хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны аль алинд нь хамаарахгүй.

Хуваарилагдсан үйлдвэрлэлийн төрлүүдийн талаар мэдээлэл авсны дараа тэдгээрийг сонгох шалгуурыг томъёол.

Хяналтын асуултууд:

· "Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны үе шат", "Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа" гэсэн ойлголтууд ямар хамааралтай вэ?

Хууль тогтоогч эрүүгийн процессыг ямар үе шатуудад хуваадаг вэ?

· Хууль тогтоогчийн тодорхойлсон эрүүгийн процессын үе шатууд болон эрдэмтдийн тодорхойлсон эрүүгийн процессын үе шатуудын хооронд ялгаа (мөн юу) бий юу?

Эрүүгийн процессыг үе шат болгон хуваах нь практик ач холбогдолтой юу вэ?

Шинжлэх ухаанд эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны ямар ангилал байдаг бөгөөд тэдгээр нь бие биенээсээ юугаараа ялгаатай вэ?

Бүлэг 2. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны зарчим.

Лекцийн цаг - 14. Бие даасан ажил- 14 цаг.

Лекц 4. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны зарчмыг тодорхойлох

1. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны зарчмын ойлголт, ач холбогдол, тэдгээрийн үнэ цэнэ, эрх зүйн агуулга, зохицуулалт, эрх зүйн нэгдэл, практик ач холбогдол.

2. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны зарчим, хүн, иргэний эрх, эрх чөлөөний харилцан хамаарал. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны зарчим, процессын эрх мэдэл. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны зарчим, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны дэг журам. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зарчим ба нотлох баримтууд.

3. Эрүүгийн процессын зарчмын тогтолцооны асуудал, тэдгээрийн ангилал.

Эрх зүйн ном зохиолд эрүүгийн процессын зарчмуудыг дараахь зүйлийг тодорхойлдог үндсэн, удирдамж, анхны заалт гэж ойлгодог.

- эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны бүтэц, түүний процессын хэлбэр, үе шат, институт, харилцааны тогтолцоо (М.С. Строгович, М.А. Челцов, И.В. Тырычев);

– эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны мөн чанар (Т.Н. Добровольская, И.Ф. Демидов);

- урьдчилсан мөрдөн байцаах байгууллага, прокурор, шүүхийн зохион байгуулалт, үйл ажиллагааны дараалал (В.З. Лукашевич);

- эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааг томилох, түүнийг барих (П.А. Лупинская);

- эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн тогтолцоог бүрдүүлэх (А.В. Гриненко).

Төрөл бүрийн эрдэмтдийн дээрх үзэл бодлын илт ялгаатай байсан ч эрүүгийн процессын зарчмуудыг ойлгоход тэдний хандлага ойролцоо байна. Эдгээр нь бүгд ижил төстэй бөгөөд зарчмууд нь ямар нэг байдлаар эрүүгийн процессын агуулга ба / эсвэл хэлбэрийг тодорхойлдог (илэрхийлдэг). Гэсэн хэдий ч шинжлэх ухаанд бий болсон зарчмын үзэл баримтлал нь тодорхой тайлбар шаарддаг.

Философийн ерөнхий утгаараа зарчим нь үйл ажиллагааны урьдчилсан нөхцөл гэсэн утгыг агуулсан үндсэн байр суурь гэдгийг санах нь зүйтэй. Энэ бол үйл ажиллагааны бие даасан субъектуудын хүсэл зориг, эсвэл хууль (өргөн утгаараа) хүн бүрт чиглүүлдэг нэг төрлийн манлайлал юм. Энэ нь эдгээр субьектууд нь зорилготой үйл ажиллагаагаа явуулах нөхцөлийг тодорхойлдог. Философийн түвшингээс тодорхой үйл ажиллагааны түвшинд шилжихдээ түүний хувьд зарчим нь үйл ажиллагааны субъектуудад тавигдах шаардлага бөгөөд хэрэгжилт нь жүжигчний өмнө тулгарч буй зорилгодоо хүрэх баталгаа болдог гэдгийг тэмдэглэх нь зүйтэй. Ийм зарчмын тухай ойлголтыг эрүүгийн байцаан шийтгэх шинжлэх ухаанд анх удаа Н.Н. Полянский, дараа нь боловсруулж, нотолсон В.Т. Томин. Одоо эдгээр хандлагыг эрүүгийн процессын зарчмыг тодорхойлоход харьцуулж, тэдгээрийн аль нь Оросын эрүүгийн үйл явцын мөн чанарт нийцэж байна вэ гэсэн асуултад хариулна уу.

Мэдлэгийн санд сайн ажлаа илгээх нь энгийн зүйл юм. Доорх маягтыг ашиглана уу

Мэдлэгийн баазыг суралцаж, ажилдаа ашигладаг оюутнууд, аспирантууд, залуу эрдэмтэд танд маш их талархах болно.

Нийтэлсэн http://www.allbest.ru/

ОРШИЛ

1.2 Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн хэм хэмжээ, тэдгээрийн төрөл, бүтэц

1.3 Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцаа

2.2 Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцааг хэрэгжүүлэх үе шатанд эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмыг хэрэгжүүлэх асуудал

ДҮГНЭЛТ

АШИГЛАСАН Уран зохиолын ЖАГСААЛТ

ОРШИЛ

Эрх зүй, түүний дотор эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйг зөвхөн эрх зүйн хэм хэмжээ, зан үйлийн дүрмийн багц төдийгүй хууль эрх зүйн хэм хэмжээг дагаж мөрдөх, хэрэгжүүлэх, хэрэгжүүлэх эрх зүйн харилцаанд оролцогчдын үйл ажиллагаа, өөрөөр хэлбэл динамик дахь эрх зүй гэж үзэж болно. . Динамик дахь хууль бол догматик судалгааны сэдэв юм. Үүний зэрэгцээ, судалгааны сэдэв өргөжиж байна - энэ нь зөвхөн эрх зүйн хэм хэмжээ төдийгүй эрх зүйн зохицуулалтын бүх механизм, түүний дотор янз бүрийн объектив ба субъектив нөлөөллийн хүчин зүйлсийг багтаасан болно. Тухайлбал, эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хэм хэмжээг хэрэгжүүлэх нийгмийн нөхцөл байдал, эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны төрийн байгууллагын үйл ажиллагааны зохион байгуулалт, хууль сахиулах болон шүүхийн байгууллагад албан тушаалыг нөхөх журам, хууль сахиулах болон шүүхийн байгууллагад тавигдах шаардлага зэрэг орно. шүүгч, прокурор, тэдгээрийн мэргэжлийн зохистой байдал, гүйцэтгэлийн үнэлгээний шалгуур болгон хүлээн зөвшөөрсөн үзүүлэлтүүд. Процедурын эрх зүйг динамикийн чиглэлээр судлах нь тодорхой үүргийг гүйцэтгэхэд мэргэжлийн бэлэн байдлын судалгааг багтаадаг.

Энэхүү дипломын ажил нь эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм, түүнчлэн түүнийг хэрэгжүүлэх үр ашгийн асуудлыг судлахад зориулагдсан бөгөөд энэ нь судалгааны хамаарал, ач холбогдлыг (онолын болон практик) онцолж байна.

Эрх зүйн онолд эрх зүйн зохицуулалтын механизмыг нэгдмэл байдлаар авсан тогтолцоо гэж ойлгодог хууль эрх зүйн арга хэрэгсэл, үүний тусламжтайгаар олон нийттэй харилцахад үр дүнтэй нөлөө үзүүлж байна Алексеев С.С. Хуулийн онол. М.: Хууль зүйн уран зохиол, 1993. S. 150. . Ерөнхийдөө энэ тодорхойлолт нь эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмд ч хамаатай.

Бүтцийн хувьд эрүүгийн байцаан шийтгэх, эрх зүйн механизм, ерөнхийд нь эрх зүйн зохицуулалтын механизм нь олон түвшний цогц юм. системийн боловсрол. Үүний тууштай байдал нь хууль эрх зүйн хэрэгслээс бүрдэх салшгүй объект болохоос гадна харилцан хамааралтай, түүнтэй холбоотой гадны хүмүүстэй бүхэлд нь харьцдаг элементүүдээс бүрддэг. хууль эрх зүйн үзэгдэл. Энэхүү систем нь нарийн төвөгтэй бөгөөд олон талт байдаг, учир нь түүнд багтсан элементүүд нь зарим нэг бүрэн бүтэн байдлын хувьд харилцаанд ордог дэд системүүдэд хуваагддаг.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмыг хэрэгжүүлэх онол, практикийг судлах нь эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль, хууль тогтоомжийн дотоод зөрчилдөөн, сүүлийн үеийн заалтыг хэрэгжүүлэх практикт гарсан дутагдлыг эхний ойролцоо байдлаар харах боломжийг олгодог. мөрдөн байцаагч, байцаагч, прокурор гэх мэтийн үйл ажиллагаа. Энэ болон бусад зарим нөхцөл байдал нь ажлын сонгосон сэдвийн хамаарал, ач холбогдлыг тодорхойлдог.

Судалгааны объект нь ОХУ-ын эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмыг хэрэгжүүлэх онол, практикийн асуудал юм.

Судалгааны сэдэв нь эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн хэм хэмжээ, эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцаа, эрүүгийн процесст оролцогчдын эрх, үүргийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа юм.

Төгсөлтийн ажлын гол зорилго нь эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын онцлогийг судалж, сайжруулах арга замыг санал болгоход оршино.

Энэхүү зорилгод хүрэхийн тулд судалгааны явцад дараахь зорилтуудыг дэвшүүлэв.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын үзэл баримтлал, бүтцийг илрүүлэх;

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн хэм хэмжээний онцлогийг авч үзэж, дүн шинжилгээ хийх;

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцааны бүтэц, агуулгыг тодорхойлох;

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн хэм хэмжээг боловсруулах үе шатанд эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын хэрэгжилтийн үр дүнтэй байдалд дүн шинжилгээ хийх;

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцааг хэрэгжүүлэх үе шатанд эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмыг хэрэгжүүлэхэд тулгарч буй бэрхшээлийг илрүүлэх;

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмыг хэрэгжүүлэх практикийг боловсронгуй болгох арга замыг санал болгох.

Зорилго, зорилтын дагуу энэхүү дипломын ажлын материалыг танилцуулах логикийг бий болгосон.

Ажлын явцад танин мэдэхүйн шинжлэх ухааны ерөнхий аргууд (логик, систем-бүтцийн), ерөнхий логик аргууд (индукц ба дедукц, дүн шинжилгээ ба синтез), түүнчлэн баримт бичгийг судлах хувийн шинжлэх ухааны арга (эрүүгийн хэргийн материал, шүүхийн шийдвэр) ) ашигласан.

Дипломын ажлыг бэлтгэхдээ ОХУ-ын Үндсэн хууль, ОХУ болон гадаад улсын одоогийн эрүүгийн, эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль тогтоомж, түүнчлэн Пленумын удирдамжийн тайлбарыг үндэслэн гүйцэтгэсэн. Дээд шүүхСудалж буй асуудалтай холбоотой RF.

Төгсөлтийн ажил нь удиртгал, хоёр бүлэг, таван догол мөр, дүгнэлт, ашигласан материалын жагсаалтаас бүрдэнэ.

БҮЛЭГ 1. ЭРҮҮГИЙН БАЙГУУЛЛАГЫН БАЙГУУЛЛАГЫН ЗОХИЦУУЛАХ МЕХАНИЗМИЙН ойлголт, бүтэц, ач холбогдол.

1.1 Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын тухай ойлголт, элементүүд

Хууль нь нийгмийн удирдлагын хэрэгсэл болох нийгмийн харилцааг оновчтой болгох, субьектүүдийн эерэг ашиг сонирхлыг хэрэгжүүлэхэд чиглэгддэг. Үүнийг хэрэгжүүлэх үйл явц дахь эрх зүйн зохицуулалт нь субъектуудын ашиг сонирхлыг үнэ цэнэтэй болгох хөдөлгөөнийг баталгаажуулдаг тодорхой үе шат, холбогдох элементүүдээс бүрдэнэ. Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын салбарт энэ үнэт зүйл нь төр, нийгмийн нийтийн ашиг сонирхол бөгөөд энэхүү үнэлэмжид хүрэх сонирхлын гол субъект нь түүний байгууллага, албан тушаалтнаар төлөөлдөг төр байдаг.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын үе шат, эрх зүйн элемент бүр нь эрүүгийн эрх зүйн хүрээнд нийгмийн харилцааны эрх зүйн зохицуулалтын логикийг тусгасан тодорхой нөхцөл байдлын улмаас амьдралд хэрэгжиж байна. Эрх зүйн менежментийн энэхүү үе шат, үүнтэй зэрэгцэн хууль эрх зүйн хэрэгслийн (элементүүдийн) цогц оролцоог илэрхийлдэг ойлголт нь хууль зүйн уран зохиолд "эрх зүйн зохицуулалтын механизм" гэсэн нэрийг авсан.

Тиймээс эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм нь эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны хүрээнд нийгмийн харилцааг оновчтой болгох, түүнчлэн эрүүгийн процесст оролцогчдын ашиг сонирхлыг хангахад туслах зорилгоор хамгийн тууштай байдлаар зохион байгуулагдсан хууль эрх зүйн хэрэгслийн (элементүүдийн) систем юм. шүүхэд эрүүгийн хэргийг мөрдөн байцаах, хэлэлцэх явцад Безлепкин Б.Т. Оросын эрүүгийн процесс. - М.: Хуульч, 2006. S. 79. .

Дээрх тодорхойлолтоос эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын зорилго, түүнд хүрэх арга зам, үр нөлөөг тодорхойлдог шинж тэмдгүүдийг ялгаж салгаж болно.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын зорилго нь эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны хүрээнд нийгмийн харилцааг оновчтой болгох, эрүүгийн процесст оролцогчдын ашиг сонирхлыг шударгаар хангахад оршино. Энэ бол энэ ангиллын ач холбогдлыг тайлбарлаж, эрх зүйн зохицуулалтын механизмын үүрэг нь нийгмийн амьдралыг зохион байгуулах, хүмүүсийн ашиг сонирхлыг хэрэгжүүлэх явдал гэдгийг харуулж буй гол, утга учиртай шинж чанар юм. Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм нь эрүүгийн процесст оролцогчдын ашиг сонирхлыг үнэт зүйлтэй холбож, удирдлагын үйл явцыг логик үр дүнд хүргэдэг тусгай "суваг" юм - эрүүгийн хэрэгт хууль ёсны, шударга, үндэслэлтэй шийдвэр гаргах. хэрэг Entin M.L. Олон улсын хүний ​​эрхийн баталгаа: Европын зөвлөлийн туршлага. - М., 1997. х. 162. .

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм нь зорилгодоо хүрэх боломжийг олгодог шинж чанар, чиг үүргийн хувьд ялгаатай эрх зүйн хэрэгслийн тогтолцоо юм. Энэ нь аль хэдийн албан ёсны тэмдэг бөгөөд энэ нь нэрлэгдсэн механизм нь нарийн төвөгтэй гэдгийг харуулж байна эрх зүйн элементүүд, нэг талаас, шинж чанар, чиг үүргийн хувьд өөр, нөгөө талаас, нийтлэг зорилготойгоор харилцан уялдаатай байдаг. нэг систем. Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм нь зорилгодоо хүрэхийн тулд энэ эсвэл бусад холбоос хэрхэн ажилладагийг харуулж, эрүүгийн үйл явцад бусад бүх хүмүүсийн дунд шаталсан байр суурийг эзэлдэг үндсэн, гол, туслах эрх зүйн хэрэглүүр - хэм хэмжээ-захирамжийг тодорхойлох боломжийг олгодог.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм нь хууль эрх зүйн арга хэрэгслийн зохион байгуулалтын нөлөөлөл бөгөөд энэ нь тодорхой хэмжээнд тавьсан зорилгодоо хүрэх боломжийг олгодог. үр ашиг, үр ашиг. Удирдлагын бусад үйл явцын нэгэн адил эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны эрх зүйн зохицуулалт нь эрх зүйн хэлбэрийн үр нөлөөг оновчтой болгох хандлагатай байдаг бөгөөд энэ нь хууль ёсны, хүмүүнлэг, шударга шударга ёсыг хэрэгжүүлэх урьдчилсан нөхцөлийг бүрдүүлдэг.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журмын дүн шинжилгээ нь эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын үндсэн элементүүдэд дараахь зүйлс орно гэж дүгнэх боломжийг олгодог: 1) эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хэм хэмжээ; 2) эрх зүйн баримт; 3) эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцаа; 4) эрх, үүргийг хэрэгжүүлэх үйлдлүүд Белоносов В.О. Эрүүгийн процесс. М., 2007. S. 69. .

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн зохицуулалтын механизмын нэг төрлийн нэмэлт элемент болох үйлдэл албан ёсны тайлбарэрх зүйн хэм хэмжээ, эрх зүйн ухамсар, хууль ёсны дэглэм гэх мэт.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын үндсэн элемент бүр нь холбогдох үе шатыг агуулдаг. Түүнээс гадна, дээрх элементүүдийг зөвхөн тодорхой үе шатуудын хүрээнд хэрэгжүүлэх боломжтой. Тиймээс эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын дөрвөн үе шат нь түүний элементүүдтэй маш нягт холбоотой байдаг.

1. Эхний шатанд эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны ашиг сонирхол, хэрэгцээг хангахад чиглэсэн зан үйлийн ерөнхий дүрмийг (загвар) боловсруулдаг. Энд зөвхөн ашиг сонирхлын хүрээ, үүний дагуу хууль эрх зүйн харилцааг тодорхойлж, тэдгээрийн хэрэгжилт нь хууль ёсны байх болно, гэхдээ энэ үйл явцад тулгарч буй саад тотгорууд, тэдгээрийг даван туулах хууль эрх зүйн арга хэрэгслийг урьдчилан таамаглах болно (хууль ёсны баримт, субъектив эрх, хууль ёсны үүрэг, хэрэглээний акт гэх мэт). Энэ үе шат нь хууль дээдлэх ёс гэх мэт эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын ийм элементэд тусгагдсан болно.

2. Хоёр дахь шатанд тодорхойлолт онцгой нөхцөл, энэ нь тохиолдсон үед ерөнхий програмуудын үйлдэл "асах" бөгөөд энэ нь танд шилжих боломжийг олгодог. ерөнхий дүрэмилүү нарийвчилсан хүмүүст. Энэ үе шатыг илтгэх элемент нь ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн эрх зүйн "суваг" -аар дамжуулан тодорхой ашиг сонирхлыг шилжүүлэхэд "гох" болгон ашигладаг хууль ёсны баримт юм. Сурах бичиг / Ed. П.А. Люпинская. М., 2005. S. 79. .

Тиймээс сэжигтэн, яллагдагчийг хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр мөрдөн байцаагчид ирүүлээгүй нь байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээний аль нэгийг хэрэглэх буюу түүнийг шүүхэд хүргэх гэх мэт үр дагаварт хүргэж болзошгүй юм.

Гурав дахь үе шат бол тодорхой зүйлийг бий болгох явдал юм хууль ёсны холболтэрх бүхий ба үүрэг гэж субъектуудыг маш тодорхой хуваасан. Өөрөөр хэлбэл, талуудын аль нь ашиг сонирхол, түүнийг хангахад чиглэсэн субьектив эрх, аль нь энэхүү сэтгэл ханамжид саад учруулахгүй байх (хориглох), эсвэл ашиг сонирхлын үүднээс тодорхой идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулах үүрэгтэй болохыг энд харуулав. эрх бүхий хүн (үүрэг). Ямар ч байсан бид хууль дээдлэх зарчимд тулгуурлан, эрх зүйн баримт байгаа нөхцөлд бий болж, хийсвэр хөтөлбөрийг холбогдох субьектүүдийн бие даасан зан үйлийн дүрэм болгон хувиргах эрх зүйн харилцааны тухай ярьж байна. Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцаа нь талуудын ашиг сонирхол, эс тэгвээс эрх бүхий этгээдийн үндсэн ашиг сонирхол байхаар тодорхойлогддог бөгөөд энэ нь эрүүгийн процессын эсрэг оролцогчдын хооронд эрх, үүргийг хуваарилах шалгуур болдог. эрх зүйн харилцаа. Энэ үе шат нь эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын эрх зүйн харилцаа гэх мэт элементэд яг нарийн тусгагдсан байдаг.

Дөрөв дэх үе шат бол субьектив эрх, хууль ёсны үүргийг хэрэгжүүлэх бөгөөд үүнд эрх зүйн зохицуулалт нь зорилгодоо хүрдэг - энэ нь субьектийн сонирхлыг хангах боломжийг олгодог. Субьектив эрх, үүргийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа нь эрх, үүргийг хэрэгжүүлэх гол хэрэгсэл юм. эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны тодорхой оролцогчдын зан төлөвт явагддаг. Эдгээр үйлдлийг сахих, гүйцэтгэх, ашиглах гэсэн гурван хэлбэрээр илэрхийлж болно. Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын нэрлэсэн үе шат нь эрүүгийн процесст оролцогчдын эрх, үүргийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа гэх мэт элементэд тусгагдсан болно.

Эрх зүйн зохицуулалтын үр нөлөө нь эрх зүйн зохицуулалтын үр дүн ба түүнд тулгарч буй зорилгын хоорондох харьцаа юм.

Орчин үеийн нөхцөлд эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын үр нөлөөг дээшлүүлэх дараах чиглэлүүдийг ялгаж салгаж болно.

1. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн заалтууд (хууль тогтоох технологийн өндөр түвшинг харгалзан) хууль тогтоомж, хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох, хууль тогтоомж, хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох, хууль тогтоомж, хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох, энэ явцад хууль тогтоомж, хууль тогтоомжийн технологийн өндөр түвшнийг харгалзан үзэж, нийгэм, төрийн эрх ашгийг хууль ёсны бөгөөд шударга ёсыг тогтоох, тэдгээр эрх зүйн хэв маягийг бүрэн илэрхийлэх ёстой. тэдгээрийн хүрээнд үйл ажиллагаа явуулах болно. Энэ чиглэлийг хэрэгжүүлэх чухал чиглэл бол эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмд үйл ажиллагаа явуулж буй хууль эрх зүйн хэрэгслийн эрх зүйн баталгааг бэхжүүлэх явдал бөгөөд энэ нь үнэ цэнэд хүрэх магадлалын түвшинг нэмэгдүүлж, шударга бус мөрдөн байцаагчаар энэ үйл явцад саад учруулах боломжийг бууруулах замаар бий болдог. , байцаагч, прокурор, шүүгч, түүнчлэн өмгөөлөгч. , яллагдагч, шүүгдэгч гэх мэт.

2. Хууль сахиулах ажиллагааг сайжруулах нь үр нөлөөг “нэмдэг” зохицуулалт, улмаар эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын бүх механизм.

Норматив зохицуулалт ба хууль сахиулах ажиллагааны харилцан хамаарал, харилцан үйлчлэл нь зайлшгүй шаардлагатай, учир нь тусад нь авч үзвэл тэдгээр нь "сул тал"-аа шууд харуулдаг: хувь хүнгүй (үзэмжгүйгээр) норматив зохицуулалт нь ихэвчлэн формализм болж хувирдаг бөгөөд хууль сахиулах нь нормативын эхлэлгүй (энэ үед). ерөнхий дүрэм байхгүй) - өөрийн үзэмжээр. Үүнтэй холбогдуулан эрх зүйн зохицуулалтын механизм нь эрх зүйн зохицуулалтын янз бүрийн хэлбэрийг төлөөлдөг янз бүрийн эрх зүйн хэрэгслийн харилцан уялдааг илэрхийлэх ёстой бөгөөд энэ нь эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын үйл явцад нэмэлт давуу тал олгоход хувь нэмэр оруулах болно. Хэрэв норматив зохицуулалт нь эрүүгийн эрх зүйн салбарын харилцааг зохицуулахад тогтвортой байдал, шаардлагатай нэгдмэл байдлыг хангах, тэдгээрийг хууль ёсны бат бөх тогтолцоо болгон "бүрдүүлэх" зорилготой бол хууль сахиулах байгууллага нь тухайн нөхцөл байдал, өвөрмөц байдлыг харгалзан үзэх ёстой. хууль эрх зүйн нөхцөл байдал бүрийн. Хууль тогтоох, хууль сахиулах үйл ажиллагааны оновчтой хослол нь хууль эрх зүйн зохицуулалтад уян хатан байдал, түгээмэл байдлыг өгч, эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын үйл ажиллагааны ялгааг багасгадаг Белоносов В.О. Эрүүгийн процесс. М., 2007. S. 71. .

3. Ерөнхий түвшнийг нэмэгдүүлэх эрх зүйн соёлхуулийн субъектууд нь эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын чанар, үр нөлөө, хууль дээдлэх, хууль дээдлэх ёсыг бэхжүүлэх үйл явцад шууд нөлөөлдөг Божев, В.П. Эрүүгийн процесс. М., 2007. S. 45. .

Хүний эрх ашиг бол процессын болон эрх зүйн зохицуулалтын механизмын элементүүдийг боловсронгуй болгох, үр нөлөөг нэмэгдүүлэх үндсэн чиглэл юм. Эдгээр ашиг сонирхлыг хангах хууль эрх зүйн технологийн нэг төрөл болох эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм нь нийгмийн үнэ цэнэтэй шинж чанартай байх ёстой бөгөөд шийтгэл зайлшгүй байх, шударга ёс, хууль ёсны байдал, шударга ёсны хүмүүнлэг байдлын дэглэмийг бий болгох ёстой.

1. 2 Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн хэм хэмжээ, тэдгээрийн төрөл, бүтэц

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хэм хэмжээ нь эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд заасан хэм хэмжээ юм заавал биелүүлэх дүрэмэрүүгийн хэргийг шүүхэд хянан шийдвэрлэхтэй холбогдуулан үүсэх олон нийтийн харилцааны зохицуулалтыг хангах. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хэм хэмжээний агуулга нь түүнийг хэрэглэх үндэслэл, нөхцөл, субъектуудын эрх, үүрэг юм. зохицуулалттай харилцаа, үүргээ биелүүлээгүй, хориглосон заалтыг зөрчсөн тохиолдолд шийтгэл ногдуулна.

Эрх зүйн хэм хэмжээ нь салбарын харьяаллаас хамааран эрх зүйн зохицуулалтын үйл явцад янз бүрийн чиг үүргийг гүйцэтгэдэг. Зарим нь хууль эрх зүйн ерөнхий шинж чанартай бөгөөд зорилго, зарчим, эрх зүйн байдалЭрүүгийн байцаан шийтгэх харилцааны субъектууд, бусад нь шүүх ажиллагааны тодорхой үе шатанд үйлдвэрлэлийн нөхцөлийг тодорхойлдог, бусад нь мөрдөн байцаалтын болон шүүхийн тодорхой үйл ажиллагаа явуулах журам, нөхцөлийг зохицуулдаг. Ийнхүү эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны томилгоо, түүний зарчмыг Ч. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 2. Хэрэгжүүлж буй байгууллагуудын бүрэн эрх эрүүгийн эрх зүйжишээлбэл, Урлагт заасан болно. Урлаг. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 29, 37 - 41. Прокурорын талаас эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд оролцож буй иргэдийн эрх, үүрэг - Урлагт. Урлаг. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 42, 43, өмгөөллийн талаас - Урлагт. Урлаг. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 46, 47. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд оролцогчдын эрх зүйн байдлыг тэдгээрийн эрхийг тогтоох, түүнчлэн тодорхой үйлдэл хийх үүрэг, хориглох зохицуулалтаар зохицуулдаг (жишээлбэл, 47-р зүйлийн 4 дэх хэсэг, зүйлийн 3 дахь хэсэг). 54, ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 57 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэг).

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцаан дахь зан үйлийн дүрэм нь заавар, хоригийг агуулдаг. Жишээлбэл, хоригийг Урлагт тусгасан болно. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 75 дугаар зүйл "Хүлээн авах боломжгүй нотлох баримт". Урлагийн 4-р хэсэгт. 164-т "Мөрдөн байцаалтын ажиллагааны явцад хүчирхийлэл, заналхийлэл болон бусад хууль бус арга хэмжээ авахыг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй ..." гэж заасан.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд зөвхөн хуулиар зөвшөөрөгдсөн, Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд заасан журмаар хэрэгжүүлэхийг зөвшөөрсөн үйлдэл, шийдвэрийг л зөвшөөрнө.

Эрх зүйн зохицуулалтын энэ арга нь зайлшгүй шаардлагатай Братус С.Н. Хуулийн хариуцлагаболон хууль ёсны байдал. М., 1976. S. 51. . Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн зонхилох олон заалт нь түүгээр зохицуулагдаж буй нийгмийн харилцаанд оролцогчдыг тогтоосон журмын дагуу биеэ авч явахыг үүрэг болгодог. Үүний зэрэгцээ эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын арга нь зөвшөөрлийн элементүүдийг үгүйсгэхгүй, учир нь энэ чиглэлээр төрийн үйл ажиллагаанөлөөлж болзошгүй үйлдлүүд Үндсэн хуулиар олгогдсон эрхХүн, иргэний эрх чөлөө, тэдний хууль ёсны ашиг сонирхол, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны эрх зүйн хэм хэмжээ нь эдгээр үйл ажиллагааны үндэслэл, нөхцөл, журмыг тодорхой тодорхойлж, эрх баригчдын дур зоргоос хамгаалах баталгаатай байх ёстой.

Эрх мэдлийн харилцаа нь албан тушаалтанд албадлагын бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэх хүрээнд юу зөвшөөрөгдөхийг хэм хэмжээнд зааж өгөх замаар зохицуулагддаг тул эрх зүйн харилцааны хоёр дахь субъект нь түүний шаардлагыг дагаж мөрдөх үүрэгтэй. Чухамдаа зөвшөөрөх гэдэг утгаараа тодорхой үйлдлүүд"Эрх" гэсэн нэр томъёог эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд, жишээлбэл, баривчлах (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 91-р зүйл), урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 97-р зүйл) зэрэгт ашигладаг. ОХУ) гэх мэт. Энэ нь тухайн тохиолдол бүрт баривчлах, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах эрхийг ашиглах үүрэгтэй гэсэн үг биш юм Эрүүгийн процесс / Е.В. Рябцев. М., 2009. S. 73. .

Дүрэм журмаар хангадаг тодорхой эрх, Эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцаанд оролцож буй иргэдийн дийлэнх нь буюу өгөгдсөн эрхээ ашиглах эсэх нь тэдний хүсэл зоригоос хамаардаг үйл явцад оролцогчдод ханддаг. Ийм зөвшөөрөгдсөн хэм хэмжээний жишээ бол сэжигтэн, яллагдагчдад өргөдөл гаргах, эсэргүүцэх, гомдол гаргах гэх мэт эрхийг олгодог хэм хэмжээ юм (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 46, 47 дугаар зүйл). .

Процедурын тодорхой хэм хэмжээ нь заавал биелүүлэх эсвэл зөвшөөрөгдөх эсэхээс хамааран тэдгээрийн хэрэгжилт нь бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэх, эсвэл үүрэг гүйцэтгэх, хориг тавихаас урьдчилан сэргийлэх, эсвэл субьектив эрхийг ашиглах, үүрэг гүйцэтгэх замаар илэрхийлэгддэг.

Нормативыг хэрэгжүүлэх эдгээр хэлбэрүүд нь эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаа явуулж буй байгууллагууд болон түүнд оролцож буй бүх хүмүүст түгээмэл байдаг.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмд хуулиар тогтоосон үүргээ биелүүлэхийн тулд эрх бүхий албан тушаалтнууд байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээ авах замаар албадлагын арга хэмжээг хэрэгжүүлдэг. Сэжигтэн, яллагдагч нь хуулийн заалтыг дагаж мөрдөхөөс татгалзаж, улмаар эрүүгийн хэргийг мөрдөн шалгахад саад учруулсан тохиолдолд байцаан шийтгэх эрх зүйн хэм хэмжээг хэрэгжүүлэх нь албадлагын арга хэмжээний тусламжтайгаар, жишээлбэл, сэжигтэн, яллагдагчдад таслан сэргийлэх арга хэмжээг албадан хэрэглэх.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд ногдуулсан үүргээ биелүүлээгүй, тогтоосон дүрмийг зөрчсөний төлөөх энэхүү шийтгэлийг эрүүгийн байцаан шийтгэх хариуцлага гэж үздэг - олон төрлийн хуулийн хариуцлага Братус С.Н. Хуулийн хариуцлага, хууль ёсны байдал. М., 1976. S. 63. .

Сэжигтэн, яллагдагчийг хууль бус үйлдэл гаргаж болзошгүй үндэслэлийг үгүйсгэхгүй тохиолдолд эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд албадалтыг урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ болгон ашигладаг (жишээлбэл, яллагдагчийг буруутгах үндэслэл байгаа үед таслан сэргийлэх арга хэмжээг сонгосон). сэжигтэн) мөрдөн байцаалтын ажиллагаа, шүүхээс нуугдах, эсхүл эрүүгийн хэргийг мөрдөн шалгахыг эсэргүүцэх, өөр гэмт хэрэг үйлдэх).

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн нэг зүйлд хоёр ба түүнээс дээш хэм хэмжээг агуулж болох боловч ихэнхдээ нэг нормын органик хэсгүүд нь ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хэд хэдэн зүйлд байрладаг. Үндсэндээ эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн нэг хэм хэмжээнд нэгтгэсэн хууль эрх зүйн заавар нь ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хоёр ба түүнээс дээш хэсэгт агуулагдаж болно (жишээлбэл, Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн заавал оролцуулахнасанд хүрээгүй сэжигтэн, яллагдагчтай холбоотой хэрэгт өмгөөлөгч нь ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн ерөнхий зүйл, 51-р зүйлд, насанд хүрээгүй хүмүүст холбогдох хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны онцлогийг зохицуулсан зүйлд тусгагдсан байдаг) ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль. Сурах бичиг / Ed. П.А. Люпинская. М., 2005. S. 80. .

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хэм хэмжээний талаар бүрэн ойлголттой байхын тулд ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд (Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 5-р зүйл) ашигласан үндсэн ойлголтуудыг авч үзэх шаардлагатай. Үүний зорилго нь тодорхой хэм хэмжээний агуулгыг задруулах боломжгүй (жишээлбэл, эрүүгийн байцаан шийтгэх тухай ойлголтыг байцаан шийтгэх ажиллагааны нэг төрөл гэж ойлгох нь мөрдөн байцаагчийн бүрэн эрхийн тухай дүрмийн агуулгыг задруулах боломжийг олгодог. энэ үйл ажиллагааны гол оролцогчид).

ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд ашигласан үндсэн ойлголтуудын эрх зүйн ач холбогдол нь тодорхой эрүүгийн хэрэг үүсгэх явцад процессын болон эрх зүйн зохицуулалтын механизмын хэрэгжилтийн нэгдмэл байдлыг хангаж, хууль эрх зүйн нэгдмэл байдлыг хангадагт оршино. эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцааны салбарт оролцож буй иргэдийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг зохих ёсоор хэрэгжүүлэх баталгааг хангах орон зай. Эдгээр ойлголтууд нь эрүүгийн байцаан шийтгэх, эрүүгийн, захиргааны болон бусад салбар эрх зүйн хэм хэмжээнүүдтэй нягт холбоотой бөгөөд энэ нь одоогийн дотоодын хууль тогтоомжийн залгамж чанар, тууштай байдлыг хангадаг.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны нэг буюу өөр үе шатанд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зохицуулалтыг баталгаажуулсан хэм хэмжээг хэрэглэх агуулга, журмыг тодруулахдаа ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн нэг хэсэг болох "Ерөнхий заалтууд" -д хандах нь зайлшгүй юм.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн хэм хэмжээ нь аливаа эрх зүйн хэм хэмжээний нэгэн адил дараахь заалтуудыг агуулсан байх ёстой: 1) ямар нөхцөл, нөхцөл байдал, түүнд заасан дүрмийг дагаж мөрдөх; 2/энэ эрх зүйн хэм хэмжээгээр зохицуулагдах эрх зүйн харилцааны субъектууд юу вэ, тэдгээрийн эрх зүйн байдлын онцлог юу вэ; 3) энэ нормд заасан дүрмийг дагаж мөрдөөгүй тохиолдолд ямар үр дагавар гарах, тэдгээрийг ямар хэлбэр, хэмжээгээр илэрхийлсэн.

Үзэж буй заалтууд нь эрх зүйн хэм хэмжээний сонгодог бүтэцтэй нийцэж, түүний элементүүд болох таамаглал, захирамж, шийтгэлийг илчилдэг.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хэм хэмжээний таамаглал нь тухайн хүн үүссэн тохиолдолд тодорхой арга замаар (магадгүй) үйлдэл хийх ёстой, жишээлбэл, бие махбодид гэмт хэргийн ул мөрийг илрүүлэхийн тулд үзлэг хийх нөхцөлийг заадаг. Шүүх эмнэлгийн үзлэг хийх шаардлагагүй бөгөөд яаралтай тохиолдолд эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс өмнө хийж болно (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 179-р зүйлийн 1 дэх хэсэг).

Зан чанар бол өөрөө дүрэм юм. Сэжигтэн, яллагдагч, хохирогч, түүнчлэн түүний зөвшөөрлөөр гэрчийг шалгах нь бие махбодид гэмт хэргийн онцгой шинж тэмдэг, ул мөрийг илрүүлэх, биеийн гэмтэл, эрүүгийн хэрэгт хамааралтай согтуу байдал эсвэл бусад шинж чанар, шинж тэмдгийг тодорхойлох (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 179 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг).

Эрүүгийн байцаан шийтгэх шийтгэл - эрүүгийн байцаан шийтгэх хэм хэмжээний шаардлагыг биелүүлээгүйгээс үүсэх эрх зүйн үр дагаврыг илэрхийлдэг. Шийтгэл нь эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хэм хэмжээний заавал байх ёстой элемент биш бөгөөд үүний дагуу эрүүгийн байцаан шийтгэх зүйлийн заавал байх ёстой хэсэг юм. Шийтгэл нь зөвхөн энэ зүйлд заасан хэм хэмжээний зарим хэсэгт (Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 56 дугаар зүйлийн 7 дахь хэсэг), эсвэл эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн нэг зүйлд хэд хэдэн эрүүгийн байцаан шийтгэх журмыг зөрчсөн тохиолдолд шийтгэл оногдуулж болно. хэм хэмжээ (жишээлбэл, Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 379-р зүйлд заасны дагуу) ОХУ-ын байцаан шийтгэх хуулийн янз бүрийн зүйлд заасан олон хэм хэмжээний шаардлагыг зөрчсөний улмаас ялыг хүчингүй болгох, өөрчлөх боломжтой. эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль).

Эрүүгийн байцаан шийтгэх шийтгэл нь голчлон хууль тогтоомжийг сэргээх даалгавруудыг шийдвэрлэхэд чиглэгддэг бөгөөд тэдгээр нь хууль тогтоомжийг зөрчсөн зөрчлийг арилгах, хууль дээдлэх ёсыг сэргээхэд чиглэгддэг. Эрүүгийн процесс. М., 2011. S. 39. . Тухайлбал, сэжигтэн, яллагдагч батлан ​​даалтад гаргахтай холбоотой үүргээ зөрчсөн бол барьцааны мөнгийг улсын орлого болгох шүүлт(9-р хэсэг, ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 106 дугаар зүйл).

Яллагдагчаас өмнө нь түүнд хэрэглэсэн таслан сэргийлэх арга хэмжээний дагуу хүлээсэн үүргээ зөрчсөн тохиолдолд илүү хатуу таслан сэргийлэх арга хэмжээ хэрэглэх нь эрүүгийн байцаан шийтгэх олон төрлийн шийтгэлтэй холбоотой байх ёстой. Тухайлбал, гэрт нь таслан сэргийлэх арга хэмжээ авсан сэжигтэн, яллагдагч энэ таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэрэгжүүлэх болзлыг зөрчсөн бол мөрдөн байцаагч түүнд холбогдох таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчлөх тухай өргөдөл гаргах эрхтэй. илүү хатуу хязгаарлалт (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 107 дугаар зүйлийн 14 дэх хэсэг).

Шийтгэлийг эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд оролцогчид биелүүлээгүй тохиолдолд оногдуулсан мөнгөн торгуулийн хэлбэрээр ч өгч болно. процедурын үүрэг, түүнчлэн шүүх хуралдааны дэг журмыг зөрчсөн (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 117-р зүйл).

Хууль дээдлэх ёсыг сэргээхэд чиглэсэн хориг арга хэмжээ, засч залруулах шийтгэл нь эрүүгийн байцаан шийтгэх журмыг зөрчсөн тохиолдолд хууль тогтоогчийн ашигласан шийтгэлийг хязгаарлахгүй. Эрүүгийн процесс. М., 2007. S. 71. . Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаа явуулж буй албан тушаалтан эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийг зөрчсөн нь сахилгын болон эрүүгийн аль алинд нь хүргэж болзошгүй (жишээлбэл, гэрчийг мэдсээр байж гэм буруутайд тооцох хариуцлага) худал мэдүүлэгэсвэл мэдсээр байж худал орчуулсан орчуулагч - урлаг. Урлаг. ОХУ-ын Эрүүгийн хуулийн 307, 309) хариуцлага хүлээлгэнэ. Тиймээс эрүүгийн байцаан шийтгэх тогтоолын биелэлтийг эрүүгийн байцаан шийтгэх арга хэмжээ, хуулийн бусад салбаруудын хэм хэмжээний шийтгэлээр хамгаалдаг.

1. 3 Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцаа

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүй нь эрүүгийн байцаан шийтгэх үйл ажиллагааны хэрэгжилтийг зөвхөн эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцааны хэлбэрээр зохицуулдаг бөгөөд энэ нь субьектэд эрх, үүрэг хүлээсэн байдаг. Эрх зүйн харилцаа нь төрийн байгууллага, албан тушаалтан (шүүх - прокурор), албан тушаалтан (мөрдөн байцаагч - прокурор), төрийн байгууллага, албан тушаалтан, иргэд (мөрдөн байцаагч - яллагдагч) хооронд байж болно.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулиар зохицуулдаг эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцааны нэг онцлог нь эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцааны субъектуудын нэг нь үргэлж эрх мэдэл бүхий төрийн байгууллага (албан тушаалтан) байх явдал юм. энэ нь ямагт эрх мэдлийн харилцаа юм. Төрийн байгууллага нь хуулийн тодорхой баримт байгаа тохиолдолд хуульд заасан үйлдлийг гүйцэтгэх, бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэх үүрэгтэй.

Төрийн байгууллага, албан тушаалтны шийдвэр нь хуулиар тогтоосон хүрээнд бүх хүн, байгууллагад заавал биелүүлэх үүрэгтэй.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын субьектийн онцлогоос шалтгаалан төрийн байгууллагад хандсан эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хэм хэмжээ нь хуульд заасан эрх зүйн баримт байгаа тохиолдолд хэрэг үүсгэх, татах, тодорхой хэлбэрээр үйлдэх заавар, зөвшөөрлийг агуулсан байдаг. яллагдагчаар таслан зогсоох, таслан сэргийлэх арга хэмжээ авах, шийтгэх, эрүүгийн хэргийг зогсоох гэх мэт. Хуулийн ийм заалтыг дагаж мөрдөх нь төрийн байгууллагуудын үүрэг юм. Бусад тохиолдолд хууль нь тэдэнд тодорхой арга замаар ажиллах, боломжит шийдлүүдийн аль нэгийг сонгох эрхийг өгдөг (жишээлбэл, зогсоох). эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэсвэл хэргийг шүүхэд шилжүүлэх; яллагдагчийг идэвхтэй гэмшиж байгаатай холбогдуулан эрүүгийн хэрэг үүсгэхийг зогсоох гэх мэт) Эрүүгийн процесс / ред. Э.В. Эндольцева, I.I. Сыдорук. М., 2011. S. 92. .

Эрүүгийн процессын бусад бүх субъект (иргэн, хуулийн этгээд) яллах, өмгөөлөх тал дээр өөрсдийн буюу төлөөлж буй эрх, ашиг сонирхлоо хамгаалахын тулд эрх зүйн харилцааны хүрээнд хэрэгжүүлэх эрх, үүрэгтэй.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцаанд эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаа явуулж буй төрийн байгууллагуудын үйл ажиллагааны зайлшгүй шинж чанарыг тухайн хэрэгт оролцогчдын эрх, баталгаатай хослуулдаг. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны эрх зүйн харилцаа нь эрх мэдлийн харилцаа гэж тодорхойлогддог хэдий ч хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулж буй төрийн эрх бүхий байгууллага нь үйл ажиллагааны бусад оролцогчдод эрхээ тайлбарлаж, ашиглах боломжийг хангах үүрэгтэй гэдгийг энд онцлон тэмдэглэх нь зүйтэй. Иймд мөрдөн байцаагч яллагдагчаар татах тухай шийдвэр гаргасан бол хуульд заасан журмын дагуу яллагдагчаар татсан шийдвэрийг яллагдагчаар танилцуулах, яллах асуудлын мөн чанарыг тайлбарлах үүрэгтэй. мөн анхан шатны мөрдөн байцаалтын явцад яллагдагчийн эрх, яллах болон бусад эрхээ хэрэгжүүлэхэд өмгөөлөгчийн оролцоог хангах.яллагдагч /ЭБШХ-ийн 171, 172 дугаар зүйл/. Яллагдагч болон түүний өмгөөлөгчид эрх ашиг бий бөгөөд үүнийгээ ашиглан эрх ашгаа хамгаалдаг.

Эрх зүйн харилцааны объект нь эрх зүйн харилцааны субьектүүдийн эрх, үүрэг юунд чиглэж байгаа, тэдгээрийн эрх зүйн харилцаанд орох явдал юм (жишээлбэл, яллагдагч өргөдөл гаргах замаар өмгөөлөх эрхээ хэрэгжүүлэхийг шаарддаг. мөрдөн байцаагч энэхүү өргөдлийг хянан шийдвэрлэж өгнө үү). Эрх зүйн харилцааны агуулга (жишээлбэл, гэрчээс байцаалт авах үед) нь түүний мэдүүлгийг хүлээн авах явдал юм.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх бүх харилцааны тогтолцоонд төв нь шударга ёсыг хэрэгжүүлэгч шүүх ба тэгш эрхтэй талуудын хоорондын эрх зүйн харилцаа бөгөөд түүний хэрэгжилт нь шүүх хуралдааны маргаантай байдлыг хангахад чиглэгддэг. Оросын эрүүгийн процесс. - М.: Хуульч, 2006. S. 75. .

Шүүх бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэхдээ хэргийг шударгаар шийдвэрлэх арга хэмжээ авах - талуудын эрхийн тэгш байдлыг хангах, бодитой, шударга байдлыг хангах, хэргийн нөхцөл байдлыг иж бүрэн, бүрэн судлах шаардлагатай нөхцлийг бүрдүүлэх. , хууль ёсны, үндэслэлтэй, шударга шийдвэр гаргах.

Талууд шүүхэд өргөдөл гаргах эрхтэй - хэрэв өргөдөл нь хэргийг зөв шийдвэрлэхэд чухал ач холбогдолтой бол шүүх тэдгээрийг хянан хэлэлцэж, хангах үүрэгтэй; талууд шүүхэд нотлох баримт гаргаж өгөх, нотлох баримтыг судлахад оролцох эрхтэй - шүүх эдгээр эрхээ хэрэгжүүлэх, талуудын хоорондын эрх зүйн маргааныг шийдвэрлэх боломжийг олгох үүрэгтэй.

Шүүх болон талуудын хоорондын эрх зүйн харилцаанд шүүхийн төрийн эрх мэдлийг эрүүгийн процесс дахь хувь хүний ​​эрх, эдгээр эрхийн баталгаатай хослуулсан байдал илэрдэг.

Тэд эрүүгийн процесст төрийн байгууллага, албан тушаалтнуудын хооронд өөрийн гэсэн онцлог, эрх зүйн харилцаатай байдаг.

Прокурор нь мөрдөн байцаалтын ажиллагаа явуулах чиглэл, байцаан шийтгэх ажиллагааны талаар бичгээр үүрэг даалгавар өгөх эрхтэй, прокурорын даалгаврыг хуульд заасан хүрээнд байцаагч заавал биелүүлэх үүрэгтэй (37 дугаар зүйл). , ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 41). Прокурор хэргийг шүүх хуралдаанд оруулахаас өмнө шүүх хуралдаанд ирүүлэхээс өмнө шүүх хүлээн авсан хэргийн талаархи асуудлыг хянан хэлэлцэж, боломжит шийдвэрийн аль нэгийг гаргах үүрэгтэй (Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 236 дугаар зүйл). ОХУ-ын), дараа нь шүүх хуралдаанд (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 302-р зүйл) . Хяналтын шатны шүүх хэргийг шинээр хэлэлцэх үед хууль зөрчсөн зөрчлийг арилгах тухай дээд шатны шүүхийн даалгаврыг заавал биелүүлэх ёстой.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцааны агуулга нь байцаан шийтгэх ажиллагаа, дотоод хэлбэр нь эрх зүйн харилцааны субъектуудын эрх, үүрэг бөгөөд тэдгээр нь зохих эсвэл боломжтой (зөвшөөрөгдсөн) зан үйлийн цар хүрээг тодорхойлдог. хууль эрх зүйн орчин. Эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцааны гадаад хэлбэр нь хуулиар тогтоосонбайцаан шийтгэх ажиллагаа (мөрдөн байцаах эсвэл шүүх) бүрийг гаргах дараалал, дараалал, эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаа, шийдвэрийн бүхэл бүтэн тогтолцоо Эрүүгийн процесс. Ерөнхий хэсэг / ред. А.В. Гриненко. М., 2008. S. 60. .

Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны оролцогчдын (субъектуудын) эрх, үүрэг нь эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцааг бүрдүүлдэг бөгөөд энэ нь хуулийн хэм хэмжээнд тусгагдсан байдаг нь сүүлчийн агуулгыг (жишээлбэл, процессын хэм хэмжээ) илэрхийлдэг. Гэвч эрх зүйт төрийн агуулга хараахан эрх зүйн харилцааны агуулга биш байна. Үүнийг жишээ нь Урлагт иш татсанаар баталгаажуулах нь тийм ч хэцүү биш юм. Урлаг. 29, 37 - 60 ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль. Эдгээр нь эрүүгийн процессын янз бүрийн үе шатанд шүүх хуралдаанд оролцогчдын эрх, үүргийг тодорхойлдог.

Эдгээр эрх, үүргийг бий болгосноор хууль тогтоогч боломжит эрх зүйн харилцааны хүрээг загварчлах, өөрөөр хэлбэл. тэдний дотоод хэлбэр. Тиймээс эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцаанд хуулийн хэм хэмжээ хэрэгжиж эхлэхэд хуулийн хэм хэмжээний агуулга нь хэлбэр болж хувирдаг нөхцөл байдал үүсдэг. IN ерөнхий онолхууль, энэ үйл явц нь хууль дахь агуулга, хэлбэрийн шилжилтийн диалектик гэсэн шалгуурыг хангадаг.Божев В.П. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн хамрах хүрээг тодорхойлох нь // Хууль ёсны байдал. 2005. No 1. S. 74. .

Тиймээс эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцааны нэг чухал шинж чанар нь тэдгээрийн шинж чанар бүхий процессын хэлбэр байгаа нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны дарааллыг бүхэлд нь эсвэл бие даасан процессын үйлдлээр ойлгох нь заншилтай байдаг.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хэлбэр нь үйл явцын зарчмуудын систем, тусгаарлалт дээр суурилдаг процедурын чиг үүрэгмөн тэдгээрийн хэрэгжилтийг зохих журмын дагуу баталгаажуулдаг.

Процедурын хэлбэрийг зарим процессын үйлдлүүдийг (жишээлбэл, хураан авах, эрэн сурвалжлах, нүүр тулгах, яллагдагчийг байцаах журам гэх мэт) гүйцэтгэхэд зориулагдсан болно. Процедурын эрх зүйн тодорхой журмын дагуу үйлдвэрлэл нь үйл явцын үе шат бүрт явагддаг. Процедурын хэлбэрийн зохицуулалт нь үйл ажиллагааны зорилго, оролцогчид, тэдгээрийн эрх, үүрэг, үйл ажиллагааны дараалал, гүйцэтгэсэн үйлдлийг холбогдох баримт бичигт тусгасан, түүний дэлгэрэнгүй мэдээллийг багтаасан болно.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хэлбэрийн нарийн төвөгтэй байдал, нарийвчилсан байдал нь бусад бүх харъяаллын үйл явцаас ялгагдах (жишээлбэл, захиргааны зөрчлийн төлөө торгох гэх мэт) нь эрүүгийн процессын даалгаврын онцлог, түүний дотор эрүүгийн хэргийн нарийн төвөгтэй байдлаас шалтгаална. эрүүгийн хэргийн бодит нөхцөл байдлыг тогтоох үйл ажиллагаа, эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд хувь хүний ​​эрхийн дээд баталгааг бий болгох, бүх эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаа, шийдвэрийн хууль ёсны, хүчин төгөлдөр байдлыг бий болгох хэрэгцээ. Иймд эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны хэлбэр нь тухайн шатны үйл ажиллагаа, гаргасан шийдвэрийн хууль ёсны эсэхийг шалгах боломжийг бүрдүүлдэг, тус бүр өөрийн гэсэн хууль ёсны байцаан шийтгэх хэлбэртэй, шат дамжлага дамждаг. өмнөх үе шатанд. Нотлох баримт цуглуулах журмыг дагаж мөрдөх, түүнийг процессын баримт бичигт нэгтгэх нь нотлох баримтыг хүлээн зөвшөөрөх боломжийг баталгаажуулдаг. Иймд нотлох баримтыг олж авах байцаан шийтгэх ажиллагааны журмыг зөрчсөн нь нотлох баримтыг үгүйсгэдэг хууль эрх зүйн үр нөлөө(Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 75 дугаар зүйл).

Процедурын хэлбэр нь зарим төрлийн эрүүгийн хэргүүдтэй (жишээлбэл, хувийн яллах хэрэг, насанд хүрээгүй хүмүүсийн эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа, эмнэлгийн албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх тухай, түүнчлэн шүүхийн янз бүрийн бүрэлдэхүүнтэй холбоотой) өөрийн онцлог шинж чанартай байдаг. хэргийг анхан шатны журмаар авч үзэх).

Процедурын хэлбэр нь төрийн үйл ажиллагааны тодорхой хэлбэр бөгөөд түүний үнэ цэнэ нь нарийвчилсан, тогтвортой, хуулиар тодорхойлсон, хатуу, тогтвортой байдлыг бий болгодогт оршдог. хууль эрх зүйн дэг журамХууль зүйн байцаан шийтгэх ажиллагааны зорилго, түүний зарчимд нийцсэн эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа Рыжаков А.П. Эрүүгийн процесс. М., 2011. S. 39. . Иймд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны хуулийн шаардлагаас хазайх нь хүлээн зөвшөөрөгдөхгүй бөгөөд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны дэг журмыг чанд сахих нь тухайн хэргийн үйл ажиллагаа, шийдвэр хууль ёсны байх зайлшгүй нөхцөл юм.

Бүлгийг нэгтгэн дүгнэж хэлэхэд эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизм нь эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны хүрээнд нийгмийн харилцааг оновчтой болгох, түүнчлэн түүнийг хангахад туслах зорилгоор хамгийн тууштай байдлаар зохион байгуулагдсан эрх зүйн арга хэрэгслийн (элементүүдийн) систем юм гэдгийг тэмдэглэх нь зүйтэй. эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцогчдын ашиг сонирхол.шүүхэд.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын зорилго нь эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны хүрээнд нийгмийн харилцааг оновчтой болгох, эрүүгийн процесст оролцогчдын ашиг сонирхлыг шударгаар хангахад оршино.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцааны нэг чухал шинж чанар нь тэдгээрийн шинж чанар бүхий процессын хэлбэр байгаа бөгөөд үүгээрээ хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны дарааллыг бүхэлд нь буюу бие даасан байцаан шийтгэх ажиллагааны талаар ойлгох нь заншилтай байдаг.

Орчин үеийн нөхцөлд эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын үр ашгийг нэмэгдүүлэх үндсэн чиглэлүүд нь:

1. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн зүйл, заалтууд нь нийгэм, төрийн эрх зүй, шударга ёсыг хангах ашиг сонирхол, тэдгээр нь үйл ажиллагаагаа явуулах эрх зүйн зүй тогтлыг бүрэн илэрхийлэх ёстой хууль тогтоомж, хууль тогтоомжийг боловсронгуй болгох.

2. Хууль сахиулах ажиллагааг боловсронгуй болгох нь норматив зохицуулалтын үр нөлөөг баталгаажуулж, улмаар ерөнхийд нь эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмыг бий болгодог. Хууль тогтоох, хууль сахиулах үйл ажиллагааг оновчтой хослуулах нь эрх зүйн зохицуулалтад уян хатан байдал, түгээмэл байдлыг өгч, эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмын үйл ажиллагааны хүндрэл, хэлбэлзлийг багасгадаг.

3. Эрх зүйн субьектүүдийн эрх зүйн ерөнхий соёлын түвшинг дээшлүүлэх нь эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын чанар, үр нөлөө, хууль дээдлэх, хууль, эрх зүйт ёсыг бэхжүүлэх үйл явцад шууд нөлөөлдөг. Үүний зэрэгцээ хүний ​​эрх ашиг нь процессын болон эрх зүйн зохицуулалтын механизмын элементүүдийг боловсронгуй болгох үндсэн чиглэл юм.

эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцаа эрх зүйн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа

БҮЛЭГ 2

2.1 Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн хэм хэмжээг боловсруулах үе шатанд эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмыг хэрэгжүүлэх асуудал

Хэрэгжилтийн асуудал, эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын механизмыг боловсронгуй болгох асуудлыг эрүүгийн хэрэг үүсгэх шатнаас авч үзэх нь зүй ёсны хэрэг. Өнөөгийн хууль тогтоомжийн бодит байдал нь эрүүгийн процессын механизмыг хөдөлгөж, хэрэг үүсгэх үе шат юм. хууль эрх зүйн үндэслэлхэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны үйл ажиллагааг дараагийн үе шатанд гүйцэтгэх, өөрөөр хэлбэл "төр, хувь хүн хоорондын харилцааг эрүүгийн байцаан шийтгэх зохицуулалтын тодорхой дэглэмийг эхлүүлэх эхлэлийн цэг болж, хууль эрх зүйн хүрээний хязгаарыг тодорхойлдог. Шүүхийн өмнөх байцаан шийтгэх ажиллагаа явуулж буй байгууллага, албан тушаалтны холбогдох бүрэн эрхийг зөвшөөрнө” гэж заасан бөгөөд энэхүү үйлдвэрлэлийн эхлэл цэг. Хууль эрх зүйн шинжилгээЭрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны энэ үе шатыг зохицуулсан эрүүгийн байцаан шийтгэх журам, түүнчлэн хууль сахиулах байгууллагуудын эдгээр дүрмийг хэрэглэх практикт дүн шинжилгээ хийх нь эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг бүдүүлгээр зөрчихөд хүргэдэг хуульд ихээхэн цоорхой байгааг дүгнэх боломжийг олгодог. эрүүгийн хэргийн мөрдөн байцаалтын ажиллагаанд оролцсон иргэн, байгууллагын .

Эрүүгийн хэрэг үүсгэх бүрэлдэхүүн хэсэг шүүхийн өмнөх ажиллагааОХУ-ын эрүүгийн процесст энэ нь гэмт хэргийн талаархи мэдээллийг олж авах, боловсруулах, шаардлагатай бол энэ мэдээлэл нь эрүүгийн хэрэг үүсгэх, урьдчилсан мөрдөн байцаалт эхлүүлэх үндэслэл байгаа эсэхийг шалгах хууль тогтоомжоор зохицуулагддаг үйл ажиллагаа юм. . Эрүүгийн хэрэг үүсгэх үе шатанд тухайн хүний ​​эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлын онцлог. М., 2004. S. 32. .

Шүүхийн өмнөх байцаан шийтгэх ажиллагааны эхний шатны үүрэг бол эрүүгийн хэрэг үүсгэх нөхцөл (хуулийн урьдчилсан нөхцөл) байгаа эсэхийг тогтоох явдал юм. Хэрэг бүртгэх байгууллага, мөрдөн байцаагч, прокурор нь нэг талаас гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнийг илрүүлсэн баримт бүрийг шалгаж, үнэлж дүгнэх, нөгөө талаас үндэслэлгүйгээр эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс урьдчилан сэргийлэх үүрэгтэй. Энэ шатанд гэмт хэргийн бүх нөхцөл байдлыг найдвартай тогтоох, гэмт этгээдийг илчлэх үүрэг даалгавар тавигдаагүй, шийдэгдээгүй байгааг тэмдэглэх нь зүйтэй.

РСФСР-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд эрүүгийн хэрэг үүсгэх үе шатанд үйл ажиллагааны журмын нарийн зохицуулалтгүй, зөвхөн эрүүгийн хэрэг үүсгэх шалтгаан, үндэслэлийг тодорхойлсон, гэмт хэргийн талаархи өргөдөл, мэдэгдлийг хүлээн авах, хэлэлцэх тусдаа журам зэргийг багтаасан болно. хэргийн талаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулах үндэслэл байгаа эсэх, эрүүгийн хэрэг үүсгэх (эсвэл үүсгэхээс татгалзах) тухай хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны шийдвэр гаргах журам, өргөдөл гаргагчийн зарим үүрэг, эрхийг шалгах.

Эрүүгийн хэрэг үүсгэх үе шатанд үйл ажиллагааны ийм хууль тогтоомжийн зохицуулалт хангалтгүй, төгс бус байсан нь илт байв. Харамсалтай нь, ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль, зарим шинжээчдийн зөвөөр тэмдэглэсэн Manova N.S., Franciforov Yu.V. Эрүүгийн хэрэг үүсгэх үе шатны асуудалтай талууд шинэ Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль RF // Хууль ёсны байдал. 2005. No 5. S. 49-51. , одоо байгаа ихэнх дутагдлуудыг арилгаагүй төдийгүй эсрэгээр эрүүгийн процессын энэ үе шатанд хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагчийн аль хэдийн хүнд хэцүү үйл ажиллагааг ихээхэн хүндрүүлсэн хэд хэдэн шинэ асуудлуудыг бий болгосон.

Нэгдүгээрт, ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль, РСФСР-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль нь гэмт хэргийн талаархи өргөдөл, мэдээг хүлээн авах, бүртгэх, бүртгэх журмыг бараг зохицуулдаггүй гэдгийг хэлэх хэрэгтэй. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 144-р зүйлд зөвхөн байцаагч, хэрэг бүртгэлтийн байгууллага, мөрдөн байцаагч, мөрдөн байцаах байгууллагын дарга нарыг хүлээн авч, өргөдөл гаргагчид мэдэгдэл хүлээн авсныг баталгаажуулсан баримт бичгийг гаргаж өгөх үүрэгтэй. болон түүнийг хүлээн авах хугацаа. Гэхдээ энэ баримт бичгийн хэлбэр ямар байх ёстойг хуулиар тогтоодоггүй. Гэмт хэргийн тухай мэдүүлэг, мэдээлэл бүрийг бүртгэх баталгаа болох гэмт хэргийн талаархи бүх нийтийн, нэгдмэл бүртгэлтэй байхын тулд хууль сахиулах байгууллагад ирсэн мэдээлэл, гэмт хэргийн талаарх мэдээллийг хүлээн авах, бүртгэхтэй холбоотой процессын үндсэн заалтуудыг тусгасан байх ёстой. эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль тогтоомжид. Ялангуяа ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд гэмт хэргийн талаархи бүх мэдэгдлийг дотоод хэргийн байгууллагад хадгалагдаж буй ийм мэдээллийн нэгдсэн бүртгэлд бүртгэхийг зааж өгөх ёстой. Албаны хүмүүсГэмт хэргийн талаар мэдүүлэг авах эрхтэй бусад хууль сахиулах байгууллагууд тодорхой хугацаанд (жишээлбэл, 3 цагийн дотор) гэмт хэргийн талаархи мэдээллийн нэгдсэн дэвтэрт тусгуулах зорилгоор дотоод хэргийн байгууллагад мэдээлэх үүрэгтэй. Ийм сэтгүүлд өргөдлийн хөдөлгөөн, тэдгээрийн шийдвэрлэлтийн үр дүнгийн талаархи баганууд байх ёстой.

Энэ нь бусад эх сурвалжаас хүлээн авсан мессежээс ирсэн үйлдсэн болон удахгүй болох гэмт хэргийн талаархи бусад мэдээллийг тусгах ёстой. Шударга ёсны үүднээс ослын талаархи мэдээллийн нэгдсэн бүртгэлийг хөтлөх нь ОХУ-ын Дотоод хэргийн яамны "Хүлээн авах, бүртгэх, бүртгүүлэх журмын талаархи зааврыг батлах тухай" тушаалаар тусгагдсан гэдгийг хэлэх хэрэгтэй. Дотоод хэргийн хэлтэст гарсан зөрчлийн мэдээг шийдвэрлэх тухай” 2005 оны 12 дугаар сарын 01-ний өдрийн 985 дугаартай боловч хүн, иргэний үндсэн эрх, эрх чөлөөг хангах үр дүнтэй байдлын үүднээс авч үзвэл үндсэн заалтуудыг тусгах нь илүү зөв болов уу. энэ зааврын дотор холбооны хууль(CPC) бөгөөд хэлтсийн дүрэмд биш.

ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль нь эрүүгийн хэрэг үүсгэхийн тулд хууль ёсны үндэслэл, хангалттай үндэслэлтэй байх ёстой гэсэн РСФСР-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн заалтуудыг бүрэн хуулбарласан. Гэхдээ эрүүгийн хэрэг үүсгэхийн тулд шалтгаан, үндэслэл байгаа эсэхээс гадна эрүүгийн хэрэг үүсгэхэд саад болох нөхцөл байдал байхгүй байх шаардлагатай. Тиймээс хуулийн энэ заалтыг өөр хувилбараар танилцуулбал илүү үр дүнтэй байх болно. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 140-р зүйлийг "Эрүүгийн хэрэг үүсгэх урьдчилсан нөхцөл (нөхцөл)" гэж нэрлэж, түүний эхний хэсэгт зөвхөн хүндэтгэн үзэх шалтгаан байгаа тохиолдолд эрүүгийн хэрэг үүсгэж болно гэсэн ерөнхий заалтыг тусгасан байх ёстой. , хангалттай үндэслэл, эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаа явуулахгүй байх нөхцөл байдал байхгүй. Хоёр ба гуравдугаар хэсэгт хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг эхлүүлэх үндэслэл болж байгаа зүйлийг тодруулж, Gazetdinov N.I. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд гэм буруугүй байдлын зарчмыг хэрэгжүүлэх нь // Оросын мөрдөн байцаагч. 2012. № 6. S. 19.

Хуучин эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль тогтоомжид заасан хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулахгүй байх нөхцөл байдлыг бүрдүүлэх нь дотоод зөрчилдөөнөөр ялгагдаж, эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс татгалзах зохицуулалттай хууль тогтоомжийн заалттай нийцэхгүй байна. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуульд "үйлдлийн гэмт хэрэг, шийтгэл оногдуулахгүй байх нөхцөл байдал" гэсэн ойлголтыг зөвхөн эрүүгийн хэрэгт нотлох сэдвийг зохицуулсан зүйлд ашигладаг (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 73-р зүйл). . Эрүүгийн хэрэг үүсгэхэд зориулагдсан 4-р бүлэгт зөвхөн эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс татгалзах үндэслэлийг дурдсан байдаг (ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 24-р зүйл). Үүний зэрэгцээ, тодорхой нөхцөл байдал энэ зүйлээс хасагдсан бөгөөд энэ тохиолдолд эрүүгийн хэрэг үүсгэх, цаашдын үйл ажиллагаа явуулах нь хүлээн зөвшөөрөгдөхгүй: эцсийн шийдвэр байгаа эсэх, эсвэл ижил үндэслэлээр хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон шүүхийн шийдвэр. , түүнчлэн мөрдөн байцаалтын анхан шатны байгууллага, прокурорын ижил үндэслэлээр хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон, эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс татгалзсан хүчингүй болгоогүй шийдвэр байгаа эсэх. Эдгээр нөхцөл байдлыг зөвхөн догол мөрүүдэд тусгасан болно. 4, 5-р зүйл. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 27-р зүйлд эрүүгийн хэрэг үүсгэхийг зогсоох үндэслэл болсон. Гэсэн хэдий ч хэрэв тэд эрүүгийн хэрэг үүсгэх шатандаа тогтоогдвол хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч, мөрдөн байцаах байгууллагын дарга нар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг эхлүүлэх шийдвэр гаргах ёстой бөгөөд зөвхөн дараа нь тэд хүлээн авна гэж үзэх нь логик юм. тухайн хүнийг яллах ажиллагааг зогсоох эрхтэй. Ийм нөхцөл байдлын үл нийцэх байдал илт харагдаж байна.

Үүнээс гадна Урлагийн заалтуудыг харьцуулах. Урлаг. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 24, 140-д зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс татгалзах үндэслэл нь эрүүгийн байцаан шийтгэх харилцаа үүсэх, хөгжүүлэхэд саад учруулж буй бие даасан нөхцөл байдлын бүлгийг бүрдүүлэх ёстой гэж дүгнэх боломжийг бидэнд олгодог. эрүүгийн хэрэг үүсгэх үндэслэл, үндэслэл байгаа. Өөрөөр хэлбэл, эдгээр нөхцөл байдал нь хэрэг үүсгэх "шалтгаан", "үндэслэл" гэсэн ангиллын хамт бие даасан процессын категорийн үүрэг гүйцэтгэдэг. Энэ тохиолдолд Урлагийн 1, 2 дахь хэсэгт заасан үндэслэл. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 24-т эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс татгалзах бие даасан үндэслэл гэж үзэх боломжгүй юм. Гэмт хэрэг, гэмт хэргийн бүрэлдэхүүнгүй байх нь эрүүгийн хэрэг үүсгэх үндэслэлгүйгээс өөр юу ч биш. Гэсэн хэдий ч үүнтэй зэрэгцэн Урлаг. Эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс татгалзах асуудлыг зохицуулдаг ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 148-д ийм шийдвэр нь хэрэг үүсгэх үндэслэл байхгүй тохиолдолд гаргасан гэж заасан бөгөөд энэ нь эргээд Урлагт зөрчилддөг. ОХУ-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 24-р зүйл, учир нь сүүлчийн агуулга нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг эхлүүлэхээс татгалзах заалт болон бусад үндэслэлийг агуулдаг.

Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн бас нэг томоохон дутагдал нь гэмт хэргийн тухай мэдүүлэг, мэдээг шалгах журмын зохицуулалтгүй байгаа явдал юм. Энэ байдал нь хэрэг үүсгэх шатанд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны болон эрх зүйн зохицуулалт ихээхэн цоорхой байгааг харуулж байна. Юуны өмнө энэ нь дотоод хэргийн байгууллагын ажилтнууд болон урьдчилсан мөрдөн байцаалтын субьектүүдийг зүй бусаар ашиглах үндэслэлийг бий болгодог. Дасгал хийх Сүүлийн жилүүдэдУрлагт заасан баталгаажуулалтын аргуудыг ч гэсэн ашиглах хязгаарыг оновчтой болгох шаардлагатай байгааг гэрчилсэн. 109 РСФСР-ын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль. Тэр дундаа нөхөн сэргээлтийн тухай ярьж байна шаардлагатай материал Олон улсын хамгаалалтолон улсын эрх зүйн зарим механизмыг ашиглан хүний ​​эрх / Ed. ed. К.А. Москаленко. М., 2001. S. 73. . Мөрдөн байцаах байгууллагууд эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс өмнө ихэвчлэн хуулийн энэ заалтыг иш татан баривчилсан (түүнчлэн хурааж авсаар байгаа) эх баримт бичигнэлээн урт хугацааны тооцоо. Үүний зэрэгцээ сонирхогч этгээдүүд - аж ахуйн нэгжүүдийн одоо байгаа эрхүүд хангагдаагүй, баримт бичгийг хураан авсан аж ахуйн нэгж, байгууллагуудад хураан авсан баримтын хүчин төгөлдөр байдлыг эсэргүүцэх аливаа актын хуулбарыг ч өгдөггүй байсан бөгөөд үүнээс гадна дугаар, тодорхой нэр хураагдсан баримт бичиг.

Үүнтэй төстэй баримт бичиг

Эрүүгийн байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээний ерөнхий шинж чанар. Эрүүгийн байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээний ангилал. Сэжигтнийг цагдан хорих нь байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээ. Эрүүгийн байцаан шийтгэх таслан сэргийлэх арга хэмжээ.

курсын ажил, 2006 оны 09-р сарын 8-нд нэмэгдсэн


ОХУ-ын хууль тогтоомжид эрүүгийн байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээний тухай ойлголт, тэдгээрийн мөн чанар, ач холбогдол. Эрүүгийн байцаан шийтгэх албадлагын хууль ёсны арга хэмжээг тодорхойлох, томилохтой холбоотой асуудлын хүрээ, тэдгээрийг хэрэглэх хэрэгцээ, үр дүнтэй байдал, шийдэл.

2014 оны 06-р сарын 16-нд нэмэгдсэн курсын ажил


Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааг томилох. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн эх сурвалж. Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн үйл ажиллагаа орон зай, цаг хугацаа, хүмүүсийн хүрээлэлд. Үзэл баримтлал, утга учир, зарчмын тогтолцоо. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны хууль ёсны зарчим.

Cheat хуудас, 2008 оны 11/18-нд нэмэгдсэн


Эрүүгийн эрх зүйн харилцааны ойлголт, үндсэн элементүүд. Эрүүгийн, эрүүгийн байцаан шийтгэх, эрүүгийн эрх зүйн үндсэн хэм хэмжээ. Эрүүгийн хуулийн нөлөөллийн арга хэмжээнд оролцох. Гэмт хэргийн нийтийн аюулын шинж чанар, зэрэг.

тест, 2012 оны 12/26-нд нэмэгдсэн


Эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн эх сурвалж болох олон улсын эрх зүйн актуудын ойлголт, ач холбогдол. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны чиглэлээр эрх зүйн туслалцаа үзүүлэх тухай ойлголт. ОХУ-ын эрүүгийн байцаан шийтгэх хууль тогтоомжид олон улсын эрх зүйн актуудын хэм хэмжээг хэрэгжүүлэх.

2014 оны 06-р сарын 12-нд нэмэгдсэн курсын ажил


Процедурын албадлагын арга хэмжээний утга, мөн чанар, тэдгээрийн ангилал, шинж чанар. Процедурын албадлагын арга хэмжээний үндсэн төрөл, агуулга. Урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээний эрх зүйн зохицуулалтын онцлог, онцлог, тэдгээрийг хэрэглэх үндэслэл, журам.

дипломын ажил, 2018 оны 02-р сарын 6-нд нэмэгдсэн


Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн үзэл баримтлал, сэдэв, аргыг судлах. Эрүүгийн хэрэг үүсгэхээс татгалзсан, эрүүгийн хэрэг үүсгэн хэрэгсэхгүй болгож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлийг хянан үзэх. Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны нотлох баримт. Процедурын албадлагын арга хэмжээ.

танилцуулга, 2013 оны 06-р сарын 12-нд нэмэгдсэн


Эрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагаанд байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээний тухай ойлголт, төрөл, ач холбогдол. Сэжигтнийг цагдан хорих үндэслэл, үндэслэл, журам. Урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээний тусгай үндэслэл, төрөл. Процедурын албадлагын бусад арга хэмжээг хэрэглэх сэдэв, зорилго.

хяналтын ажил, 2014 оны 3-р сарын 11-нд нэмэгдсэн


Гэмт хэрэг үйлдсэн гэж сэжиглэгдсэн этгээдийг баривчлах нь ОХУ-ын эрүүгийн процесст байцаан шийтгэх албадлагын арга хэмжээ юм. Эрүүгийн байцаан шийтгэх цагдан хорих байгууллагын тухай ойлголт, агуулга. Процедурын дараалалхүнийг оффис руу хүргэх.

дипломын ажил, 2014 оны 04-р сарын 28-нд нэмэгдсэн


үзэл баримтлал, эрх зүйн байдалЭрүүгийн байцаан шийтгэх ажиллагааны онолын заалт, орчин үеийн нотлох практикт системчилсэн дүн шинжилгээ хийсний үндсэн дээр томъёолсон эрүүгийн байцаан шийтгэх эрх зүйн харилцааны салбарт нотлох баримтын субьектуудын ангилал.