Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц

Батлагдсан бөгөөд гарын үсэг зурах, соёрхон батлах, нэгдэн ороход нээлттэй

ЗХУ-ын Дээд Зөвлөлийн тогтоолоор батлагдсан

Оршил

Энэхүү конвенцид оролцогч улсууд,

Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын дүрэмд тунхагласан зарчмын дагуу нийгмийн бүх гишүүдийн угийн нэр төр, тэгш, салшгүй эрхийг хүлээн зөвшөөрөх нь дэлхий дээрх эрх чөлөө, шударга ёс, энх тайвныг хангах үндэс суурь мөн гэдгийг харгалзан үзэж,

Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын ард түмэн хүний ​​үндсэн эрх, хүний ​​нэр төр, үнэ цэнт итгэх итгэлээ Дүрэмдээ дахин нотолсон бөгөөд нийгмийн хөгжил дэвшил, илүү их эрх чөлөөнд амьдрах нөхцөлийг сайжруулахаар тууштай байгаагаа санаж,

НҮБ Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглал болон Хүний эрхийн тухай олон улсын пактуудад хүн бүр арьсны өнгөөр ​​ялгаварлан гадуурхахгүйгээр түүнд заасан бүх эрх, эрх чөлөөг эдлэх ёстойг тунхаглаж, хүлээн зөвшөөрснийг хүлээн зөвшөөрч, арьсны өнгө, хүйс, хэл, шашин шүтлэг, улс төрийн болон бусад үзэл бодол, үндэсний болон нийгмийн гарал үүсэл, өмч хөрөнгө, төрөлт болон бусад нөхцөл байдал,

НҮБ-аас Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалд хүүхэд онцгой халамж, тусламж авах эрхтэй гэж тунхагласны тухай дурсаж,

гэр бүл нь нийгмийн үндсэн нэгж мөн гэдэгт итгэлтэй байна байгалийн орчинтүүний бүх гишүүд, ялангуяа хүүхдүүдийн өсөлт хөгжилт, сайн сайхан байдлын төлөө шаардлагатай хамгаалалт, тусламжийг үзүүлэх ёстой бөгөөд ингэснээр нийгэм дэх үүрэг хариуцлагаа бүрэн хариуцах,

Хүүхэд хувийн шинж чанараа бүрэн дүүрэн, эв найртай хөгжүүлэхийн тулд гэр бүлийн орчинд, аз жаргал, хайр, харилцан ойлголцлын уур амьсгалд өсөх шаардлагатай гэдгийг хүлээн зөвшөөрч,

Хүүхэд нийгэмд бие даан амьдрахад бүрэн бэлтгэгдэж, НҮБ-ын дүрэмд тунхагласан үзэл санаа, ялангуяа энх тайван, нэр төр, хүлцэнгүй байдал, эрх чөлөө, тэгш эрх, эв нэгдлийн сүнсээр хүмүүжих ёстой гэдгийг харгалзан үзэж,

Хүүхдийг ийм тусгай хамгаалалтад авах хэрэгцээг 1924 оны Женевийн Хүүхдийн эрхийн тунхаглал, 1959 оны 11-р сарын 20-ны өдөр Ерөнхий Ассамблейгаас баталсан Хүүхдийн эрхийн тунхаглалд тусгаж, бүх нийтээр хүлээн зөвшөөрсөн байдаг. Хүний эрхийн тунхаглал, Иргэний тухай олон улсын пакт болон улс төрийн эрх(ялангуяа 23, 24 дүгээр зүйлд), Эдийн засаг, нийгэм, соёлын эрхийн тухай олон улсын пакт (ялангуяа 10 дугаар зүйлд), түүнчлэн төрөлжсөн байгууллагуудын дүрэм, холбогдох баримт бичигт олон улсын байгууллагуудхүүхдийн сайн сайхны төлөө ажиллах,

Хүүхдийн эрхийн тунхаглалд “Хүүхэд бие махбодь болон оюун санааны хувьд бүрэн төлөвшөөгүй тул тусгай хамгаалалт, халамж, тэр дундаа төрөхөөс өмнө болон дараа нь хууль зүйн зохих хамгаалалтад хамрагдах шаардлагатай” гэж заасан байдаг.

Хүүхдийн хамгаалал, сайн сайхан байдлыг хангах, ялангуяа хүүхдийг үндэсний болон олон улсын түвшинд байрлуулах, үрчлэн авахтай холбоотой нийгэм, эрх зүйн зарчмын тухай тунхаглалын заалтуудыг эргэн дурсаж, НҮБ-ын Насанд хүрээгүй хүмүүсийн шүүн таслах ажиллагааны наад захын жишиг дүрэм (" Бээжингийн дүрэм”) болон Онц байдал, зэвсэгт мөргөлдөөний үед эмэгтэйчүүд, хүүхдүүдийг хамгаалах тухай тунхаглал,

Дэлхийн бүх улс оронд онцгой хүнд нөхцөлд амьдарч буй хүүхдүүд байдгийг хүлээн зөвшөөрч, ийм хүүхдүүдэд онцгой анхаарал хандуулах шаардлагатай байна.

хүүхдийг хамгаалах, эв найртай хөгжүүлэхэд ард түмэн бүрийн уламжлал, соёлын үнэт зүйлсийн ач холбогдлыг зохих ёсоор харгалзан үзэж,

Улс орон бүр, ялангуяа хөгжиж буй орнуудын хүүхдийн амьдрах нөхцлийг сайжруулахад олон улсын хамтын ажиллагаа чухал болохыг хүлээн зөвшөөрч,

дараах асуудлаар тохиролцов.

I хэсэг

1 дүгээр зүйл

Энэхүү конвенцийн зорилгын үүднээс тухайн хүүхдэд хамаарах хуулийн дагуу олонхийн насанд хүрээгүй бол 18 нас хүрээгүй аливаа хүнийг хүүхэд гэнэ.

2 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд арьсны өнгө, хүйс, хэл, шашин шүтлэг, улс төрийн болон бусад үзэл бодол, үндэс угсаа, угсаатны болон бусад үзэл бодлоос үл хамааран аливаа төрлийн ялгаварлан гадуурхахгүйгээр өөрийн харьяаллын хүрээнд байгаа хүүхэд бүрт энэхүү конвенцид заасан бүх эрхийг хүндэтгэж, хангана. нийгмийн суурь, эд хөрөнгийн байдал, хүүхдийн эрүүл мэнд, төрсөн байдал, түүний эцэг эх, хууль ёсны асран хамгаалагч, бусад нөхцөл байдал.

2. Оролцогч улсууд хүүхэд, хүүхдийн эцэг эх, хууль ёсны асран хамгаалагч, гэр бүлийн бусад гишүүдийн байдал, үйл ажиллагаа, илэрхийлсэн үзэл бодол, итгэл үнэмшлээр нь хүүхдийг ялгаварлан гадуурхах, шийтгэх бүх хэлбэрээс хамгаалахын тулд шаардлагатай бүх арга хэмжээг авна.

3 дугаар зүйл

1. Төрийн болон хувийн хэвшлийн байгууллагаас хүүхдийн талаарх бүх үйл ажиллагаанд нийгмийн даатгал, шүүх, захиргааны эсвэл хууль тогтоох байгууллагууд, хүүхдийн дээд ашиг сонирхлыг нэн тэргүүнд анхаарна.

2. Оролцогч улсууд хүүхдэд түүний эцэг эх, асран хамгаалагч болон хуулийн дагуу хариуцлага хүлээсэн бусад хүмүүсийн эрх, үүргийг харгалзан түүний сайн сайхан байдалд шаардлагатай хамгаалалт, халамжийг хангах үүрэгтэй бөгөөд үүний тулд зохих хууль тогтоомж, захиргааны арга хэмжээ.

3. Оролцогч улсууд хүүхдийг асран хамгаалах, хамгаалах үүрэгтэй байгууллага, үйлчилгээ, байгууллагуудыг эрх бүхий байгууллагаас тогтоосон стандарт, ялангуяа аюулгүй байдал, эрүүл мэндийн салбарт, тэдгээрийн тоо, зохистой байдлын хувьд дагаж мөрдөхийг баталгаажуулна. ажилтнууд, чадварлаг хяналт.

4 дүгээр зүйл

Оролцогч улсууд энэхүү конвенцид хүлээн зөвшөөрөгдсөн эрхийг хэрэгжүүлэхийн тулд хууль тогтоох, захиргааны болон бусад шаардлагатай бүх арга хэмжээг авна. Оролцогч улсууд эдийн засаг, нийгэм, соёлын эрхийн хувьд ийм арга хэмжээг өөрсдийн байгаа нөөц бололцоогоо дээд зэргээр, шаардлагатай бол олон улсын хамтын ажиллагааны хүрээнд авна.

5 дугаар зүйл

Оролцогч улс орон нутгийн зан заншил, асран хамгаалагч эсвэл хүүхдийн төлөө хуулийн дагуу хариуцлага хүлээсэн бусад этгээдийн эцэг эх, зохих тохиолдолд том гэр бүл, нийгэмлэгийн гишүүдийн хариуцлага, эрх, үүргийг хүндэтгэж, хүүхдийг зөв зохистой удирдан чиглүүлэх ёстой. энэхүү конвенцоор хүлээн зөвшөөрөгдсөн эрхийг хэрэгжүүлэх.хүүхдийн хөгжиж буй чадварт нийцүүлэн хэрэгжүүлэх.

6 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхэд бүр амьд явах салшгүй эрхтэй гэдгийг хүлээн зөвшөөрдөг.

2. Оролцогч улсууд хүүхдийн эсэн мэнд, хөгжлийг аль болох ихээр хангана.

7 дугаар зүйл

1. Хүүхэд төрснөөс хойш нэн даруй бүртгүүлж, төрсөн цагаасаа эхлэн овог нэр авах, харьяат болох, аль болох эцэг эхээ мэдэх, тэдний асрамжид байх эрхтэй.

2. Оролцогч улсууд эдгээр эрхээ үндэсний хууль тогтоомжийнхоо дагуу хэрэгжүүлэх, энэ салбарын холбогдох олон улсын баримт бичгийн дагуу хүлээсэн үүргээ биелүүлэх, ялангуяа хүүхэд харъяалалгүй байх нөхцөлийг хангана.

8 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхдийн хувийн шинж чанар, түүний дотор харьяалал, овог нэр, гэр бүлийн хэлхээ холбоогоо хуульд заасны дагуу хууль бус хөндлөнгийн оролцоогүйгээр хадгалах эрхийг хүндэтгэх үүрэг хүлээнэ.

2. Хүүхдийн биеийн байцаалтыг бүхэлд нь буюу хэсэгчлэн хууль бусаар хассан тохиолдолд оролцогч улсууд хүүхдэд түүний биеийн байцаалтыг сэргээхэд шаардлагатай тусламж, хамгаалалтыг аль болох хурдан үзүүлнэ.

9 дүгээр зүйл

1. Оролцогч улсууд эрх бүхий байгууллагаас зааврын дагуу хүүхдийг эцэг эхээс нь хүслийнх нь эсрэг тусгаарлахгүй байхыг баталгаажуулна. шүүлтхолбогдох хууль тогтоомж, журмын дагуу хүүхдийн ашиг сонирхлын үүднээс ийм тусгаарлалт зайлшгүй шаардлагатай гэдгийг тодорхойлох. Эцэг эх нь хүүхдийг хүчирхийлсэн, хайхрамжгүй ханддаг, эсвэл эцэг эх нь салж, хүүхдийн хаана амьдрах талаар шийдвэр гаргах шаардлагатай тохиолдолд ийм шийдвэр гаргах шаардлагатай байж болно.

2. Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасны дагуу хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд бүх сонирхогч этгээдэд шүүх хуралдаанд оролцож, санал бодлоо илэрхийлэх боломжийг олгоно.

3. Оролцогч улсууд эцэг эхийнхээ нэг буюу хоёуланг нь тусгаарласан хүүхдийн дээд ашиг сонирхолд харшлахаас бусад тохиолдолд эцэг эхийн аль алинтай нь байнга хувийн харилцаа тогтоох, шууд харилцах эрхийг хүндэтгэнэ.

4. Баривчлах, хорих, албадан гаргах, албадан гаргах, нас барах зэрэг (тухайн хүн тухайн улсын асрамжид байх үед ямар нэгэн шалтгаанаар нас барсан) гэх мэт оролцогч улсын гаргасан аливаа шийдвэрийн үр дүнд ийм тусгаарлалт үүссэн бол эцэг эхийн аль нэг нь эсвэл хоёулаа, эсвэл хүүхэд бол тухайн оролцогч улс эцэг эх, хүүхэд эсвэл шаардлагатай бол гэр бүлийн өөр гишүүнд тэдний хүсэлтээр байхгүй байгаа гэр бүлийн гишүүн/гишүүний оршин суугаа газрын талаар шаардлагатай мэдээллээр хангана, хэрэв энэ мэдээллийг өгөх нь эрүүл мэндэд хохирол учруулахгүй бол. хүүхдийн сайн сайхан байдал. Оролцогч улсууд цаашид ийм хүсэлт гаргах нь тухайн этгээд(үүд)-д сөрөг үр дагаварт хүргэхгүй байхыг баталгаажуулна.

10 дугаар зүйл

1. 9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан оролцогч улсуудын үүргийн дагуу хүүхэд, түүний эцэг эхийн гэр бүлээ нэгтгэх зорилгоор Оролцогч улсад орох, гарах хүсэлтийг оролцогч улсууд эерэг, хүмүүнлэг, хүмүүнлэг байдлаар шийдвэрлэх ёстой. шуурхай арга. Оролцогч улсууд ийм хүсэлт нь өргөдөл гаргагчид болон тэдний гэр бүлийн гишүүдэд сөрөг үр дагаварт хүргэхгүй байхыг баталгаажуулдаг.

2. Эцэг эх нь өөр өөр муж улсад амьдардаг хүүхэд нь онцгой нөхцөл байдлаас бусад тохиолдолд эцэг эх нь хоёулаа хувийн харилцаа, шууд харилцаатай байх эрхтэй. Үүний тулд 9 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан оролцогч улсуудын үүргийн дагуу оролцогч улсууд хүүхэд болон түүний эцэг эхийн аль ч улсыг, түүний дотор өөрийн орноос гарч, эх орондоо буцаж ирэх эрхийг хүндэтгэнэ. Аливаа улсаас гарах эрх нь зөвхөн хуулиар тогтоосон хязгаарлалтад хамаарах бөгөөд үндэсний аюулгүй байдлыг хамгаалах, нийтийн дэг журам(ordre public), нийгмийн эрүүл мэнд, ёс суртахуун, бусдын эрх, эрх чөлөөнд хамаарах бөгөөд энэхүү конвенцид хүлээн зөвшөөрөгдсөн бусад эрхтэй нийцэж байна.

11 дүгээр зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхдийг гадаадаас хууль бусаар нүүлгэн шилжүүлэх, буцаахгүй байхтай тэмцэх арга хэмжээ авна.

2. Үүний тулд оролцогч улсууд хоёр болон олон талт хэлэлцээр байгуулах, эсхүл одоо байгаа хэлэлцээрт нэгдэн ороход дэмжлэг үзүүлнэ.

12 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд өөрийн үзэл бодлоо илэрхийлэх чадвартай хүүхдэд тухайн хүүхдэд хамааралтай бүх асуудлаар үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх эрхийг хангаж, хүүхдийн нас, төлөвшлийн дагуу хүүхдийн үзэл бодлыг зохих ёсоор үнэлнэ. .

2. Үүний тулд, ялангуяа тухайн хүүхдэд хамааралтай шүүх, захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад тухайн хүүхдэд шууд болон төлөөлөгч, зохих байгууллагаар дамжуулан, тухайлбал, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны дүрэмд нийцүүлэн сонсгох боломжийг олгоно. үндэсний хууль.

13 дугаар зүйл

1. Хүүхэд үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх эрхтэй; энэ эрх нь хил хязгаар харгалзахгүйгээр амаар, бичгээр, хэвлэмэл хэлбэрээр, урлагийн хэлбэрээр болон хүүхдийн сонгосон бусад хэрэгслээр бүх төрлийн мэдээлэл, санааг хайх, хүлээн авах, түгээх эрх чөлөөг багтаана.

2. Энэ эрхийг хэрэгжүүлэхэд тодорхой хязгаарлалт тавигдаж болох боловч эдгээр хязгаарлалт нь зөвхөн хуульд заасан бөгөөд зайлшгүй шаардлагатай:

а) бусдын эрх, нэр хүндийг хүндэтгэх; эсвэл

б) үндэсний аюулгүй байдал, нийтийн хэв журам (ordre public), эсвэл хүн амын эрүүл мэнд, ёс суртахууныг хамгаалах зорилгоор.

14 дүгээр зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхдийн үзэл бодол, ухамсар, шашин шүтэх эрх чөлөөг хүндэтгэнэ.

2. Оролцогч улсууд эцэг эх, зохих тохиолдолд хууль ёсны асран хамгаалагчийн эрх, үүргийг хүндэтгэж, хүүхдийн хөгжиж буй чадавхид нийцүүлэн эрхээ хэрэгжүүлэхэд нь чиглүүлнэ.

3. Шашин шүтэх, шашин шүтэх эрх чөлөөнд үндэсний аюулгүй байдал, нийтийн хэв журам, нийтийн ёс суртахуун, эрүүл мэндийг хамгаалах, бусдын үндсэн эрх, эрх чөлөөг хамгаалахад зайлшгүй шаардлагатай хуулиар тогтоосон хязгаарлалтад л хамаарна. .

15 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхдийн эвлэлдэн нэгдэх, тайван цуглаан хийх эрх чөлөөг хүлээн зөвшөөрдөг.

2. Хэрэгжилтийн тухайд энэ зөвардчилсан нийгэмд үндэсний аюулгүй байдал, олон нийтийн аюулгүй байдал, нийтийн хэв журам (ordre public), нийгмийн эрүүл мэнд, ёс суртахууныг хамгаалах, эрх ашгийн үүднээс хуульд зааснаас бусад хязгаарлалтыг хэрэглэж болохгүй. бусдын эрх, эрх чөлөө.

16 дугаар зүйл

1. Ямар ч хүүхэд түүний хувийн нууцад дур зоргоороо буюу хууль бусаар хөндлөнгөөс оролцох ёсгүй. гэр бүлийн амьдрал, гэр орны халдашгүй байдал, захидал харилцааны нууцлал, түүний нэр төр, алдар хүндэд хууль бусаар халдсан.

2. Хүүхэд ийм хөндлөнгийн оролцоо, хүчирхийллээс хуулиар хамгаалагдах эрхтэй.

17 дугаар зүйл

Оролцогч улсууд хэвлэл мэдээллийн чухал үүргийг хүлээн зөвшөөрч, хүүхдэд янз бүрийн үндэсний болон хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэл, материалыг олж авах боломжийг баталгаажуулдаг олон улсын эх сурвалж, ялангуяа хүүхдийн нийгэм, оюун санааны болон ёс суртахууны сайн сайхан байдлыг хангах, түүнчлэн хүүхдийн бие бялдар, оюун санааны эрүүл хөгжлийг дэмжихэд чиглэсэн ийм мэдээлэл, материалуудад. Үүний тулд оролцогч улсууд:

(a) Хүүхдэд нийгэм, соёлын хувьд ашигтай, 29 дүгээр зүйлийн үзэл санааг агуулсан мэдээлэл, материалыг түгээхэд хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийг дэмжих;

б) соёл, үндэсний болон олон улсын янз бүрийн эх сурвалжаас ийм мэдээлэл, материалыг бэлтгэх, солилцох, түгээх чиглэлээр олон улсын хамтын ажиллагааг дэмжих;

в) хүүхдийн уран зохиол үйлдвэрлэх, түгээхийг дэмжих;

(г) Цөөнх буюу уугуул бүлэгт хамаарах хүүхдийн хэлний хэрэгцээнд онцгой анхаарал хандуулахыг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийг дэмжих;

д) 13, 18 дугаар зүйлийн заалтыг харгалзан хүүхдийг түүний сайн сайхан байдалд хохирол учруулах мэдээлэл, материаллаг байдлаас хамгаалах зохих зарчмуудыг боловсруулахыг дэмжинэ.

18 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхдийн хүмүүжил, хөгжилд эцэг эх хоёулаа нийтлэг бөгөөд тэгш үүрэг хүлээх зарчмыг хүлээн зөвшөөрөхийн тулд бүх хүчин чармайлтаа гаргана. Хүүхдийн хүмүүжил, төлөвшлийг эцэг эх, зохих тохиолдолд хууль ёсны асран хамгаалагчид хариуцна. Хүүхдийн дээд ашиг сонирхол бол тэдний хамгийн чухал асуудал юм.

2. Энэхүү конвенцид заасан эрхийг хэрэгжүүлэхийг баталгаажуулах, дэмжих зорилгоор оролцогч улсууд эцэг эх, хууль ёсны асран хамгаалагчдад хүүхдээ хүмүүжүүлэх үүргээ биелүүлэхэд нь зохих туслалцаа үзүүлж, хүүхдийн хүмүүжлийн сүлжээг хөгжүүлэхийг хангана. хүүхэд асрах байгууламж.

3. Оролцогч улсууд хөдөлмөр эрхэлж буй эцэг, эхийн хүүхдүүд хүүхдийг асран хүмүүжүүлэх үйлчилгээ, байгууллагаас эдлэх эрхийг хангахад шаардлагатай бүх арга хэмжээг авна.

19 дүгээр зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхдийг эцэг эх, хууль ёсны асран хамгаалагчийн бие махбодийн болон сэтгэл зүйн хүчирхийлэл, хүчирхийлэл, хүчирхийлэл, үл хайхрах, хайхрамжгүй хандах, хүчирхийлэл, мөлжлөг, түүний дотор бэлгийн хүчирхийлэлд өртөхөөс хамгаалах хууль тогтоомж, засаг захиргаа, нийгэм, боловсролын бүхий л шаардлагатай арга хэмжээг авна. эсвэл хүүхдийг асран хүмүүжүүлдэг бусад хүн.

2. Хамгаалалтын ийм арга хэмжээ нь шаардлагатай бол бүтээн байгуулалтын үр дүнтэй журмыг багтаана нийгмийн хөтөлбөрүүдхүүхэд, асран хамгаалагчдад шаардлагатай дэмжлэг үзүүлэх, түүнчлэн дээр дурдсан хүүхдийн хүчирхийлэлд өртсөн хэргүүдээс урьдчилан сэргийлэх, илрүүлэх, мэдээлэх, шилжүүлэх, мөрдөн байцаах, эмчлэх, хянах бусад хэлбэрийг хэрэгжүүлэх, мөн , шаардлагатай бол хуулийн хэрэг үүсгэх.

20 дугаар зүйл

1.Гэр бүлийн орчноо түр буюу бүрмөсөн алдсан, эсхүл өөрийн ашиг сонирхлын үүднээс ийм орчинд үлдэх боломжгүй хүүхэд төрөөс тусгай хамгаалалт, тусламж авах эрхтэй.

2. Оролцогч улсууд үндэсний хууль тогтоомжийн дагуу ийм хүүхдийг орлуулах асрамжаар хангана.

3. Ийм асаргаанд, тухайлбал, асран хүмүүжүүлэх асрамжийн газарт байрлуулах, Исламын хууль дахь "кафала", үрчлэх, эсвэл шаардлагатай бол хүүхдийг асрах зохих байгууллагад байрлуулах зэрэг багтаж болно. Орлуулах хувилбаруудыг авч үзэхдээ хүүхдийн хүмүүжлийн залгамж чанар, угсаатны гарал үүсэл, шашин, соёлын харьяалал, эх хэл зэргийг анхаарч үзэх хэрэгтэй.

21 дүгээр зүйл

Үрчлэлтийн тогтолцоо байгааг хүлээн зөвшөөрч ба/эсвэл зөвшөөрч буй оролцогч улсууд хүүхдийн дээд ашиг сонирхлыг нэн тэргүүнд анхаарч үзэх бөгөөд тэд:

(а) хүүхэд үрчлэхийг зөвхөн холбогдох хууль тогтоомж, журмын дагуу, бүх хамааралтай, найдвартай мэдээллийн үндсэн дээр хүүхдийн статусыг харгалзан үрчлэн авахыг зөвшөөрсөн эрх бүхий байгууллага зөвшөөрсөн эсэхийг баталгаажуулах. эцэг эх, хамаатан садан, хууль ёсны асран хамгаалагчтай холбоотой, хэрэв шаардлагатай бол холбогдох хүмүүс шаардлагатай зөвлөлдсөний үндсэн дээр үрчлүүлэх зөвшөөрөл өгсөн;

б) хэрэв хүүхдийг асран хүмүүжүүлэх, үрчлэн авч өгөх боломжтой гэр бүлд өгөх боломжгүй, түүнчлэн түүнд тохирсон ямар нэг зүйлээр хангасан тохиолдолд өөр улсад үрчлэх нь хүүхдийг асран хүмүүжүүлэх өөр арга гэж үзэж болохыг хүлээн зөвшөөрөх. хүүхдийг эх орондоо асрах боломжгүй;

в) хүүхэд өөр улсад үрчлэгдсэн тохиолдолд дотоодын үрчлэлтийн нэгэн адил баталгаа, стандартыг мөрдүүлэх;

г) өөр улсад үрчлэгдсэн тохиолдолд хүүхэд байршуулснаар холбогдох хүмүүст үндэслэлгүй санхүүгийн үр өгөөж өгөхгүй байх талаар шаардлагатай бүх арга хэмжээг авах;

д) шаардлагатай бол хоёр болон олон талт хэлэлцээр, хэлэлцээр байгуулах замаар энэ зүйлийн зорилгыг хэрэгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулах, үүний үндсэн дээр хүүхдийг өөр улсад байрлуулах ажлыг эрх бүхий байгууллага, эрх бүхий байгууллага гүйцэтгэхийг хичээх. .

22 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд олон улсын болон дотоодын холбогдох хууль тогтоомж, журмын дагуу дүрвэгсдийг хайж байгаа буюу дүрвэгч гэж тооцогдож байгаа хүүхдийг эцэг эх нь, эсхүл бусад этгээд дагалдан явсан эсэхээс үл хамааран шаардлагатай арга хэмжээг авна. зохих хамгаалалтмөн энэхүү конвенц болон эдгээр улсуудын нэгдэн орсон олон улсын хүний ​​эрх буюу хүмүүнлэгийн баримт бичигт заасан холбогдох эрхийг хэрэгжүүлэхэд хүмүүнлэгийн тусламж.

2. Үүний тулд Оролцогч улсууд шаардлагатай гэж үзвэл НҮБ болон НҮБ-тай хамтран ажилладаг бусад эрх бүхий засгийн газар хоорондын байгууллага, төрийн бус байгууллагуудын ийм хүүхдийг хамгаалах, түүнд туслах, эцэг эхийг хайхад чиглэсэн аливаа хүчин чармайлттай хамтран ажиллана. эсвэл дүрвэгч хүүхдийн гэр бүлийн бусад гишүүдийг гэр бүлтэйгээ нэгтгэхэд шаардлагатай мэдээллийг олж авахын тулд. Эцэг эх, гэр бүлийн бусад гишүүд нь олдохгүй байгаа тохиолдолд энэхүү конвенцид заасны дагуу тухайн хүүхэд гэр бүлийн орчноосоо ямар нэгэн шалтгаанаар бүрмөсөн буюу түр хугацаагаар хасагдсан бусад хүүхдийн адил хамгаалалтад хамрагдана.

23 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд сэтгэцийн болон бие махбодийн хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд нэр төрийг нь баталгаажуулж, өөртөө итгэх итгэлийг нь дэмжиж, нийгэмд идэвхтэй оролцоход нь дэмжлэг үзүүлэх нөхцөлөөр бүрэн дүүрэн, нэр төртэй амьдрах ёстой гэдгийг хүлээн зөвшөөрдөг.

2. Оролцогч улсууд хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн тусгай асрамж, дэмжлэг үзүүлэх эрхийг хүлээн зөвшөөрч, нөөц бололцооноос хамааран эрх бүхий хүүхэд, түүнийг асран халамжлах, асран халамжлах үүрэг хүлээсэн хүмүүст хүссэн тусламж үзүүлэх, хүүхдийн нөхцөл байдалд тохирсон байхыг баталгаажуулдаг. түүний эцэг эх, хүүхдийг асран хүмүүжүүлж буй бусад хүмүүсийн нөхцөл байдал.

3. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн онцгой хэрэгцээг харгалзан энэ зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан тусламжийг хүүхдийн эцэг эх, асран хамгаалагчийн бусад санхүүгийн эх үүсвэрийг харгалзан аль болох үнэ төлбөргүй олгоно. хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдэд боловсролын үйлчилгээ, мэргэжлийн сургалт, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ, эрүүл мэндийг нөхөн сэргээх, бэлтгэхэд үр дүнтэй хамрагдах боломжийг хангах зорилготой. хөдөлмөрийн үйл ажиллагааХүүхдийг нийгмийн амьдралд аль болох бүрэн оролцуулах, түүний хувийн шинж чанарыг хөгжүүлэх, тэр дундаа хүүхдийн соёл, оюун санааны хөгжилд хүрэх арга замаар амралт зугаалгын байгууламжид хамрагдах.

4. Оролцогч улсууд олон улсын хамтын ажиллагааны үзэл санааны дагуу хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийг эрүүл мэндээс урьдчилан сэргийлэх, эмчилгээ, сэтгэл зүй, үйл ажиллагааны эмчилгээний чиглэлээр холбогдох мэдээлэл солилцох, түүний дотор нөхөн сэргээх арга, ерөнхий боловсролын талаарх мэдээллийг түгээх үйл ажиллагааг дэмжинэ. болон мэргэжлийн сургалт, түүнчлэн оролцогч улс орнуудад өөрсдийн чадавхи, мэдлэгээ дээшлүүлэх, энэ чиглэлээр туршлагаа өргөжүүлэх боломжийг олгохын тулд энэхүү мэдээлэлд хандах боломжтой. Үүнтэй холбогдуулан хөгжиж буй орнуудын хэрэгцээнд онцгой анхаарал хандуулах хэрэгтэй.

24 дүгээр зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхдийн өвчнийг эмчлэх, эрүүл мэндийг сэргээхэд хамгийн дэвшилтэт эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ, байгууламжийг эдлэх эрхийг хүлээн зөвшөөрдөг. Оролцогч улсууд ямар ч хүүхэд ийм эрүүл мэндийн үйлчилгээ авах эрхээ хасуулахгүй байхыг хичээнэ.

2. Оролцогч улсууд энэхүү эрхийг бүрэн хэрэгжүүлэхийн төлөө хичээж, ялангуяа дараахь арга хэмжээг авна.

(а) нялхас, хүүхдийн эндэгдлийг бууруулах;

б) шаардлагатай эсэхийг баталгаажуулах Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгэээрүүл мэндийн анхан шатны тусламж үйлчилгээг хөгжүүлэхэд нэн тэргүүнд анхаарч, бүх хүүхдийн эрүүл мэндийг хамгаалах;

(в) Байгаль орчныг бохирдуулах аюул, эрсдэлийг харгалзан, эрүүл мэндийн анхан шатны тусламж үйлчилгээг оролцуулан өвчин, хоол тэжээлийн дутагдалтай тэмцэх, ялангуяа бэлэн технологи ашиглах, зохих шим тэжээлтэй хүнс, ундны цэвэр усаар хангах;

(г) эхчүүдийг жирэмсний болон төрсний дараах үеийн эрүүл мэндийн зохих үйлчилгээгээр хангах;

(д) Нийгмийн бүх салбар, ялангуяа эцэг эх, хүүхдүүд хүүхдийн эрүүл мэнд, хоол тэжээл, хөхөөр хооллохын ач тус, эрүүл ахуй, хүүхдийн хүрээлэн буй орчныг эрүүлжүүлэх, ослоос урьдчилан сэргийлэх талаар мэдлэгтэй байх, түүнчлэн тэдний боловсрол, ослоос урьдчилан сэргийлэх. ийм мэдлэгийг ашиглахад тэдний дэмжлэг;

е) урьдчилан сэргийлэх эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ, гэр бүл төлөвлөлтийн чиглэлээр боловсролын ажил, үйлчилгээг хөгжүүлэх.

3. Оролцогч улсууд хүүхдийн эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлж буй уламжлалт зан үйлийг устгах бүх үр дүнтэй, шаардлагатай арга хэмжээг авна.

4. Оролцогч улсууд энэ зүйлд хүлээн зөвшөөрөгдсөн эрхийг бүрэн хэрэгжүүлэхийн тулд олон улсын хамтын ажиллагааг дэмжих, хөгжүүлэх үүрэг хүлээдэг. Үүнтэй холбогдуулан хөгжиж буй орнуудын хэрэгцээнд онцгой анхаарал хандуулах хэрэгтэй.

25 дугаар зүйл

Оролцогч улсууд эрх бүхий байгууллагаас асран халамжлах, хамгаалах, бие махбодийн болон оюун санааны асаргаа сувилгаанд байгаа хүүхдэд үзүүлэх эмчилгээ, хүүхдийг асрахтай холбоотой бусад бүх нөхцлийг үе үе үнэлүүлэх эрхийг хүлээн зөвшөөрдөг.

26 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхэд бүр нийгмийн баталгаа, түүний дотор нийгмийн даатгалд хамрагдах эрхийг хүлээн зөвшөөрч, үндэсний хууль тогтоомжийн дагуу энэхүү эрхийг бүрэн хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай арга хэмжээг авна.

2.Эдгээр тэтгэмжийг хүүхдийн болон хүүхдийг тэжээн тэтгэх үүрэг хүлээсэн хүмүүсийн байгаа нөөц, чадавхи, түүнчлэн хүүхдийн өмнөөс болон түүний өмнөөс тэтгэмж авахтай холбоотой аливаа асуудлыг харгалзан үзэж шаардлагатай тохиолдолд олгоно.

27 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхэд бүрийн бие бялдар, оюун санаа, оюун санаа, ёс суртахуун, нийгмийн хөгжилд тохирсон амьжиргааны түвшний эрхийг хүлээн зөвшөөрдөг.

2. Эцэг эх (эцэг эх) буюу хүүхдийг хариуцаж буй бусад хүмүүс өөрийн чадвар, санхүүгийн боломжийн хүрээнд хүүхдийг хөгжүүлэхэд шаардлагатай амьдрах нөхцлийг хангах үндсэн үүрэгтэй.

3. Оролцогч улсууд үндэсний нөхцөл байдал, боломжийнхоо хүрээнд эцэг эх, хүүхэд өсгөж буй бусад хүмүүст энэ эрхийг хэрэгжүүлэхэд нь туслах шаардлагатай арга хэмжээг авч, шаардлагатай тохиолдолд материаллаг тусламж, дэмжлэг үзүүлэх хөтөлбөр, ялангуяа хоол хүнс, хувцас, орон байраар хангах.

4. Оролцогч улсууд эцэг эх, эсхүл хүүхдийн төлөө санхүүгийн хариуцлага хүлээсэн бусад этгээдээр хүүхдийн тэжээн тэтгэмжийг нөхөн сэргээхэд шаардлагатай бүх арга хэмжээг оролцогч улсын дотор болон гадаадаас авна. Тодруулбал, тухайн хүүхэд болон хүүхдийг санхүүгийн хувьд хариуцах хүн оршин суудаг бол өөр өөр мужууд, оролцогч улсууд олон улсын гэрээ хэлэлцээрт нэгдэн орох, байгуулах, түүнчлэн холбогдох бусад зохицуулалтад хүрэхэд дэмжлэг үзүүлнэ.

28 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхдийн сурч боловсрох эрхийг хүлээн зөвшөөрч, энэ эрхийг тэгш боломжийн үндсэн дээр хэрэгжүүлэхэд үе шаттайгаар хүрэхийн тулд, ялангуяа:

а) үнэ төлбөргүй, заавал бага боловсрол олгох;

(б) ерөнхий болон мэргэжлийн боловсролын янз бүрийн хэлбэрийг хөгжүүлэхийг дэмжиж, бүх хүүхдэд хүртээмжтэй байдлыг хангах, үнэ төлбөргүй боловсрол олгох, шаардлагатай тохиолдолд санхүүгийн тусламж үзүүлэх зэрэг шаардлагатай арга хэмжээг авах;

в) дээд боловсролыг хүн бүрийн чадварын үндсэн дээр шаардлагатай бүх хэрэгслээр хүртээмжтэй байлгах;

(г) боловсрол, сургалтын салбарын мэдээлэл, материалыг бүх хүүхдэд хүртээмжтэй байлгах;

(д) сургуульд тогтмол хамрагдахыг дэмжих, сургуулиас завсардах сурагчдын тоог бууруулах арга хэмжээ авна.

2. Оролцогч улсууд сургуулийн хүмүүжлийг хүүхдийн хүний ​​нэр төрд нийцүүлэн, энэхүү конвенцид нийцүүлэн сахихын тулд шаардлагатай бүх арга хэмжээг авна.

3. Оролцогч улсууд боловсролтой холбоотой асуудлаар, ялангуяа дэлхий даяар мунхаглал, бичиг үсэг тайлагдаагүй байдлыг устгахад хувь нэмэр оруулах, шинжлэх ухаан, технологийн мэдлэг, орчин үеийн заах арга зүйд нэвтрэх боломжийг хөнгөвчлөх зорилгоор олон улсын хамтын ажиллагааг дэмжин хөгжүүлнэ. Үүнтэй холбогдуулан хөгжиж буй орнуудын хэрэгцээнд онцгой анхаарал хандуулах хэрэгтэй.

29 дүгээр зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхдийн боловсролыг дараахь зүйлд чиглүүлэх ёстой гэдэгтэй санал нэг байна.

(а) хүүхдийн хувийн шинж чанар, авъяас чадвар, оюун ухаан, бие бялдрын чадварыг бүрэн хэмжээгээр хөгжүүлэх;

б) хүний ​​эрх, үндсэн эрх чөлөө, түүнчлэн НҮБ-ын дүрэмд тунхагласан зарчмуудыг хүндэтгэхийг дэмжих;

в) хүүхдийн эцэг эх, түүний соёлын онцлог, хэл, үнэт зүйл, хүүхдийн амьдарч буй улс, эх орон, өөрийнх нь соёл иргэншлийн үндэсний үнэт зүйлд хүндэтгэлтэй хандах хандлагыг төлөвшүүлэх;

г) хүүхдийг ойлголцол, энх тайван, хүлцэл, эрэгтэй, эмэгтэй хүмүүсийн тэгш байдал, бүх ард түмэн, үндэстэн, үндэстэн, шашны бүлгүүд, түүнчлэн уугуул хүн амын дундах нөхөрлөлийн сүнсээр эрх чөлөөтэй нийгэмд ухамсартай амьдралд бэлтгэх; ;

д) хүрээлэн буй орчныг хүндэтгэх.

2. Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан зарчмыг цаг ямагт мөрдөж, сурган хүмүүжүүлэх боловсролыг хувь хүн, байгууллагын боловсролын байгууллага байгуулах, удирдах эрх чөлөөг хязгаарласан гэж энэ зүйл, 28 дугаар зүйлд заасан зүйл гэж ойлгож болохгүй. ийм боловсролын байгууллагууд, төрөөс тогтоож болох наад захын стандартад нийцсэн.

30 дугаар зүйл

Угсаатны, шашин шүтлэг, хэл шинжлэлийн цөөнх буюу уугуул хүн амд харьяалагддаг улс орнуудад ийм цөөнх буюу уугуул хүн амд харьяалагддаг хүүхэд өөрийн бүлгийн бусад гишүүдтэй хамтран соёлоо эдлэх, шашин шүтлэгээ шүтэж, түүний зан үйлийг хэрэгжүүлэх, төрөлх хэлээ ашиглах.

31 дүгээр зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхдийн амрах, чөлөөт цагаа өнгөрөөх эрх, насанд нь тохирсон тоглоом, зугаа цэнгэлийн арга хэмжээнд оролцох, соёл урлаг, урлагт чөлөөтэй оролцох эрхийг хүлээн зөвшөөрдөг.

2. Оролцогч улсууд хүүхдийн соёл, урлагийн амьдралд бүрэн оролцох эрхийг хүндэтгэж, дэмжиж, соёл, урлагийн үйл ажиллагаа явуулах, чөлөөт цагаа өнгөрүүлэх, амрах тэгш боломжийг олгохыг дэмжинэ.

32 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд хүүхдийг эдийн засгийн мөлжлөгөөс болон эрүүл мэндэд нь аюул учруулах, боловсролд нь саад учруулах, эрүүл мэнд, бие бялдар, оюун ухаан, оюун санаа, ёс суртахууны болон нийгмийн хөгжилд хохирол учруулах аливаа ажлаас хамгаалах эрхийг хүлээн зөвшөөрнө.

2. Оролцогч улсууд энэ зүйлийн хэрэгжилтийг хангахын тулд хууль тогтоох, засаг захиргаа, нийгэм, боловсролын арга хэмжээ авна. Үүний тулд олон улсын бусад баримт бичгийн холбогдох заалтыг удирдлага болгон оролцогч улсууд, тухайлбал:

а) ажилд орох насны доод хязгаарыг тогтоох;

б) ажлын өдрийн үргэлжлэх хугацаа, хөдөлмөрийн нөхцөлд шаардлагатай шаардлагыг тодорхойлох;

(в) энэ зүйлийн үр дүнтэй хэрэгжилтийг хангахын тулд зохих шийтгэл болон бусад шийтгэлийг хангах.

33 дугаар зүйл

Оролцогч улсууд хүүхдийг хар тамхины хууль бус хэрэглээнээс хамгаалахын тулд хууль тогтоох, засаг захиргаа, нийгэм, боловсролын зэрэг шаардлагатай бүх арга хэмжээг авна. сэтгэцэд нөлөөт бодисхолбогдох олон улсын баримт бичигт тодорхойлсон бөгөөд хүүхдийг ийм бодисыг хууль бусаар үйлдвэрлэх, худалдаалахад ашиглахаас урьдчилан сэргийлэх.

34 дүгээр зүйл

Оролцогч улсууд хүүхдийг бэлгийн мөлжлөг, бэлгийн хүчирхийллийн бүх хэлбэрээс хамгаалах үүрэгтэй. Үүний тулд оролцогч улсууд ялангуяа үндэсний, хоёр талт, олон талт түвшинд дараахь зүйлийг урьдчилан сэргийлэхэд шаардлагатай бүх арга хэмжээг авна.

а) хүүхдийг аливаа хууль бус бэлгийн үйл ажиллагаанд өдөөх, албадах;

б) хүүхдийг биеэ үнэлэх болон бусад хууль бус бэлгийн үйл ажиллагаанд ашиглах;

в) садар самуун, садар самууныг сурталчилсан материалд хүүхдийг мөлжлөгийн зорилгоор ашиглах.

35 дугаар зүйл

Оролцогч улсууд хүүхдийг ямар ч зорилгоор, ямар ч хэлбэрээр хулгайлах, худалдах, худалдахаас сэргийлэхийн тулд үндэсний, хоёр талын болон олон талт түвшинд шаардлагатай бүх арга хэмжээг авна.

36 дугаар зүйл

Оролцогч улсууд хүүхдийн сайн сайхан байдалд сөргөөр нөлөөлөх бусад бүх төрлийн мөлжлөгөөс хүүхдийг хамгаална.

37 дугаар зүйл

Оролцогч улсууд дараахь зүйлийг хангана.

(a) Нэг ч хүүхэд эрүү шүүлт, бусад харгис, хүнлэг бус, нэр төрийг гутаан доромжилсон харьцаж, шийтгэж байгаагүй. 18 нас хүрээгүй хүний ​​үйлдсэн гэмт хэрэгт цаазаар авах ял, суллах боломжгүй бүх насаар нь хорих ял оногдуулахгүй;

(б) Хүүхэд хууль бусаар эсвэл дур зоргоороо эрх чөлөөг нь хасаагүй. Хүүхдийг баривчлах, цагдан хорих, хорих нь хуульд заасан журмын дагуу явагдах бөгөөд гагцхүү хамгийн сүүлийн арга хэмжээ, зохих хамгийн богино хугацаанд хэрэглэнэ;

(в) Эрх чөлөөгөө хасуулсан хүүхэд бүрд өөрийн насны хүмүүсийн хэрэгцээг харгалзан хүнлэгээр хандаж, хүний ​​төрөлхийн нэр төрд хүндэтгэлтэй хандана. Тодруулбал, эрх чөлөөгөө хасуулсан хүүхэд бүрийг насанд хүрэгчдээс нь тусгаарлах нь хүүхдийн ашиг сонирхолд нийцэхгүй байх ёстой бөгөөд онцгой нөхцөл байдлаас бусад тохиолдолд гэр бүлийнхэнтэйгээ захидал, уулзах зэргээр харилцах эрхтэй байх;

(г) Эрх чөлөөгөө хасуулсан хүүхэд бүр хууль зүйн болон бусад зохих туслалцааг яаралтай авах, түүнчлэн шүүх болон бусад эрх бүхий, хараат бус, хараат бус байгууллагын өмнө эрх чөлөөгөө хасуулсан нь хууль ёсны эсэхийг эсэргүүцэх эрхтэй, мөн ийм процессын аливаа үйлдлийг цаг алдалгүй шийдвэрлэх эрхтэй.

38 дугаар зүйл

1. Оролцогч улсууд зэвсэгт мөргөлдөөн гарсан тохиолдолд өөрт хамаарах олон улсын хүмүүнлэгийн эрх зүйн хэм хэмжээг хүндэтгэж, хэрэгжүүлэх үүрэг хүлээнэ.

2. Оролцогч улсууд 15-аас доош насны хүмүүсийг байлдааны ажиллагаанд шууд оролцуулахгүй байх боломжит бүхий л арга хэмжээг авна.

3. Оролцогч улсууд 15-аас доош насны аливаа хүнийг зэвсэгт хүчиндээ албадан татахаас татгалзана. Оролцогч улсууд 15 нас хүрсэн боловч 18 нас хүрээгүй хүмүүсийг элсүүлэхдээ ахмад настнуудад давуу эрх олгохыг хичээнэ.

4. хүлээсэн үүргийнхээ дагуу олон улсын хүмүүнлэгийн хуульЗэвсэгт мөргөлдөөнд оролцож буй энгийн иргэдийг хамгаалахтай холбогдуулан оролцогч улсууд зэвсэгт мөргөлдөөнд өртсөн хүүхдүүдийн хамгаалалт, халамжийг хангахын тулд боломжтой бүх арга хэмжээг авах үүрэгтэй.

39 дүгээр зүйл

Оролцогч улсууд аливаа хэлбэрээр хайхрамжгүй хандах, мөлжлөг, хүчирхийлэлд өртөх, эрүүдэн шүүх болон бусад аливаа хэрцгий, хүнлэг бус, хүний ​​нэр төрийг гутаан доромжилсон харьцах, шийтгэх, зэвсэгт мөргөлдөөний хохирогч болсон хүүхдийн бие бялдар, сэтгэл зүйг сэргээх, нийгэмд дахин нийгэмшүүлэхэд шаардлагатай бүх арга хэмжээг авна. . Ийм нөхөн сэргээх, нийгэмшүүлэх үйл ажиллагаа нь хүүхдийн эрүүл мэнд, өөрийгөө хүндэтгэх, нэр төрийг эрхэмлэх орчинд явагдах ёстой.

40 дүгээр зүйл

1. Оролцогч улсууд зөрчигдсөн гэж үзсэн хүүхэд бүрийн эрхийг хүлээн зөвшөөрнө эрүүгийн хуульХүүхдийн нэр төр, үнэ цэнийн мэдрэмж, бусдын хүний ​​эрх, үндсэн эрх чөлөөг хүндэтгэх байдлыг дээшлүүлсэн, хүүхдийн нас, түүнийг нийгэмшүүлэх, тоглоход нь дэмжлэг үзүүлэх хүслийг харгалзан үзсэнээр буруутгагдаж, түүнийг зөрчсөн нь тогтоогдсон. нийгэмд хэрэгтэй үүрэг.

2. Үүний тулд олон улсын баримт бичгийн холбогдох заалтыг харгалзан оролцогч улсууд, ялангуяа:

(а) Хүүхдийг үйлдэх үедээ үндэсний болон олон улсын хуулиар хориглоогүй үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас эрүүгийн хууль зөрчсөн гэж үзээгүй, яллагдагчаар татаагүй, гэм буруутайд тооцогдоогүй;

(б) Эрүүгийн хуулийг зөрчсөн гэж үзэж байгаа эсвэл зөрчсөн гэж буруутгагдаж буй хүүхэд бүр дор хаяж дараахь баталгаатай байна.

и) гэм буруутай нь хуулийн дагуу нотлогдох хүртэл гэм буруугүй гэсэн таамаглал;

(ii) өөрт нь тулгаж буй ялын талаар түүнд нэн даруй, мөн шаардлагатай бол эцэг эх, хууль ёсны асран хамгаалагчаар нь дамжуулан мэдэгдэх, өмгөөлөх бэлтгэлийг хангах, хэрэгжүүлэхэд хууль зүйн болон бусад шаардлагатай туслалцаа авах;

iii) хэлэлцэж буй асуудлаар эрх бүхий, хараат бус, шударга байгууллага шуурхай шийдвэр гаргах, эсхүл шүүх эрх мэдэлхуулийн дагуу шударга шүүхээр хуульч, эсхүл зохих этгээдийг байлцуулан, мөн хүүхдийн ашиг сонирхолд харшлахгүй гэж үзвэл, ялангуяа түүний нас, эцэг эх, хуулийн этгээдийн нөхцөл байдлыг харгалзан үзэх. асран хамгаалагчид;

iv) мэдүүлэг өгөх, гэм буруугаа хүлээхийг албадахаас ангид байх; яллах талын гэрчүүдийн мэдүүлгийг дангаар нь буюу бусдын туслалцаатайгаар шалгах, гэрчүүдийг өмгөөлөх, тэдний мэдүүлгийг шалгахад тэгш оролцоог хангах;

v) хүүхдийг эрүүгийн хууль зөрчсөн гэж үзвэл; дахин авч үзэххууль тогтоомжийн дагуу дээд эрх бүхий, хараат бус, хараат бус байгууллага, эсхүл шүүх эрх бүхий байгууллагаас холбогдох шийдвэр, энэ талаар авсан арга хэмжээ;

vi) хэрэв хүүхэд ашигласан хэлээ ойлгохгүй, ярихгүй бол орчуулагчийн үнэ төлбөргүй тусламж;

vii) хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны бүх шатанд түүний хувийн амьдралыг бүрэн хүндэтгэх.

3. Оролцогч улсууд эрүүгийн хуулийг зөрчсөн, гэмт хэрэгт буруутгагдаж, гэм буруутайд тооцогдсон хүүхдүүдэд шууд хамааралтай хууль тогтоомж, журам, байгууллага, институцийг бий болгоход дэмжлэг үзүүлэх, ялангуяа:

(a) Хүүхдийг эрүүгийн хууль зөрчих чадваргүйд тооцох насны доод хязгаарыг тогтоох;

(б) Шаардлагатай, хүссэн тохиолдолд ийм хүүхдийг хэрэглэхгүйгээр эмчлэх арга хэмжээ авах шүүх хуралхүний ​​эрх, хууль ёсны баталгааг бүрэн хүндэтгэх ёстой.

4. Хүүхдийг зохих ёсоор нь эмчлэхийн тулд асран халамжлах, асран хамгаалах, хяналт тавих, зөвлөгөө өгөх үйлчилгээ, туршилт, боловсрол, боловсрол, сургалтын хөтөлбөр болон байгууллагын халамжийг орлох асаргааны бусад хэлбэрүүд зэрэг олон төрлийн зохицуулалт шаардлагатай. түүний сайн сайхан байдал, түүнчлэн түүний албан тушаал, гэмт хэргийн шинж чанар.

41 дүгээр зүйл

Энэхүү конвенцийн юу ч хүүхдийн эрхийг хэрэгжүүлэхэд илүү тустай аливаа заалтыг хөндөхгүй бөгөөд үүнд:

(а) оролцогч улсын хууль тогтоомжид; эсвэл

б) нормативт олон улсын хуультухайн мужид хамаарна.

II хэсэг

42 дугаар зүйл

Оролцогч улсууд насанд хүрэгчид болон хүүхдүүдэд конвенцийн зарчим, заалтуудын талаар зохих бөгөөд үр дүнтэй арга хэрэгслээр өргөнөөр мэдээлэх үүрэгтэй.

43 дугаар зүйл

1. Энэхүү конвенцийн дагуу хүлээсэн үүргээ биелүүлэхэд оролцогч улсуудын ахиц дэвшлийг шалгах зорилгоор Хүүхдийн эрхийн хороог байгуулж, дор дурдсан чиг үүргийг хэрэгжүүлнэ.

2. Хороо нь ёс суртахууны өндөр шинж чанартай, энэхүү конвенцид хамаарах салбарт хүлээн зөвшөөрөгдсөн чадвар бүхий арван шинжээчээс бүрдэнэ. Хорооны гишүүдийг оролцогч улсууд өөрсдийн иргэдээс сонгодог бөгөөд газарзүйн тэгш хуваарилалт, эрх зүйн үндсэн тогтолцоонд анхаарал хандуулж, биечлэн ажилладаг.

3. Хорооны гишүүдийг оролцогч улсаас нэр дэвшүүлсэн хүмүүсийн нэрсийн жагсаалтаас нууц санал хураалтаар сонгоно. Оролцогч улс бүр өөрийн иргэдээсээ нэг хүнийг нэр дэвшүүлж болно.

4. Хорооны анхны сонгуулийг энэхүү конвенц хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс хойш зургаан сарын дотор, дараа нь хоёр жил тутамд явуулна. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга сонгууль бүрээс дор хаяж дөрвөн сарын өмнө оролцогч улсуудад захидал илгээж, хоёр сарын дотор нэр дэвшихийг урьсан байна. Дараа нь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга ийнхүү нэр дэвшүүлсэн бүх хүмүүсийн жагсаалтыг цагаан толгойн үсгийн дарааллаар бэлтгэж, нэр дэвшүүлсэн оролцогч улсуудыг зааж, энэхүү жагсаалтыг энэхүү конвенцид оролцогч улсуудад хүргүүлнэ.

5. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Төв байранд Ерөнхий нарийн бичгийн даргын зарлан хуралдуулсан оролцогч улсуудын хурлаар сонгуулийг явуулна. Оролцогч улсуудын гуравны хоёр нь хүрэлцэн ирсэн эдгээр хурлаар хамгийн олон санал, санал хураалтад оролцож буй оролцогч улсуудын төлөөлөгчдийн үнэмлэхүй олонхийн саналыг авсан нэр дэвшигчдийг хороонд сонгоно.

6. Хорооны гишүүдийг дөрвөн жилийн хугацаагаар сонгоно. Тэд дахин нэр дэвшвэл дахин сонгогдох эрхтэй. Анхны сонгуулиар сонгогдсон таван гишүүний бүрэн эрхийн хугацаа хоёр жилийн эцэст дуусгавар болно; Эхний сонгуулийн дараа шууд хурлын дарга сугалаагаар эдгээр таван гишүүний нэрийг тодруулдаг.

7.Хорооны гишүүн нас барсан, тэтгэвэрт гарсан, эсхүл өөр шалтгаанаар хорооны гишүүнээр ажиллах боломжгүй болсон тохиолдолд тухайн хорооны гишүүнд нэр дэвшүүлсэн оролцогч улс Хорооны зөвшөөрлөөр үлдсэн хугацаанд өөрийн улсын харьяатаас өөр шинжээч томилно.

8. Хороо өөрийн ажиллах журмыг тогтооно.

9. Хороо өөрөө сонгоно албан тушаалтнуудхоёр жилийн хугацаатай.

10. Хорооны хуралдааныг ихэвчлэн Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Төв байранд эсвэл Хорооноос тогтоосон бусад тохиромжтой газарт хийнэ. Дүрмээр бол хороо жил бүр хуралддаг. Хорооны хуралдааны үргэлжлэх хугацааг Ерөнхий Ассамблейн зөвшөөрлийн дагуу энэхүү конвенцид оролцогч улсуудын хурлаар тодорхойлж, шаардлагатай бол шинэчлэн тогтооно.

11. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга нь хороог энэхүү конвенцийн дагуу чиг үүргээ үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай боловсон хүчин, хэрэгслээр хангана.

12. Энэхүү конвенцийн дагуу байгуулагдсан Хорооны гишүүд Ерөнхий Ассамблейгаас тогтоосон журмаар, нөхцлөөр Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын сангаас Ерөнхий Ассамблейгаас баталсан урамшууллыг авна.

44 дүгээр зүйл

1. Оролцогч улсууд конвенцид хүлээн зөвшөөрөгдсөн эрхийг хангахын тулд авсан арга хэмжээний тухай болон эдгээр эрхийг хэрэгжүүлэхэд гарсан ахиц дэвшлийн талаарх тайланг НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргаар дамжуулан хороонд хүргүүлэх үүрэг хүлээнэ.

(а) холбогдох оролцогч улсын хувьд конвенц хүчин төгөлдөр болсноос хойш хоёр жилийн дотор;

б) таван жил тутамд.

2. Энэ зүйлийн дагуу ирүүлсэн тайланд энэхүү конвенцоор хүлээсэн үүргийн биелэлтэд нөлөөлж буй хүчин зүйл, бэрхшээл, хэрэв байгаа бол тэдгээрийг тусгана. Тайлангууд нь тухайн улс дахь Конвенцийн үйл ажиллагааг бүрэн дүүрэн ойлгоход Хороонд олгох хангалттай мэдээллийг агуулна.

3. Хороонд анхны иж бүрэн тайлан ирүүлсэн оролцогч улс энэ зүйлийн 1b-д заасны дагуу ирүүлсэн дараагийн тайландаа өмнө нь өгсөн үндсэн мэдээллийг давтах шаардлагагүй.

4. Хороо нь энэхүү конвенцийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой нэмэлт мэдээллийг оролцогч улсуудаас хүсч болно.

5. Хорооны үйл ажиллагааны тайланг Эдийн засаг, нийгмийн зөвлөлөөр дамжуулан хоёр жилд нэг удаа чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оруулдаг.

6. Оролцогч улсууд тайлангаа өөрийн улс оронд өргөнөөр сурталчлахыг баталгаажуулна.

45 дугаар зүйл

Конвенцийг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх, энэхүү конвенцид хамаарах салбарт олон улсын хамтын ажиллагааг дэмжих зорилгоор:

(a) Тусгайлсан байгууллага, Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Хүүхдийн сан болон Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын бусад байгууллагууд өөрсдийн эрх хэмжээний хүрээнд энэхүү конвенцийн заалтыг хэрэгжүүлэх асуудлаар төлөөлж болно. Хороо нь төрөлжсөн байгууллага, НҮБ-ын Хүүхдийн сан болон бусад эрх бүхий байгууллагуудад зохих гэж үзсэнээр тус тусын бүрэн эрхэд хамаарах чиглэлээр конвенцийн хэрэгжилтийн талаар шинжээчийн дүгнэлт гаргахыг урьж болно. Хороо нь төрөлжсөн байгууллага, Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Хүүхдийн сан болон НҮБ-ын бусад байгууллагыг үйл ажиллагааныхаа хүрээнд конвенцийн хэрэгжилтийн талаар тайлан ирүүлэхийг урьж болно;

(б) Хороо нь зохих гэж үзсэнээр мэргэжлийн байгууллагууд, Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Хүүхдийн сан болон бусад эрх бүхий байгууллагад техникийн зөвлөгөө, тусламж хүссэн буюу шаардлагатайг харуулсан оролцогч улсуудаас гаргасан аливаа тайлан, түүнчлэн санал, дүгнэлтийг илгээнэ. Ийм хүсэлт, зааварчилгааны талаархи хорооны санал, хэрэв байгаа бол;

г) Хороо санал, зөвлөмж гаргаж болно ерөнхийэнэхүү конвенцийн 44, 45 дугаар зүйлд заасны дагуу олж авсан мэдээлэлд үндэслэн. Нийтлэг шинж чанартай ийм санал, зөвлөмжийг оролцогч аль ч улсад хүргүүлж, хэрэв байгаа бол оролцогч улсуудын тайлбарын хамт Ерөнхий Ассамблейд хүргүүлнэ.

III хэсэг

46 дугаар зүйл

Энэхүү конвенцид бүх улс гарын үсэг зурахад нээлттэй.

47 дугаар зүйл

Энэхүү конвенцийг соёрхон батлах ёстой. Батламж жуух бичгийг Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн даргад хадгалуулна.

48 дугаар зүйл

Энэхүү конвенцид аль ч улс нэгдэн ороход нээлттэй. Нэгдэн орсон тухай баримт бичгийг Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн даргад хадгалуулна.

49 дүгээр зүйл

1. Энэхүү конвенц нь соёрхон батлах буюу нэгдэн орсон тухай хорь дахь баримт бичгийг Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн даргад хадгалуулсан өдрөөс хойш гуч дахь өдөр хүчин төгөлдөр болно.

2. Хорь дахь соёрхон батламж, нэгдэн орсон тухай баримт бичгээ хадгалуулсны дараа энэхүү конвенцийг соёрхон баталсан буюу нэгдэн орсон улс бүрийн хувьд энэхүү конвенц нь соёрхон батлах бичиг баримтаа хадгалуулснаас хойш гуч дахь өдөр хүчин төгөлдөр болно.

50 дугаар зүйл

1. Оролцогч аль ч улс нэмэлт, өөрчлөлт оруулах санал гаргаж, НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргад өргөн мэдүүлж болно. Ерөнхий нарийн бичгийн дарга дараа нь санал болгож буй нэмэлт өөрчлөлтийг оролцогч улсуудад хүргүүлж, саналуудыг хэлэлцэж, санал хураалт явуулах зорилгоор оролцогч улсуудын бага хурлыг явуулахыг дэмжиж байгаа эсэхээ мэдэгдэх хүсэлт гаргана. Хэрэв ийм мэдээлэл ирснээс хойш дөрвөн сарын дотор оролцогч улсуудын гуравны нэгээс доошгүй нь ийм бага хурлыг зохион байгуулахыг дэмжсэн бол Ерөнхий нарийн бичгийн дарга НҮБ-ын ивээл дор бага хурлыг зарлан хуралдуулна. Энэхүү бага хуралд оролцож, санал хураалтад оролцож буй оролцогч улсуудын олонхийн саналаар баталсан аливаа нэмэлт, өөрчлөлтийг Ерөнхий Ассамблейд батлуулахаар өргөн мэдүүлнэ.

2. Энэ зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасны дагуу баталсан нэмэлт, өөрчлөлтийг Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий Ассамблей баталж, оролцогч улсын гуравны хоёр нь хүлээн авснаар хүчин төгөлдөр болно.

3. Нэмэлт өөрчлөлт хүчин төгөлдөр болмогц түүнийг хүлээн зөвшөөрсөн оролцогч улсууд заавал биелүүлэх ёстой бөгөөд бусад оролцогч улсууд энэхүү конвенцийн заалтууд болон өөрсдийнхөө хүлээн зөвшөөрсөн өмнөх нэмэлт өөрчлөлтүүдийг дагаж мөрдөнө.

51 дүгээр зүйл

1. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга соёрхон батлах, эсхүл нэгдэн орох үед улсуудын тавьсан тайлбарын бичвэрийг хүлээн авч, бүх мужид тараана.

2. Энэхүү конвенцийн зорилго, зорилгод үл нийцэх тайлбар хийхийг зөвшөөрөхгүй.

3. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн даргад илгээсэн мэдэгдлийг хүссэн үедээ цуцалж болох бөгөөд тэрээр дараа нь энэ тухай бүх улсад мэдэгдэнэ. Ийм мэдэгдлийг Ерөнхий нарийн бичгийн дарга хүлээн авсан өдрөөс эхлэн хүчин төгөлдөр болно.

52 дугаар зүйл

Оролцогч аль ч улс Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн даргад бичгээр мэдэгдэх замаар энэхүү конвенцийг цуцалж болно. Цуцлалт нь Ерөнхий нарийн бичгийн дарга мэдэгдлийг хүлээн авснаас хойш нэг жилийн дараа хүчин төгөлдөр болно.

53 дугаар зүйл

НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргыг энэхүү конвенцийн хадгалагчаар томилсон.

54 дүгээр зүйл

Араб, хятад, англи, франц, орос, испани хэл дээрх эх бичвэр нь ижил хүчинтэй энэхүү конвенцийн эх хувийг Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ерөнхий нарийн бичгийн даргад хадгалуулна.

Үүнийг гэрчлэх үүднээс тус тусын засгийн газраас зохих ёсоор эрх олгосон доор гарын үсэг зурсан бүрэн эрхт төлөөлөгчид энэхүү конвенцид гарын үсэг зурав.

Уг конвенцийг 1989 оны арваннэгдүгээр сарын 20-нд НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей баталсан. 1990 оны 1-р сарын 26-нд ЗСБНХУ-ын нэрийн өмнөөс гарын үсэг зурж, 1990 оны 6-р сарын 13-нд ЗХУ-ын Дээд Зөвлөлийн баталсан (ЗХУ-ын Дээд Зөвлөлийн 1990 оны 6-р сарын 13-ны өдрийн N 1559-1 тогтоол).

Батламж бичигт ЗХУ-ын Ерөнхийлөгч 1990 оны 7-р сарын 10-нд гарын үсэг зурж, 1990 оны 8-р сарын 16-нд НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн даргад хадгалуулжээ.

ЗХУ-ын Дээд Зөвлөл

ШИЙДВЭР

Хүүхдийн эрхийн тухай конвенцийг соёрхон батлах тухай

ЗХУ-ын Дээд Зөвлөл шийдвэрлэв.

ЗХУ-ын Сайд нарын Зөвлөлөөс соёрхон батлахаар өргөн мэдүүлсэн, 1989 оны 11 дүгээр сарын 20-ны өдөр НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 44 дүгээр чуулганаар баталж, ЗХУ-ыг төлөөлөн 1990 оны 1 дүгээр сарын 26-ны өдөр гарын үсэг зурсан Хүүхдийн эрхийн тухай конвенцийг соёрхон баталсугай.

НҮБ-ын Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц гэж юу вэ? "Конвенц" гэдэг нь оросоор олон улсын гэрээ юм. Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц нь хүүхдийн эрхийн тухай заалтуудаас бүрддэг бөгөөд бүх улс оронд үүнийг хүндэтгэх ёстой. Конвенцийн хэрэгжилтийг зөвхөн нийслэлд төдийгүй улс бүрийн өөр өөр хотуудад байдаг Хүүхдийн эрхийн комиссарууд - тусгай хүмүүс хянадаг. Тиймээс, ямар ч үед таны зөрчлийн талаар мэдэгдэх хүн байна хууль ёсны эрх!

Хүүхэд юу хэрэгтэй вэ? Хүүхдэд нэр өг. Энэ төгс хүүхдэд байх ёстой ёс суртахуун, бие бялдар, оюун санааны болон зан чанарын шинж чанаруудыг түүнд өг (жишээлбэл, эрүүл мэнд, хошин шогийн мэдрэмж, эелдэг байдал). Эдгээр чанарыг контур дотор бич. Түүнийг эх орондоо амьдрахад нь тав тухтай байлгах; түүнд эрх өг, байх ёстой 8. Нийгэмлэгийн шинэ гишүүнээ танилцуулж, яагаад ийм хүүхэд, ийм эрхийг сонгосон тухайгаа тайлбарла. 1-р зүйл Хүүхэд гэж 18 нас хүрээгүй хүн бүрийг хэлнэ.

Боловсрол эзэмших эрх - асран халамжлах эрх - эцэг эхтэйгээ хамт амьдрах эрх - эцэг эхээрээ хүмүүжих эрх - эрүүл мэндээ хамгаалах эрх - нэр, овог нэр, овог нэр авах эрх - үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх - амрах, чөлөөт цагаа өнгөрөөх эрх - харгис хэрцгий, зовиуртай шийтгэл хүлээхгүй байх эрх. - хоол хүнс, хувцас хунар, орон байртай байх, амьдралын сайн түвшинд хүрэх эрх. - хүчирхийлэл, мөлжлөгийн бүх хэлбэрээс хамгаалагдах эрх - хүчирхийлэл, үл тоомсорлох, хүчирхийлэлд өртсөн тохиолдолд туслах эрх.

Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц.

"Хүний эрхийн бичиг үсгийн боловсрол" хэрэгтэй байгааг НҮБ хүлээн зөвшөөрч 1995-2005 оныг Хүний эрхийн боловсролын 10 жил болгон зарласан. Хүний эрхийн асуудал нь НҮБ, ЮНЕСКО-гийн үйл ажиллагаанд нэн тэргүүнд тавигддаг. Хагас зуун жилийн турш эдгээр байгууллагууд энэ асуудлаар зуу гаруй баримт бичиг (тунхаглал, конвенц, багц, зөвлөмж) баталсан. Гэсэн хэдий ч тэдний тоо нь олон улсын байгууллагын хүчин чармайлтын ач холбогдлын үзүүлэлт төдийгүй хамгийн гол нь НҮБ дэлхийн түүхэнд анх удаа олон улсын жишиг болсон хүний ​​үндсэн эрх, эрх чөлөөг тодорхойлсон баримт бичгүүдийг боловсруулсан явдал юм. . Ийм баримт бичгийн нэг бол Ерөнхий Ассамблейгаас баталсан Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц юм.

1989 оны арваннэгдүгээр сарын 20-нд НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей Хүүхдийн эрхийн тухай конвенцийг санал нэгтэй баталжээ. Олон улсын эрх зүйн баримт бичгийг цаашид дэлхийн хүүхдийн үндсэн эрхийн хэмжүүр болох бүх нийтийн стандарт болгон албан ёсоор өөрчлөхөд Ассамблей хоёрхон минут зарцуулав. Энэхүү актаараа олон улсын хамтын нийгэмлэг нийгмийн хамгийн эмзэг бүлгийн нэг болох хүүхдийн эрхийн хүрээг өргөжүүлсэн юм.

Энэхүү үйл явдал нь маш чухал бөгөөд ач холбогдолтой тул сүргийн олон сурталчлагч, олон нийтийн зүтгэлтнүүд энэхүү конвенцийг Хүүхдийн төлөөх магна карт, дэлхийн хүүхдийн эрхийн үндсэн хууль гэж нэрлэдэг.

Хүүхдийн эрхийн тухай баримт бичгийг боловсруулах нь өөрийн гэсэн түүхтэй.

Хүүхдийн эрхийг тусад нь авч үзэх асуудал харьцангуй саяхан гарч ирсэн. Зөвхөн 19-р зуунд ардчилсан шинэчлэлийн хөдөлгөөний үр дүнд л төр улсууд хүүхдээ эцэг эхийн дур зоргоос хамгаалах, ажил олгогчдын эдийн засгийн мөлжлөгөөс хамгаалах үүрэг хүлээсэн юм. НҮБ байгуулагдахаас өмнө ч эрхийг боолчлол, хүүхдийн хөдөлмөр, хүүхэд худалдах, насанд хүрээгүй хүмүүсийн биеэ үнэлэлттэй холбоотой авах арга хэмжээ гэж үздэг байв. Үүнтэй холбогдуулан 1924 онд Үндэсний Лиг Хүүхдийн эрхийн Женевийн тунхаглалыг баталсан.

НҮБ 1945 онд байгуулагдсан цагаасаа хойш хүүхэд, тэдний сайн сайхан байдал, эрх ашгийн гол цөм байсаар ирсэн. Ерөнхий Ассамблейн анхны үйлдлүүдийн нэг нь НҮБ-ын Хүүхдийн сан (ЮНИСЕФ) байгуулагдсан явдал бөгөөд одоогоор олон улсын хүүхдүүдэд үзүүлэх тусламжийн үндсэн механизм болж байна.

1948 онд НҮБ-аас баталсан Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалд хүүхэд онцгой анхаарал халамж, тусламжийн объект байх ёстой гэж тэмдэглэсэн байдаг.

Хүүхдийн эрхийг тусгайлан хамгаалах хэрэгцээг Эдийн засаг, нийгэм, соёлын эрхийн тухай олон улсын пакт (ялангуяа 19 дүгээр зүйл), Иргэний болон улс төрийн эрхийн тухай олон улсын пакт (ялангуяа 23 дугаар зүйлд) мөн хүлээн зөвшөөрсөн. болон 24), түүнчлэн хүүхдийн сайн сайхны асуудал эрхэлсэн төрөлжсөн байгууллага, олон улсын байгууллагын дүрэм, холбогдох баримт бичигт тусгагдсан болно.

1959 онд НҮБ-аас Хүүхдийн эрхийн тунхаглалыг баталсан. Үүний гол үзэл баримтлал нь хүн төрөлхтөн хүүхдэд байгаа бүхний хамгийн сайн сайхныг өгөх үүрэгтэй. Энэ нь арван нийгмийн болон хуулийн зарчимүндэсний болон олон улсын түвшинд хүүхдийн хамгаалал, сайн сайхан байдалтай холбоотой. Тунхаглалд эцэг эх, хувь хүн, төрийн бус байгууллага, орон нутгийн удирдлага, төрийн байгууллагуудад тусгагдсан эрх, эрх чөлөөг хүлээн зөвшөөрч, түүний төлөө хичээн ажиллахыг уриалсан байна. Тунхаглалд мөн хүүхдийг хангах ёстой гэж заасан тусгай хамгаалалтэрх чөлөө, нэр төртэй нөхцөлд эрүүл, хэвийн хөгжих боломж, нөхцөлийг бүрдүүлдэг. Энэхүү баримт бичиг нь дэлхийн улс орнуудын засгийн газар, хувь хүмүүсийн бодлого, үйл ажиллагаанд чухал нөлөө үзүүлсэн.

Гэсэн хэдий ч удалгүй шинэ баримт бичиг - конвекцийг батлах шаардлага гарч ирэв. Олон улсын баримт бичгүүдийг, түүний дотор хүний ​​эрхийн тухай баримт бичгийг болзолтойгоор хоёр том бүлэгт хувааж болно: тунхаглал ба конвекц, хэрэв тунхаглал (Латин хэлнээс - тунхаг) байхгүй бол холбох хүч, үндсэн зарчим, бодлогын заалтуудыг тунхагласан зөвлөмжийн хувьд конвенц (Латин хэлнээс - гэрээ, хэлэлцээр) нь түүнд нэгдэн орсон (гарын үсэг зурсан, соёрхон баталсан) улсуудад заавал биелүүлэх тусгай асуудлын тухай хэлэлцээр юм.

Хүүхдийн нөхцөл байдал улам дордож байгаа нь дэлхийн хамтын нийгэмлэгээс зөвхөн тэдний эрхийг тунхаглаад зогсохгүй, эрх ашгийнхаа үндсэн дээр ийм баримт бичгийг батлахыг шаардсан. эрх зүйн хэм хэмжэээдгээр эрхийг хамгаалах арга хэмжээг тогтмол авна. Хүүхдийн эрхийн тунхаглал бий болсон 30 жилийн хугацаанд олон санаа өөрчлөгдөж, шинэ үзэл баримтлал бий болсон тул Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц илүү өргөн хүрээтэй шинж чанартай болсон. Хүүхдийн эрхийг гэрээний хуулийн хүчинтэй болгох шаардлага 1979 онд тэмдэглэн өнгөрүүлсэн Олон улсын хүүхдийн жилийн бэлтгэл ажлын үеэр онцгой хурцаар тавигдсан. Дэлхийн олон орны хуульч, эмч, багш, сэтгэл зүйч, социологич, соёл судлаач, олон нийтийн байгууллага, шашны шашны зүтгэлтнүүд оролцсон Хүний эрхийн комисс 1979-1989 он хүртэл арван жилийн хугацаанд энэхүү төслийг боловсруулжээ.

1959 оны Хүүхдийн эрхийн тухай тунхаглалд 10 товч, тунхагласан заалт (тэдгээрийг зарчим гэж нэрлэдэг) байсантай харьцуулахад конвенц нь хүүхдийн амьдрал, байр суурьтай холбоотой бараг бүх талыг харгалзан үзсэн 54 зүйлтэй. нийгэм. Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц нь Хүүхдийн эрхийн тунхаглалын заалтуудыг боловсронгуй болгож, тодорхой болгоод зогсохгүй, түүнд нэгдэн орсон улсууд хүүхдийн эсрэг хийсэн үйлдлийнхээ төлөө хуулийн дагуу хариуцлага хүлээнэ гэдгийг нотолж байна. Хүүхдийн эрхийн тухай конвенцийг соёрхон баталсан буюу нэгдэн орсон улс орнууд үндэсний хууль тогтоомжоо конвенцийн заалттай нийцэж байгаа эсэхийг нягталж үзэх хэрэгтэй. Конвенцид гарын үсэг зурснаар улс орнууд эдгээр заалтыг дагаж мөрдөх үүрэгтэй гэдгээ мэдэгдэж, биелүүлээгүй тохиолдолд олон улсын хамтын нийгэмлэгийн өмнө хариуцлага хүлээнэ.

Энэхүү конвенц нь дэлхийн бүх бүс нутгийн ард түмэнд адил ач холбогдолтой юм. Энэ нь нийгэм-эдийн засгийн янз бүрийн тогтолцоо, амьдралын ёс зүй, шашны хандлага бүхий улс орнуудын төлөөлөгчдийн хооронд бүх нийтийг хамарсан нийтлэг үнэт зүйл, зорилгыг боловсруулахад чиглэсэн урт удаан, үр дүнтэй хэлэлцээрийн үр дүн юм.

Хэдийгээр конвенцид заасан байдаг ерөнхий дүрэмЭнэ нь улс бүрийн соёл, нийгэм, эдийн засаг, улс төрийн янз бүрийн бодит байдлыг харгалзан үздэг бөгөөд энэ нь улс бүрт нийтлэг эрх дээр үндэслэн эдгээр хэм хэмжээг хэрэгжүүлэх үндэсний арга хэрэгслийг сонгох боломжийг олгодог. Энэ нь конвенц нь бүх нийтийн шинж чанартай гэдгийг батлах үндэслэл болж байна.

Тунхаглал ба Конвенцийн түүхийн талаар ярихдаа нэрт дотоодын багш, хүүхдийн эрх, хувь хүний ​​​​үнэгүй боловсролын төлөө тэмцэгч К.Н. Вентцел. Хүмүүнлэг гүн ухааны сэтгэлгээнд үндэслэн тэрээр 1917 оны 9-р сард Хүүхдийн эрхийн тунхаглалыг боловсруулж хэвлүүлсэн. Энэ төрлийн хүмүүнлэгийн тунхаг нь НҮБ-ын ижил төстэй тунхаглалаас хэдэн арван жилийн өмнө байсан дэлхийн практикт анхныхуудын нэг байв.

Олон улсын хамтын нийгэмлэг энэхүү конвенцийг манай цаг үеийн хүмүүнлэгийн шилдэг баримт бичиг хэмээн үнэлж байна. НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн Гүйцэтгэх зөвлөл жил бүрийн 11-р сарын 20-нд (Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц батлагдсан өдөр) Дэлхийн хүүхдийн өдрийг тэмдэглэхийг улс орнуудад (1992 оны 6-р сар) урьсан.

Энэхүү конвенц нь хүүхдийг хүн төрөлхтний нэг хэсэг гэж хүлээн зөвшөөрөх, түүнийг ялгаварлан гадуурхах боломжгүй, хүн төрөлхтний нийтлэг үнэт зүйлсийг эрхэмлэх, хувь хүний ​​зохицонгуй хөгжлийг баталгаажуулдаг тул нийгэм, ёс суртахууны онцгой ач холбогдолтой баримт бичиг юм. Энэхүү конвенц нь хүүхдийн эрх ашгийг төр, нийгэм, шашин шүтлэг, гэр бүлийн хэрэгцээнээс дээгүүрт тавихыг тунхаглаж, нийгмийн эмзэг бүлгийн хүүхдүүдэд: өнчин, хөгжлийн бэрхшээлтэй, дүрвэгсэд, төр, нийгмээс онцгой анхаарал халамж тавих шаардлагатай байгааг онцлон тэмдэглэжээ. болон гэмт хэрэгтнүүд.

“Хүүхдийн дээд эрх ашиг” гэдэг нь бүх нийтийн ойлголт юм. Үүнд эсэн мэнд үлдэх, эрүүл саруул хөгжих, хүчирхийллээс хамгаалах эрх багтана. Эдгээр эрхийг дэлхий нийтээр хүлээн зөвшөөрч, олон улсын хэм хэмжээ болсон.

Энэхүү конвенц нь олон улсын өндөр стандарт бүхий эрх зүйн баримт бичиг юм. Энэ нь хүүхдийг бүрэн эрхт хувь хүн, бие даасан хуулийн субъект гэж тунхагладаг. Хүүхдэд ийм хандлага хаана ч байгаагүй. Иргэний, улс төр, эдийн засаг, нийгэм, соёлын хүний ​​эрхийг бүхэлд нь тусгасан хүүхдийн эрхийг тодорхойлох. Мөн конвенцид төрийн хариуцлагын эрх зүйн хэм хэмжээг тогтоож, хяналтын тусгай механизм (НҮБ-ын Хүүхдийн эрхийн хороо) бий болгож, түүнд өндөр эрх мэдэл олгосон.

Конвенц бол сурган хүмүүжүүлэх хамгийн чухал баримт бичиг юм. Тэрээр насанд хүрэгчид болон хүүхдүүдийн харилцааг жинхэнэ хүмүүнлэг, ардчилал, хүүхдийн хувийн шинж чанар, түүний үзэл бодол, үзэл бодлыг хүндэтгэх, хүндэтгэх ёс суртахуун, эрх зүйн хэм хэмжээнд үндэслэн байгуулахыг уриалж байна. Эдгээр нь сурган хүмүүжүүлэх, боловсрол олгох, насанд хүрэгчид ба хүүхэд, багш, сурагчдын хоорондын авторитар харилцааны хэв маягийг эрс арилгах үндэс суурь байх ёстой. Үүний зэрэгцээ, конвенц нь залуу үеийнхэнд бусад хүмүүсийн хууль тогтоомж, эрхийн талаархи ухамсартай ойлголт, тэдэнд хүндэтгэлтэй хандах хандлагыг төлөвшүүлэх шаардлагатай байгааг баталж байна.

Конвенцийн санаанууд нь зөвхөн манай хууль тогтоомжид төдийгүй бидний ухамсарт маш олон зарчмын шинэ зүйлийг оруулах ёстой.

Конвекцийн гол санаа бол хүүхдийн дээд ашиг сонирхол юм. Түүний байр суурь нь хүүхдийн эрхийг хангах ёстой дөрвөн үндсэн шаардлагад нийцдэг. оршин тогтнох, хөгжих, хамгаалах, нийгэмд идэвхтэй оролцох.

Конвекц нь нийгмийн эрх зүйн хэд хэдэн чухал зарчмуудыг баталдаг бөгөөд тэдгээрийн гол нь хүүхдийг бүрэн эрхт, бүрэн эрхт хүн гэж хүлээн зөвшөөрөх явдал юм. Энэ нь хүүхэд эцэг эх, асран хамгаалагчийнх нь хавсралт биш, харин өөрийн эрхээр хүний ​​эрхийг эдлэх ёстой гэдгийг хүлээн зөвшөөрсөн хэрэг юм.

Конвенцид зааснаар үндэсний хууль тогтоомжид насанд хүрэх насыг эрт тогтоогоогүй бол 18 нас хүрээгүй хүн бүр хүүхэд байна.

Хүүхдийг бие даасан хуулийн субьект гэдгийг хүлээн зөвшөөрснөөр энэхүү конвенц нь иргэний, улс төр, эдийн засаг, нийгэм, соёлын эрхийг бүхэлд нь хамардаг. Үүний зэрэгцээ тэрээр нэг эрхийг хэрэгжүүлэх нь бусдын эдлэхээс салшгүй гэдгийг онцлон тэмдэглэв. Хүүхдийн эрх ашгийг төр, нийгэм, шашин шүтлэг, гэр бүлийн хэрэгцээнээс дээгүүрт тавихыг тунхагласан. Хүүхдийн оюун ухаан, ёс суртахууны болон оюун санааны чадварыг хөгжүүлэхэд шаардлагатай эрх чөлөөг хангахын тулд эрүүл төдийгүй аюулгүй орчин, зохих түвшний эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ, хоол хүнс, хувцас, орон сууцны наад захын стандартыг хангах шаардлагатай гэж конвенцид заасан байдаг. Нэмж дурдахад эдгээр эрхийг хүүхдэд хамгийн түрүүнд олгох ёстой.

Бид конвенцийн бүх 54 зүйлийн агуулгыг нарийвчлан тогтоох зорилт тавиагүй, гэхдээ бид тэдгээрийг товч тайлбарлахыг хичээх болно.

Хүүхэд бүр амьд явах салшгүй эрхтэй бөгөөд улсууд хүүхдийн амьд үлдэх, хөгжлийг аль болох ихээр хангах ёстой.

Хүүхэд бүр төрсөн цагаасаа эхлэн овог нэр, харьяат байх эрхтэй.

Бүгдээрээ шүүхийн үйл ажиллагаа, нийгмийн хамгааллын байгууллагууд, захиргааны байгууллагуудхүүхэдтэй харьцахдаа хүүхдийн дээд ашиг сонирхлыг нэн тэргүүнд анхаарч үздэг. Хүүхдийн санаа бодлыг зохих ёсоор анхаарч үзэх хэрэгтэй.

Улсууд хүүхэд бүрийг ямар ч ялгаварлан гадуурхах, ялгаварлан гадуурхахгүйгээр бүх эрхийг хангах ёстой.

Эрх бүхий байгууллага нь тэдний сайн сайхан байдлын үүднээс үүнийг хийхээс бусад тохиолдолд хүүхдийг эцэг эхээс нь салгаж болохгүй.

Улс орнууд нутаг дэвсгэртээ нэвтрэх, гарахыг зөвшөөрөх замаар гэр бүлээ нэгтгэхэд туслах ёстой.

Эцэг эх нь хүүхдийн хүмүүжлийн үндсэн үүрэг хариуцлага хүлээх боловч улс орнууд тэдэнд зохих тусламж үзүүлж, хүүхэд асрах байгууламжийн сүлжээг хөгжүүлэх ёстой.

Улс орнууд хүүхдийг бэлгийн хүчирхийлэл, мөлжлөг зэрэг бие махбодийн болон сэтгэл зүйн гэмтэл, хүчирхийллээс хамгаалах ёстой.

Улс орнууд эцэг эхгүй хүүхдэд зохих орлох асаргаагаар хангана. Үрчлэн авсан эцэг эх нь төрсөн улсаас хүүхдээ танилцуулах гэж байгаа тохиолдолд таних үйл явцыг баталгаажуулж, хууль ёсны хүчинтэй болгох үүднээс нарийн зохицуулдаг.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд тусгай эмчилгээ, боловсрол, асрамж авах эрхтэй. (Саяхныг хүртэл манай нийгэмд ер бусын байсан, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн тухайн нөхцөл байдалд биш, харин хүрээлэн буй орчин, амьдрал нь түүний чадвар, онцлогт тохирсон байдаг гэсэн санааг онцлон хэлмээр байна.)

Хүүхэд хамгийн дэвшилтэт эрүүл мэндийн үйлчилгээг авах эрхтэй. Төр бүх хүүхдийн эрүүл мэндийг нэн тэргүүнд хамгаалах ёстой урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ, эрүүл мэндийн боловсрол, хүүхдийн эндэгдлийг бууруулах.

Бага боловсрол нь үнэ төлбөргүй, заавал байх ёстой.

Сургуулийн сахилга бат нь хүүхдийн хүний ​​​​нэр төрийг хүндэтгэдэг байдлаар хадгалагдах ёстой. Боловсрол нь хүүхдийг ойлголцол, амар амгалан, хүлцэнгүй амьдралд бэлтгэх ёстой.

Гэсэн хэдий ч бүх засгийн газар эдийн засаг, нийгэм, соёлын бүх эрхийг хангахад шаардлагатай нөөц бололцоогүй байгааг конвенц хүлээн зөвшөөрдөг. Гэхдээ эдгээр эрхүүдийг тэргүүн эгнээнд тавьж, байгаа нөөц бололцоогоор дээд зэргээр хэрэгжүүлэхийг тэдэнд үүрэг болгож байна.

Үүргээ биелүүлэхийн тулд улс орнууд үндэсний хууль тогтоомж, төлөвлөгөө, бодлого, практикийг өөрчлөхөөс өөр аргагүй болдог. Ийм арга хэмжээ авахад юуны өмнө улс төрийн хүсэл зориг хэрэгтэй.

Конвекц нь олон улсын хамтын нийгэмлэгийн хүүхдүүдэд хандах хандлагад аль хэдийн ноцтой нөлөөлж эхэлсэн өөрчлөлтүүдийг авчирсан. Одоогоор дэлхийн нийт хүүхдийн 96 хувь нь хүүхдийн эрхийг хамгаалах хуулиар хүлээсэн үүрэг хүлээсэн улс оронд амьдарч байна.

Эрх хүүхэд. КонвенциО эрх хүүхэд. Бага насны асуудал орчин үеийн ертөнц. "Үзэл баримтлал" хүүхэд"Бүтээлийн түүх конвенцуудНҮБ-ын тухай эрх хүүхэд (1989 ...

Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц нь чухал ач холбогдолтой олон улсын баримт бичигдэлхийн хэмжээнд хүүхдийн эрхийг мэдэж, хүндэтгэхийг муж улсууд болон засгийн газрууд хүлээн зөвшөөрдөг.НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 1989 оны 11-р сарын 20-ны өдрийн 44/25 тоот тогтоолоор батлагдсан. 1990 оны есдүгээр сарын 2-нд хүчин төгөлдөр болсон.

Эрхэм оюутнууд! Дэлхий даяар хүүхдийн эрхийн талаар танд хэлэхийн тулд бид маш их зүйлийг уншсан чухал баримт бичиг. Эдгээр баримт бичгүүдийг юу гэж нэрлэдэгийг хүүхэд бүр мэддэг байх ёстой. Нэгдүгээрт, энэ нь НҮБ-аас баталсан Хүүхдийн эрхийн тунхаглал юм. Хоёрдугаарт, энэ бол дэлхийн олон улс, тэр дундаа Орос улс гарын үсэг зурсан Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц юм. Гуравдугаарт, энэ бол НҮБ-ын гишүүн бүх улс орнуудын баталсан хүлээцтэй байдлын зарчмуудын тунхаглал юм. МЭДЭГДЭЛ - зарим чухал баримт бичгийн нэр; хүндэтгэлийн мэдэгдэл. КОНВЕНЦИ - олон улсын гэрээтусгай асуудлаар. ГЭРЭЭ - харилцан үүрэг хариуцлагын талаар ихэвчлэн бичдэг гэрээ. Барьцаа гэдэг нь ихэвчлэн бичгээр өгсөн амлалт юм. ҮНЭ ЦЭНЭ - маш чухал, чухал зүйл. ХҮН ТӨРӨЛХӨНИЙ ҮНЭ ЦЭНЭ - Дэлхий дээрх бүх хүмүүст юу чухал вэ. Тухайлбал: амьдрал, хайр дурлал, нөхөрлөл, ард түмний амар амгалан, хүний ​​эрх, хүүхдийн эрх. ЗАРЧИМ - итгэл үнэмшил; аливаа зүйлийн үндсэн байр суурь.

Сайн байна уу шинэ үгс! 18 нас хүрээгүй хүн бүрийг ХҮҮХЭД гэнэ. ЭРХ - ямар нэгэн зүйл хийх боломж, эрх чөлөө. Энэ боломжийг хуулиар хамгаалсан. ХАРИУЦЛАГА - хийх ёстой үйлдэл, үйлдэл, өөрөөр хэлбэл үүнийг хийх ёстой. ХУУЛЬ бол хүн бүр заавал дагаж мөрдөх дүрэм юм. ТЭЛЦЭНТ гэдэг нь бусдын эрхийг хүндэтгэх явдал юм. Танаас ямар нэгэн байдлаар өөр хүмүүст хүлээцтэй хандах. Тэвчээргүй байдал - бусад хүмүүсийн эрхийг үл хүндэтгэх, бусдаас ялгаатай хүмүүсийн шинж чанарыг үл тэвчих; зөрчилдөөн. ЗӨРЧИЛ - зөрчилдөөн, янз бүрийн үзэл бодлын зөрчил; заримдаа хэрүүл.

Шинэ чухал мэдээлэлХУВЬ ХҮН - бусдаас ялгаатай, өөрийн гэсэн онцлогтой. ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА - ямар нэгэн зорилгод хүрэхийн тулд хийсэн үйлдэл. ЗОРИЛГО - тэмүүлж буй зүйл, хүрэх ёстой зүйл. МЭДЭЭЛЭЛ - хүрээлэн буй ертөнц, түүнд юу болж байгаа тухай аливаа мэдээлэл. МЭДЭГДЭЛ - зарим чухал баримт бичгийн нэр; хүндэтгэлийн мэдэгдэл. КОНВЕНЦИ - тусгай асуудлаарх олон улсын гэрээ. ГЭРЭЭ - харилцан үүрэг хариуцлагын талаар ихэвчлэн бичдэг гэрээ. Барьцаа гэдэг нь ихэвчлэн бичгээр өгсөн амлалт юм. Дэлхий гаригийн хүмүүс бид бүгд юуны төлөө тэмүүлж байна вэ? Дайнгүй ертөнц, нас, үндэс угсаа, иргэншил, шашин шүтлэгээс үл хамааран хүн бүр аз жаргалтай, бүрэн дүүрэн амьдрахын төлөө. Энэ зорилгодоо хүрэхийн тулд бие биенийхээ эрхийг мэдэж, хүндэтгэх ёстой. Нэмж дурдахад бидний хүн нэг бүр үүрэг хариуцлага хүлээдэг - бидний хийх ёстой зүйл.

Нэр авах эрх 18 нас хүрээгүй хүн бүр хүүхэд байна. Хүүхэд төрсөн цагаасаа эхлэн нэр авах эрхтэй. Өөрийн овог нэрээ бичнэ үү Аль ч үндэстний хүүхдүүд тантай адил эрхтэй. Эдгээр нэрс нь арьсны өнгө, шашин шүтлэг, ёс заншил, уламжлал гэх мэт өөр улсын оршин суугчдын хувьд ер бусын байж магадгүй юм. Гэхдээ ялгааг үл харгалзан дэлхийн бүх хүмүүс ижил эрхтэй гэдгээрээ нэгдмэл байдаг. Насанд хүрэгчид, хүүхдүүдэд ямар эрх адилхан байдаг юм бэ, та мэдэх үү

Оршин суух эрх Дэлхий дээрх бүх хүн: насанд хүрсэн хүн, хүүхэд бүгд ЭХ ОРОНтой. Эх орон нь тосгон, тосгон, хот, улс байж болно. "Эх орон" гэдэг үг хаанаас гаралтай вэ? Танай эх орон хаана байдаг вэ? Түүний тухай яриач. Хүн эх орондоо яаж хандах ёстой вэ? Яагаад? Эх орон гэдэг үгийг яагаад том үсгээр бичдэг вэ?

Иргэний харьяалалтай байх эрх Хүүхэд бүр төрсөн цагаасаа эхлэн харьяат болох эрхтэй. Энэ нь хүүхэд бүр эх орныхоо иргэн байх эрхтэй гэсэн үг. Та аль улсын иргэн вэ? Таны найзууд аль улсын иргэд вэ? Иргэн зөвхөн эрх биш, бас үүрэгтэй. Иргэн бүр хүүхэд гэлтгүй өөрийн орны болон дэлхийн бусад орны хууль, ёс заншил, ёс заншлыг дээдлэх ёстой.

Хүчирхийлэлд өртөхөөс хамгаалагдах эрх Хүүхэд хүчирхийлэл, хүчирхийллээс хамгаалагдах эрхтэй. Хүүхэд аюулгүй, аюулгүй орчинд амьдрах эрхтэй. Хүүхэд ямар ч хэлбэрээр хүчирхийлэлд өртөх ёсгүй. Хүүхдийг хүчирхийллээс хэрхэн хамгаалах вэ? Яагаад дэлхийн бүх хүмүүс дайныг хүчирхийллийн хамгийн аймшигтай хэлбэр гэж үздэг вэ?

Боловсрол эзэмших эрх Хүүхэд сурч боловсрох, чадвараа хөгжүүлэх эрхтэй. Бүх хүүхэд үндэс угсаа, арьсны өнгө, хүйс, хэл, шашин шүтлэг, эд хөрөнгийн байдлаас үл хамааран суралцах эрхтэй бөгөөд суралцах ёстой. Яагаад дэлхийн бүх хүүхдүүдэд ийм эрх олгосон юм бэ? Хүүхдүүд яагаад сурах ёстой вэ? Хүүхдүүдэд мэдлэг яагаад хэрэгтэй вэ? Та сургуульд ямар шинэ мэдлэг олж авдаг вэ? Тэд танд амьдралд хэрхэн тусалдаг вэ?

Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ авах эрх Хүүхэд бүр эрүүл мэндээ хамгаалах, эмчлэх, эрүүл мэндээ сэргээх эрхтэй. Хүүхэд шаардлагатай эмнэлгийн тусламж авах эрхтэй. Хүүхэд цэвэр ундны ус, бохирдолгүй орчинд амьдрах эрхтэй. Өвдөхгүйн тулд хүүхдүүд өөрсдөө эрүүл мэнддээ хэрхэн анхаарал тавих вэ? Та болон танай найзууд эрүүл саруул өсөхийн тулд юу хийж байна вэ? "Эрүүл мэнд" гэсэн үгтэй дөрвөлжин бичээд түүнд зориулж зураг зур.

Шашин шүтэх эрх Хүүхэд дэлхийн аль ч шашинд харьяалагдах эрхтэй. Хүүхэд бүр шашин шүтлэгээ чөлөөтэй шүтэж болно: итгэл үнэмшлийн ёс заншлыг сахиж, онцгой баяр тэмдэглэдэг. Дэлхийн олон шашин байдаг бөгөөд тэдгээр нь бүгд аз жаргалтай амьдрахын тулд хүмүүс хэрхэн биеэ авч явах ёстойг бичсэн ариун номуудтай. Та дэлхийн ямар шашныг мэддэг вэ? Тэдний тухай надад хэлээч.

Гэр бүлд амьдрах эрх Хүүхэд бүр гэр бүлийн орчинд, аз жаргал, хайр, харилцан ойлголцлын орчинд өсөж, хөгжих эрхтэй. Гэр бүлийн бүх гишүүд, ялангуяа хүүхэд нийгмийн хамгаалал, туслалцаа авах эрхтэй. Ямар гэр бүлийг аз жаргалтай гэж үзэж болох вэ? Яагаад? Хүүхэд бүрийн хувьд гэр бүл яагаад чухал вэ?

Тааламжтай орчинд амьдрах эрх Хүүхэд бүр таатай орчинд амьдрах, хөгжих эрхтэй. Байгаль орчин- энэ бол байгаль, агаар, ой мод, талбай, хот, тосгон юм. Байгаль хамгаалахын тулд хүмүүс юу хийх ёстой вэ? Хүүхдүүд байгаль хамгаалах ажилд хэрхэн оролцох вэ?

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн бүрэн дүүрэн амьдрах эрх Бие махбодийн болон сэтгэцийн хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүд нэр төрөө хангах, өөртөө итгэх итгэлийг нь дэмжих, нийгэмд идэвхтэй оролцоход нь дэмжлэг үзүүлэх нөхцөлөөр бүрэн дүүрэн, нэр төртэй амьдрах эрхтэй. Эрүүл мэндээрээ бусдаас ялгаатай хүүхдүүд дэлхийн бүх хүүхдүүдтэй адил эрхтэй байх нь яагаад маш чухал вэ?

Чадвараа хөгжүүлэх, соёлын амьдралд оролцох эрх Хүүхэд соёлын амьдралд чөлөөтэй оролцох, урлагийн янз бүрийн хэлбэрт оролцох эрхтэй. Хүүхдүүд үзэл бодлоо урлагийн бүтээл хэлбэрээр болон өөрийн сонгосон бусад хэрэгслээр илэрхийлэх эрхтэй. Та ямар төрлийн урлагт дуртай вэ? Та чадвараа хэрхэн, хаана хөгжүүлдэг вэ? Хүүхдүүд хэрхэн, ямар тусламжтайгаар санал бодлоо илэрхийлэх вэ?

Амрах, амрах эрх Хүүхэд амрах, чөлөөт цагаа өнгөрөөх эрхтэй. Тоглоом, зугаа цэнгэлийн үйл ажиллагаа, спортод оролцох эрх. Хүүхдүүд яагаад спортоор хичээллэх хэрэгтэй вэ? Та ямар спорт мэддэг вэ? Та болон танай найзууд ямар спортоор хичээллэдэг вэ? Хэрэгтэй мэдээлэл Эдгээр зургийг хэн зурсан бэ? Зохиогчид нь хүүхдүүд, Калининград хотын 4-р сургуулийн янз бүрийн ангийн сурагчид, тэдний эцэг эх, багш нар бөгөөд сургуулийн хэмжээнд зохион байгуулагдсан "Хүүхдийн эрх ба хүлцэл" зургийн уралдаанд түрүүлсэн. Сургуульдаа ийм тэмцээн зохиож болно.

Бага насны хүүхдүүдэд "конвенц" гэж тайлбарлах нь маш хэцүү байдаг. Хүүхэд, тэдний эцэг эхийн эрхийн талаар тодорхой ярих боломжгүй. Энэхүү танилцуулга нь хүүхдүүдэд шаардлагатай мэдээллийг хүртээмжтэй хэлбэрээр хүргэж, олон эцэг эхчүүдэд тэдэнтэй гэрэл гэгээтэй, хүртээмжтэй байдлаар танилцуулж байна.

Татаж авах:

Урьдчилан үзэх:

Үзүүлэнг урьдчилан үзэхийг ашиглахын тулд Google акаунт (бүртгэл) үүсгэн нэвтэрнэ үү: https://accounts.google.com

Слайдын тайлбар:

Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц

Энэхүү конвенц нь олон улсын хууль эрх зүйн баримт бичиг, 0-ээс 18 хүртэлх насны хүүхдийн талаархи хүний ​​​​бүх эрхийг хүлээн зөвшөөрөх. Уг конвенцийг 1989 оны арваннэгдүгээр сарын 20-нд баталсан. Манай улсын нутаг дэвсгэр дээр Хүүхдийн эрхийн тухай конвенц нэгдэн орсон хууль эрх зүйн үр нөлөө 1990 оны есдүгээр сарын 15.

1-р зүйл Хүүхэд гэж 18 нас хүрээгүй хүн бүрийг хэлнэ. Хүүхдийн тодорхойлолт

2 дугаар зүйл. Арьс өнгө, хүйс, хэл, шашин шүтлэг, хөрөнгө чинээ, нийгмийн гарал үүслээс үл хамааран хүүхэд бүр энэхүү конвенцид заасан бүх эрхийг эдэлнэ. Хэнийг ч гадуурхаж болохгүй. Ялгаварлан гадуурхахаас урьдчилан сэргийлэх

3 дугаар зүйл Хүүхдийн талаарх аливаа үйл ажиллагаанд хүүхдийн дээд ашиг сонирхлыг нэн тэргүүнд анхаарна. Хүүхдийн дээд ашиг сонирхол

5 дугаар зүйл Хүүхдийг хүмүүжүүлэхэд эцэг эхийн эрх, үүрэг, хариуцлагыг төрөөс хүндэтгэж, түүний хөгжлийг харгалзан үзнэ. Гэр бүлийн хүмүүжил, хүүхдийн хөгжил

6 дугаар зүйл Хүүхэд бүр амьд явах салшгүй эрхтэй. Амьдрах эрх

7 дугаар зүйл. Хүүхэд төрсний дараа шууд бүртгэлд хамрагдаж, төрсөн цагаасаа эхлэн овог нэр, иргэншилтэй болох, түүнчлэн эцэг эхээ мэдэх, тэдний асрамжид найдах эрхтэй. Нэр, иргэншил

8 дугаар зүйл Хүүхдийн иргэний харьяалал, овог нэр, гэр бүлийн холбоо зэрэг өөрийн хувийн шинж чанарыг хадгалах эрхийг хүндэтгэж, хууль бус хөндлөнгөөс оролцоно. Хувь хүний ​​​​бие даасан байдлыг хадгалах

9 дүгээр зүйл Хүүхдийн ашиг сонирхлын үүднээс салгах шаардлагатай болоогүй бол хүүхдийг эцэг эхээс нь салгаж болохгүй. Жишээлбэл, эцэг эх нь хүүхдийг хүчирхийлсэн, хайхрамжгүй хандсан, эсвэл эцэг эх нь тусдаа амьдардаг, хүүхдийн оршин суугаа газрын талаар шийдвэр гаргах шаардлагатай үед ийм шийдвэр гаргаж болно. Эцэг эхийн аль нэгээс нь эсвэл хоёуланг нь салгасан хүүхдийн ашиг сонирхолд харшлахаас бусад тохиолдолд эцэг эхтэйгээ тогтмол харилцаа тогтоох, шууд харилцах эрхийг хүндэтгэдэг. Эцэг эхээс тусгаарлах

12 дугаар зүйл.Хүүхэд өөрийн нас, төлөвшлийн дагуу өөрт хамааралтай бүх асуудлаар үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх эрхтэй. Үүний тулд шүүх, захиргааны аль ч хурлаар хэлэлцэж болно. Хүүхдийн үзэл бодол

13 дугаар зүйл.Хүүхэд үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх, аливаа мэдээлэл, санааг хайх, хүлээн авах, түгээх эрхтэй. Бусдад хохирол учруулахгүй, тэдний эрх, нэр төрийг үл хүндэтгэсэн, төрийн аюулгүй байдал, нийгмийн хэв журмыг зөрчөөгүй бол. Үзэл бодлоо илэрхийлэх эрх чөлөө

14 дүгээр зүйл Хүүхдийн үзэл бодол, ухамсар, шашин шүтэх эрх чөлөөг хүндэтгэдэг. Хүүхдийг хөгжүүлэх чадварт нь нийцүүлэн эрхээ хэрэгжүүлэхэд нь чиглүүлэх эцэг эх, хууль ёсны төлөөлөгчийн эрх, үүргийг хүндэтгэдэг. Шашин шүтэх, шашин шүтэх эрх чөлөөнд зөвхөн үндэсний аюулгүй байдал, нийтийн хэв журам, нийтийн ёс суртахуун, эрүүл мэнд, бусдын үндсэн эрх, эрх чөлөөг хамгаалахад шаардлагатай хязгаарлалтууд байж болно. Сэтгэлгээ, ухамсар, шашин шүтэх эрх чөлөө

15 дугаар зүйл.Хүүхэд бусад хүмүүст хор хөнөөл учруулахгүй, зөрчөөгүй бол бүлгээрээ уулзаж, эвлэлдэн нэгдэх эрхтэй. олон нийтийн аюулгүй байдалболон захиалга. Эв нэгдэх эрх чөлөө

16 дугаар зүйл Хүүхэд бүр хувийн нууцыг хамгаалах эрхтэй. Түүний нэр хүндэд халдах эрх хэнд ч байхгүй, түүнчлэн зөвшөөрөлгүйгээр гэрт нь орж захидал уншиж өгөх эрхгүй. Хүүхэд түүний нэр төр, алдар хүндэд хууль бусаар халдахаас хамгаалагдах эрхтэй. Хувийн нууцыг хамгаалах эрхийг хамгаалах

17 дугаар зүйл Хүүхдийн үндэсний болон олон улсын янз бүрийн эх сурвалжаас мэдээлэл, материал авах, ялангуяа нийгэм, оюун санааны болон ёс суртахууны сайн сайхан байдал, бие бялдрын эрүүл мэндийг дэмжихэд чиглэсэн мэдээлэл, материалыг авах эрхийг хүлээн зөвшөөрдөг. мөн хүүхдийн сэтгэцийн хөгжил. Холбогдох мэдээлэлд хандах

18 дугаар зүйл Хүүхдийн хүмүүжил, төлөвшлийг эцэг, эх нь тэгш хариуцна. Хүүхдийн дээд ашиг сонирхол бол тэдний хамгийн чухал асуудал юм. Эцэг эхийн хариуцлага

19 дүгээр зүйл.Хүүхэд эцэг эх, хууль ёсны асран хамгаалагч болон бусад этгээдийн бие махбодийн болон сэтгэл зүйн хүчирхийлэл, хүчирхийлэл, хүчирхийлэл, үл хайхрах, хайхрамжгүй хандах, хүчирхийлэл, мөлжлөг, түүний дотор бэлгийн хүчирхийлэлд өртөхөөс хамгаалагдах эрхтэй. Хүчирхийлэл, хайхрамжгүй байдлаас хамгаалах

23 дугаар зүйл Сэтгэцийн болон бие махбодийн хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд бүр онцгой анхаарал халамж хүртэж, нэр төртэй амьдрах эрхтэй. Ийм хүүхдийг сурах, эмчлэх, ажилд бэлтгэх, амрах, аль болох бие даах, өөрөөр хэлбэл бүрэн дүүрэн амьдрах боломжийг төрөөс хангах ёстой. Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдүүд

24 дүгээр зүйл Хүүхэд бүр эрүүл мэндээ хамгаалах, эмнэлгийн тусламж авах, ундны цэвэр ус, зөв ​​хооллолт авах эрхтэй. Эрүүл мэнд, эрүүл мэнд

25 дугаар зүйл.Хүүхдийн асрамжийн байдлыг төрөөс тогтмол шалгаж байна. Үе үеийн тусламж үйлчилгээний үнэлгээ

26 дугаар зүйл Хүүхэд бүр нийгмийн халамж, түүний дотор нийгмийн даатгалд хамрагдах эрхтэй. Нийгмийн даатгал

27 дугаар зүйл Амьжиргааны түвшин Хүүхэд бүр өөрийн бие бялдар, оюун ухаан, оюун санаа, ёс суртахууны хөгжилд тохирсон амьдралын түвшинг авах эрхтэй.

28 дугаар зүйл Хүүхэд бүр сурч боловсрох эрхтэй. Мөн энэ эрхээ хэрэгжүүлэхийн тулд: а) үнэ төлбөргүй, заавал бага боловсрол олгох; б) гэсэн утгатай ба өндөр боловсрол- бүх хүүхдэд хүртээмжтэй байх; г) боловсрол, сургалтын салбарын мэдээлэл, материалын хүртээмжийг хангах; (e) Сургуульд тогтмол хамрагдахыг дэмжих арга хэмжээ авч байна. Боловсрол

31 дүгээр зүйл Хүүхэд бүр амрах, чөлөөт цагаа өнгөрөөх, өөрийн насны онцлогт тохирсон тоглоом, зугаа цэнгэлд оролцох, соёлын амьдралд чөлөөтэй оролцох, урлагт оролцох эрхтэй. Амралт, чөлөөт цаг, соёлын амьдрал

32 дугаар зүйл.Хүүхэд бүр эдийн засгийн мөлжлөгөөс хамгаалагдах, эрүүл мэнд, боловсролд нь саад учруулах, эрүүл мэнд, бие бялдар, оюун ухаан, оюун санаа, ёс суртахуун, нийгмийн хөгжилд нь хор хөнөөл учруулах аливаа хөдөлмөрөөс хамгаалагдах эрхтэй. Хүүхдийн хөдөлмөр

33 дугаар зүйл Хүүхэд дараахь эрхтэй: мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодисыг хууль бусаар хэрэглэхээс хамгаалах; ийм бодисыг хууль бусаар үйлдвэрлэх, худалдаалахад ашиглахаас хамгаалах. Хар тамхины хууль бус хэрэглээ

36 дугаар зүйл Төр хүүхдийг түүнд хохирол учруулж болзошгүй аливаа үйлдлээс хамгаална.